Evlilik öncesindeki ve evli bireylerin ilişki nitelikleri, benlik kurguları ve özgeci davranış düzeyleri

Abstract

Evlilik Öncesindeki ve Evli Bireylerin İlişki Nitelikleri,Benlik Kurguları ve Özgeci Davranış DüzeyleriEvlilik ilişkileri üzerinde psikolojik ve sosyal temelli pek çok araştırma yapılmaktadır. Bu araştırmalarla evlilik ilişkileri üzerinde etkili olan değişkenler belirlenmeye ve tanımlanmaya çalışılmıştır. Giderek yaygınlaşan çalışmalar bu tür değişkenlerin yanında evlilik öncesi ve sırasındaki tutumların da incelenmesiyle ilgili bir perspektif ortaya koymaktadır. Çünkü çiftlerin tutumları zaman içinde değişebilmektedir. Bu çalışmada ilişki niteliği, benlik kurgusu ve özgeci davranış düzeyinin evlilik pozisyonuna (nişanlı olma-evli olma) göre farklılıkları incelenmeye çalışılmaktadır. Araştırmada, iki ya da daha fazla değişken arasındaki ilişkinin incelendiği ve belli bir değişken açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemeyi amaçlayan, korelasyonel ve nedensel karşılaştırma yöntemleri kullanılmıştır.Araştırmanın örneklemini Trabzon'da ve çevre illerde (Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize) yaşayan 483 kişi (Evli=278, Evli olmayan=205) oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, İlişki Niteliği, İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik ve Özgecilik Ölçekleri kullanılmıştır. Veri analizi için; Spearman Korelasyon Katsayısı, Lojistik Regresyon, Kruskal Wallis, Mann Whitney U, Bağımsız t Testi ve Tek Yönlü ANOVA teknikleri kullanılmıştır.Araştırma sonuçları, evlilik öncesindeki ve evli bireylerde, benlik kurgusunun alt boyutları ile özgecilik arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Evli bireylerin özgecilik puanları ile sosyal destek ve derinlik puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Evlilik öncesindeki bireylerin benlik kurgusu alt boyutları ile sosyal destek ve derinlik puanları arasında; aynı zamanda ilişkisellik puanları ile çatışma puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Lojistik regresyon analizi sonuçlarına göre, ilişki niteliğinin alt faktörlerinden derinlik ve çiftlerin tanışma biçimlerinden aile veya akraba aracılığıyla tanışma, bireylerin evli olma durumunu anlamlı düzeyde yordamaktadır. İlişki niteliğindeki derinlik boyutu evli olma durumuyla birlikte azalmaktadır. Bunun yanında, aile veya akraba vasıtasıyla tanışanların evli olma olasılığı, diğer tanışma biçimlerine oranla 2.65 kat daha fazladır. Evlilik öncesindeki ve evli bireylerin özgeci davranış düzeyi, benlik kurgusu ve ilişki niteliği bazı demografik değişkenlere (cinsiyet, ikamet edilen yer, eğitim düzeyi, ekonomik gelir düzeyi, eşle tanışma biçimi) göre gruplar arasında değişkenlik olmakla birlikte, farklılık göstermiştir. Çalışmada elde edilen sonuçların bir kısmı literatür bulgularıyla paralelken, bir kısmı literatürden farklılık göstermiştir. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir.Anahtar Kelimeler:Romantik İlişki Niteliği, Benlik Kurgusu, Özgecilik.

Romantic Relationship Qualities, Self-Construals and Altruisms of Engaged and Married IndividualsA great number of studies with psychological and sociological base have been carried out regarding marriage relations. With these studies, variables which are effective on marriage relations have been aimed to identify and define. More and more studies have represented a perspective regarding the examination of attitudes before and in course of marriage, in addition to the said variables. In that, couples' attitudes can change over time. In the present study, it has been aimed to examine the differences of relationship quality, self-construal and alturistic behavior in terms of marriage status (becoming engaged-married). In the study, correlational and causal comparative research methods aimed to examine the variables in terms of possible relationships and their variation in terms of other categorized variables, respectively, have been used.483 participants (Married=278, Engaged=205) residing in Trabzon and neighbouring cities (Giresun, Gümüşhane, Odu, Rize) comprised the sample of the study. In the collection of the data, Personal Information Form, Relationship Quality Scale, Related-Individualistic-Collectivistic Self Scale and Altrusim Scale were used. Spearman Correlation Coefficient, Logistic Regression Analysis, Kruskal Wallis, Mann Whitney U, Independent Sample t and One Way ANOVA tests were utilized in the analysis of the data.The results of the study showed that in participants both engaged and married, there was a positive significant relationship between sub-dimensions of self-construal and altruism. A positive significant relationship was found between the married participants' altruism and social support and depth scores. It was determined that there was a poistive significant relationship between engaged participants' self-construal sub-dimensions and social support and depth scores, also, the relationship between engaged participants' relatedness and conflict scores were found as significant in a positive direction. According to the results of logistic regression analysis, relationship quality's sub-dimesion, depth and the couple's dating with mediation of families or relatives, which is a category of couples' dating way, predicted the participants' marriage status significantly. Depth sub-dimension of relationship quality decreased with respect to the status of being married. In addition to this, possibility of marrying were found 2.65 times higher in the participants dated with mediation of families or relatives than the participants dated with other ways. Alruistic behavior, self-construal and relationship quality of married and engaged participants varied in terms of some demographic variables (gender, residence, educational status, income, meeting way), even if some difference existed between the groups. Some results of the present study were parallel to the relevant literature, on the other hand, some results showed difference. These results were discussed in the light of the relevant literature and suggestions were made in line with the results.Key Words: Romantic Relationship Quality, Self-Construal, Altruism.