Etkileşimli sınıf dışı kimya ortamı tasarımı ve etkililiğinin değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde, öğrenme evde, okulda, işyerinde ve mümkün olan her yerde ve her fırsatta, bütünleşerek yaşam boyunca devam eden bir sürece dönüşmüştür. Bilim ve teknolojideki hızlı gelişmeler ile elde edilen yeni bilgilerin topluma kolay, anlaşılır ve zevkli bir biçimde kazandırılmasında yeni ortamlara ihtiyaç duyulmaktadır. Okul dışındaki ortamlarda gerçekleştirilen etkinlikler, öğrencilerin öğrenme yaşantılarını zenginleştirmesi, öğrencileri sosyalleştirmesi ve kalıcı öğrenmeler sağlaması ile önem arz etmektedir. Bu önem göz önüne alınarak bu çalışmanın amacı, günlük yaşamdan eğlenceli ve etkileşimli etkinliklerin yer aldığı bir etkileşimli sınıf dışı kimya ortamı tasarımının öğrencilerin kimyayı günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri ve kimya tutumları üzerine olan etkisini incelemektir.Bu amaç doğrultusunda; araştırmada hem nitel hem de nicel veriler toplandığı için karma desenlerden iç içe gömülmüş desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel kısmında yarı deneysel desenlerin bir çeşidi olan tek gruplu ön test ve son test deseni kullanıldı. Çalışma grubunu; Trabzon İli' nin Akçaabat İlçesi'nde bulunan özel bir lisede öğrenim görmekte olan 19 lise 1,2 ve 3. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından etkileşimli sınıf dışı kimya ortamında yer alan etkinliklere yönelik olan çalışma kağıtları geliştirilmiştir. Aynı zamanda bu ortamın öğrencilerin kimyaya yönelik tutumları üzerine olan etkisini belirlemek amacıyla `Kimya Tutum Ölçeği` (KTÖ) ve etkinlikler ile öğrenciler arasındaki etkileşim düzeyini belirlemek için araştırmacı tarafından geliştirilen `Deneyi ve Kendini Değerlendirme Formu` kullanılmıştır. Nicel veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın nitel kısmında; etkileşimli sınıf dışı kimya ortamı gezisi sonrası öğrencilerin deneyimlerini belirlemek amacıyla Deneyim Belirleme Testi (DBT) ve yarı-yapılandırılmış mülakatlar kullanıldı. Her sınıf düzeyinden iki öğrenci olmak üzere toplamda altı öğrenci ile yaklaşık 10 dk süren mülakatlar yapılmıştır. Ayrıca deneyim Belirleme Testi çalışmaya katılan tüm öğrencilere uygulanmıştır. Mülakat verileri, içerik analizi ve betimsel analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Deneyim Belirleme Testi' nden elde edilen sonuçlar ise frekans tablosu oluşturularak yorumlanmıştır. Uygulama sonrasında; öğrencilerin kimyaya yönelik tutumlarında son test lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür (z=2,18, p ˂0,05). Öğrencilerin ölçeğin birinci alt boyutu olan kimya dersinden eğlenme durumuna yönelik görüşlerinde anlamlı bir farklılık gözlenmiştir (z=-2,57, p< 0,05). Ölçeğin alt boyutlarından olan kariyer planlarında kimyanın yer alma durumuna göre ise anlamlı bir farklılık (z=-,92, p>.05) tespit edilmemiştir. Ayrıca, çalışma kağıtlarının son testleri incelendiğinde sabun yapma deneyi dışındaki diğer deneylerde son testler lehine anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin deneylerle olan etkileşiminin farklılık gösterdiği, etkileşim düzeyi ile günlük hayatla ilişkilendirme düzeyi arasında bir ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin sınıf seviyesine göre kimyaya yönelik tutumlarında herhangi bir farklılaşmanın olmadığı, bunun yanı sıra günlük hayatla ilişkilendirme düzeyinde sınıf seviyesine göre bazı çalışma kağıtlarının yalnızca ön-testinde farklılaşmaların olduğu görülmüştür. Sınıf seviyelerine göre son-testlerde herhangi bir farklılaşmanın olmaması, sınıf dışında yapılan etkinliklerin öğrencilerin kimyayı günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Öğrencilerle gerçekleştirilen mülakatlardan elde edilen verilerin de bu sonuçları destekler nitelikte olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin kimya derslerinde ele alınan konuları günlük hayatla daha iyi ilişkilendirebilmeleri ve kimyaya yönelik olumlu tutum geliştirebilmeleri için yıl içerisinde konularla ilgili olarak yapılacak sınıf dışı bilimsel etkinliklere önem verilmesinin etkili olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Kimya Öğretimi, Etkileşimli Sınıf Dışı Kimya Ortamı, Okul Dışı Öğrenme, İnformal Öğrenme

In recent years, the activities of learning and teaching have become lifelong process by integrating with home, school, office, and all the possible places and opportunities. New settings are necessary for introducing new information acquired with the integration of breakthroughs in science and technology to society in an easy, comprehensible and enjoyable way. The activities carried out of school are important for enriching students' learning experiences, socialising students, and providing permanent learning. In this respect, the aim of the study is to analyze the effect of an interactive out-of-class chemistry environment which consists of amusing and interactive activities on the levels of students' associating chemistry with daily life and their attitudes of chemistry. In accordance with this purpose, the embedded design was chosen from mixed designs because of the fact that both qualitative and quantitative data were collected In quantitative part of the study, one-group protest-posttest design, a type of quasi-experimental designs, was used in experimental section of the study . The participants of the study were 19 students attending 1, 2 and 3 grades in a private high school in Akçaabat, Trabzon. The researcher developed worksheets based on activities for interactive out-of-class chemistry environment as data gathering tool. Concurrently, the researcher used Chemistry Attitude Scale (CAS) to analyze the effect of this environment on the chemistry attitudes of the students, and 'Evaluating Self and Experiment Form' was used to determine the level of interaction between the activities and students. Quantitative data were analyzed by using SPSS. In qualitative part of the study, it was used Experience Assessment Test to determine the experience of students after the interactive out-of-class chemistry trip and semi-structured interviews. In this sense, interviews were carried out about ten minutes with two students from each grade, in total 6 students. Also, Experience Assessment Test was applied to all the students who participated in the study. The data of the interviews were analyzed via content and descriptive analysis. The data gathered from Experience Assessment Test were interpreted with a frequency table. After the treatment, it was found that there was a significant difference in the attitudes of students in favor of post-test (z=2.18, p ˂.05). Additionally, it was found that there was a significant difference in the perceptions of the students on the first sub-scale of the questionnaire which shows the students' enjoying in the chemistry course (z=-2.57, p< .05). On the other hand, it was explored that there was no significant difference in the perceptions of the students on future career plans for chemistry (z=-,92, p>.05). Moreover, when the post tests of the worksheets were analyzed, it was seen that there were significant differences in experiments except soap experiment in favor of post- tests. The data showed that students' interaction with experiments varied and there was a relation between the interaction level and the level of associating chemistry with daily life. While there was no significant difference between the attitudes and grades of the students, there were significant differences between the grades and the levels of students' associating chemistry with daily life in terms of only pre-test worksheets. The results indicating there were no significant difference among the grades in post-tests show that the activities carried out in out of class affected the level of the students' associating chemistry with daily life. The data of the interviews supported these results. In the light of the findings, interactive out-of-class activities are recommended for students to associate the subjects of chemistry with their daily life and improve their attitudes towards chemistry.Keywords: Chemistry Teaching, Interactive Out-of-Class Chemistry environment, Out-of-School Learning Informal Learning