Ders dışı sportif etkinliklere katılan ve katılmayan öğrencilerin duygusal özerkliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; ders dışı sportif etkinliklere katılan ve katılmayan öğrencilerin duygusal özerkliklerini bazı değişkenlere göre incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, ortaokul ve liselerde öğrenim gören, 396'si kız ve 489'u erkek toplam 885 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 'Duygusal Özerklik Ölçeği' (Deniz, Çok ve Duyan, 2013) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiki yöntem olarak; betimsel istatistikler, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Tukey çoklu karşılaştırma testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Ölçeklerin güvenirliklerini belirlemek için de Cronbach Alpha iç tutarlık katsayıları hesaplanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, çalışma kapsamındaki katılımcıların duygusal özerklik düzeylerinin orta seviyede olduğu görülmektedir. Araştırma sonucunda, ders dışı sportif etkinliklere katılan öğrencilerin duygusal özerklik düzeyleri cinsiyet, eğitim kademesi, sınıf, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve spor türü değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Bu bulguya göre, ders dışı sportif etkinliklere katılan öğrencilerin duygusal özerklik düzeyleri cinsiyet değişkenine göre İdealleştirmeme boyutunda kız öğrencilerin lehine, Bireyleşme boyutunda erkek öğrencilerin lehine anlamlı bir şekilde farklılaşırken; eğitim kademesi değişkenine göre ise lisede öğrenim gören öğrenciler lehine anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Spor türü değişkenine göre ise, sadece Bireyleşme alt boyut puanlarının 'Bireysel' olarak ders dışı sportif etkinliklere katılan öğrencilerin lehine anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Sınıf değişkenine göre 7. Sınıfta öğrenim gören öğrencilerin; anne eğitim durumu değişkenine göre, İdealleştirmeme boyutunda anne öğrenim durumu 'Ortaokul' olan öğrencilerin ve baba eğitim durumu değişkenine göre, baba eğitim durumu 'İlkokul' olan öğrencilerin duygusal özerklik düzeylerinin en düşük olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan, ders dışı sportif etkinliklere katılmayan öğrencilerin duygusal özerklik düzeyleri cinsiyet, eğitim kademesi, sınıf ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşırken; anne eğitim durumu değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. Bu bulguya göre, ders dışı sportif etkinliklere katılmayan öğrencilerin duygusal özerklik düzeyleri cinsiyet değişkenine göre erkek öğrencilerin lehine anlamlı bir şekilde farklılaşırken; eğitim kademesi değişkenine göre ise lisede öğrenim gören öğrencilerin lehine anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Sınıf değişkenine göre 9. Sınıfta öğrenim gören öğrencilerin; baba eğitim durumu değişkenine göre, Bağımsızlık boyutunda baba eğitim durumu 'Üniversite' olan öğrencilerin duygusal özerklik düzeylerinin en düşük olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan, yaş değişkeninin ders dışı sportif etkinliklere katılan ve katılmayan öğrencilerin duygusal özerkliklerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu ve ders dışı sportif etkinliklere katılan ve katılmayan öğrencilerin duygusal özerklik düzeylerinin anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Ders Dışı Etkinlik, Spor, Duygusal Özerklik

The purpose of this study was to analyze perceived levels of emotional autonomy of students who participating and non-participating in extra-curricular sports activities according to some demographic variables. A sample of 885 (396 female and 489 male) students studying in secondary and high schools provided responses. 'Emotional Autonomy Scale (Deniz, Çok and Duyan, 2013)' was used to data collect. Descriptive statistical methods, t-test, ANOVA, regression analysis were used in the data analysis. The results of analysis indicated that emotional autonomy levels of the students were at the middle level. There were significant differences between the emotional autonomy perceptions of the students who participating in extra-curricular sports activities and their genders, education level, year of study, mother education status, father education status and sport type. According to these findings, girl students have higher De-idealization subscale scores and boy students have Individuation subscale scores. Students who studying at high school have higher emotional autonomy scores and students who participating in extra-curricular sport activities by 'Individual' have higher emotional autonomy scores in Individuation subscale. Result showed that students who studying in 7th grade have lower emotional autonomy scores. Students whose mothers' education status are 'Secondary School' have lower De-idealization subscale scores and the students whose fathers' education status are 'Primary School' have lower emotional autonomy scores. On the other hand, there were significant differences between the emotional autonomy perceptions of the students who non-participating in extra-curricular sports activities and their genders, education level, year of study and father education status. But there were no significant differences between the emotional autonomy perceptions of the students who non-participating in extra-curricular sports activities and their father education status. According to these findings, boy students and students who studying at high school have higher emotional autonomy scores. Result showed that students who studying in 9th grade have lower emotional autonomy scores. Students whose fathers' education status are 'University' have lower Non-dependency subscale scores. Results showed that emotional autonomy levels of students who participating and non-participating in extra-curricular sports activities have predicted by age. On the other hand, there were no significant differences between emotional autonomy levels of students who participating and non-participating in extra-curricular sports activities.Keywords: Extra-circular Activity, Sport, Emotional Autonomy