Farklı eğitim düzeylerindeki öğrencilerin ve öğretmen adaylarının modellerle ilgili görüşlerinin karşılaştırılması

Abstract

Modeller, fikir, nesne, durum, işlem, olay veya sistemlerin temsilleridir. Dolayısıyla aynı gerçekle ilgili birçok model olabilir ve modeller dinamik bir doğaya sahiptirler. Ders kitapları ve diğer kaynaklar modelleri sıkça kullanmakta ancak onların insan ürünü olduklarından ve temsil ettikleri gerçek nesneyi, süreci ya da olayı tüm yönleriyle yansıtamayabileceklerinden bahsetmemektedirler. Bu nedenle bireylerin modelleri doğru algılayabilmesi, onların modellerin doğasına ilişkin bilgi ve farkındalıklarıyla ilişkilidir. Öğrencilerin ve gelecekte öğretmen olacak olan öğretmen adaylarının modellerin doğası ve modelleme sürecini anlamaları, onların bilimsel bilgileri zihinlerinde daha iyi yapılandırabilmeleri açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle araştırmanın amacı, farklı eğitim düzeylerindeki öğrencilerin ve öğretmen adaylarının modellerle ilgili görüşlerini ve artan eğitim düzeyiyle ilişkisini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini; KTÜ Fatih Eğitim Fakültesinde okuyan 1019 öğretmen adayı ile Trabzon il merkezindeki okullarda öğrenim gören 223 ortaokul ve 264 lise öğrencisi olmak üzere toplam 1506 kişi oluşturmaktadır. Çalışmada betimsel araştırma yöntemlerinden biri olan karşılaştırmalı araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Chittleborough, Treagust, Mamiale ve Mocerino (2005) tarafından kullanılan VOMMS (My Views of Models and Modelling in Science) anketinden yararlanılmıştır. VOMMS anketi Bilimdeki Modeller ve Modelleme Hakkındaki Düşüncelerim (BMMHD) şeklinde araştırmacı tarafından Türkçeye uyarlanmış olup, çoktan seçmeli 5 sorudan oluşmaktadır. Anketten elde edilen verilerin analizinde SPSS 19 paket programından yararlanılmıştır. Bu program kullanılarak verilere ilişkisiz örneklemler için tek yönlü ANOVA yapılmış ve gruplar Tukey HSD testiyle karşılaştırılmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizi sonucu; farklı eğitim düzeyindeki öğrenciler ve öğretmen adayları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıkların olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sonunda öğretmen yetiştiren öğretim elemanları ile ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenlerin, derslerinde modelleri etkili biçimde kullanmaları, kullandıkları modellerin gerçeğin sadece birer temsili olduğunu ve gerçeği tam olarak yansıtmayabileceğini vurgulamaları önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Modeller, Öğrencilerin Modellerle İlgili Görüşleri, ÖğretmenAdaylarının Modellerle İlgili Görüşleri.

Models are representations of opions, objects, situations, processes, events or systems. Thus, there are a lot of model about the same fact and models have dynamic nature. Models are often used in books and other materials. However, they rarely mention that models are human product and cannot reflect all aspects of an object, a process or a situation. So, the ability of understanding models is related to the people's information and awareness about them. Students and prospective teachers should be aware of the nature of models, so that they construct scientific knowledge properly in their minds. The aim of this study is to determine the views of students and prospective teachers who have different educational levels on the models and to examine the relationship between their views and their education levels. The sample of the study consists of 1506 students, 123 of which is in the primary school and 264 of which is in high school located in Trabzon, and 1019 of which is prospective teachers in KTÜ Fatih Faculty of Education. Comparable research design which is one of the qualitative research methods was used in this study. My Views of Models and Modelling in Science (VOMMS) questionaire developed by Chittleborough, Treagust, Mamiale ve Mocerino (2005) was used to collect data in this study. VOMMS was adapted into Turkish by the researcher as `Bilimdeki Modeller ve Modelleme Hakkındaki Düşüncelerim`. It has 5 multiple choice questions. SPSS 19 was used for analysis of data obtained from the questionnaire. ANOVA was used for independent samples and groups were compared with Tukey HSD test. It was found that there was a statistically significant difference between the students and prospective teachers who were in different education levels regarding to their views of models. It is suggested that teachers in both primary and secondary schools and also teacher educators, who are educating the prospective teachers should use models effectively in their classes, and they should emphasize that the models are only the representations of facts and they cannot reflect the reality thoroughly.Key Words: Models, Students' Views of Models, Prospective Teachers' Views of Models.