Beden eğitimi öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları, akademik öz-yeterlikleri ve öğrenme yaklaşımları

Abstract

Araştırmanın amacı, beden eğitimi öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları, akademik öz-yeterlikleri ve öğrenme yaklaşımlarını bazı değişkenlere göre incelemek ve aralarındaki ilişkileri belirlemektir. Araştırmada, yöntembilim yaklaşımı olarak nicel ve nitel verilerin bütünleştirildiği karma araştırma yaklaşımı benimsenmiş, karma araştırma yaklaşımı desenlerinden açıklayıcı desen tasarımı kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, yedi coğrafi bölgeden 14 farklı üniversitede öğrenim gören 1086 (%63) erkek, 637 (%37) kadın olmak üzere toplam 1723 beden eğitimi öğretmeni adayı ve görüşme verilerinin toplandığı 14 beden eğitimi öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu yanında, nicel veri için epistemolojik inanç ölçeği, akademik öz-yeterlik ölçeği ve ders çalışma yaklaşımı ölçeği; nitel veri için ise görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasındaki anket verilerinin çözümlenmesinde istatistiksel yöntem olarak, t-testi ve ANOVA, Tukey çoklu karşılaştırma, tek faktörlü MANOVA, Pearson Korelasyon testi ve Regresyon Analizi kullanılırken; nitel aşamadaki görüşme yoluyla toplanan veriler ise içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Bulgular doğrultusunda beden eğitimi öğretmeni adaylarının epistemolojik inançlarının, akademik öz-yeterlik algılarının ve öğrenme yaklaşımlarının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Epistemolojik inancın ÇBİ boyutunda, cinsiyet, sınıf, anne ve baba eğitim durumu değişkenleri; YBİ boyutunda yaş, sınıf, aile gelir durumu, anne ve baba eğitim durumu değişkenleri; TDİ boyutunda ise yaş, sınıf ve aile gelir durumu değişkenleri arasında farklılık görülürken; EİÖ boyutları ile akademik başarı arasında pozitif yönde düşük düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Epistemolojik inanca yönelik görüşmelerde birinci sınıfta bilginin kolay elde edilebilir ve basit bir yapısının olduğuna inanan bireylerin, ilerleyen sınıflarda bilginin daha karmaşık bir yapıya sahip olduğu yönünde bir inanca sahip oldukları görülmüştür. Öğrencilerin bilginin kaynağına yönelik görüşlerinde farklılaşmalar görülürken bilginin kesinliği konusunda büyük bir çoğunluğunun şüpheci olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin, öğrenmenin nasıl gerçekleştiğine ilişkin görüşleri 4 ana temada gruplanmış, çoğunluğun öğrenmenin çaba vasıtası ile gerçekleşeceğini belirttiği görülmüştür. Akademik öz-yeterlik ile yaş, sınıf ve baba eğitim durumu değişkenleri arsında farklılık görülürken; akademik başarı ile arasında pozitif yönde düşük düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Akademik öz-yeterliklerine yönelik görüşmelerde, birinci sınıf ve son sınıftaki öğrencilerin daha düşük akademik öz-yeterlik algısına sahip oldukları, son sınıftaki öğrencilerin KPSS nedeni ile okuldaki sorumluluklarını yeterince yerine getiremedikleri belirlenmiştir. Öğrenme yaklaşımlarının DY boyutu ile yalnızca yaş değişkeni arasında; YY boyutu ile aile gelir durumu, anne ve baba eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı farklılık görülürken; ÖYÖ'nün DY boyutu ile akademik başarı arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki, YY boyutu ile akademik başarı arasında ise negatif yönde yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Öğrenme yaklaşımlarına yönelik görüşmelerde üçüncü sınıftaki öğrencilerin diğer sınıflardaki öğrencilere göre derin öğrenme yaklaşımını daha çok benimsedikleri, son sınıftaki öğrencilerin ise KPSS'den ötürü okuldaki ders ve sınavlara yeterince zaman ayıramadıkları belirlenmiştir. Bağımlı değişkenlerden epistemolojik inanç ve akademik öz-yeterlik arasındaki ilişkide, beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik öz-yeterlikleri arttığında, öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inançlarında düşüş, doğrunun değişebilir ve karmaşık bir yapıya sahip olduğuna inançlarında artış görülmüştür. Epistemolojik inanç ve öğrenme yaklaşımları arasındaki ilişkide, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç ve tek bir doğrunun var olduğuna inanç boyutlarında yüksek epistemolojik inanca sahip öğrencilerin yüzeysel öğrenme yaklaşımını benimsedikleri görülmüştür. Akademik öz-yeterlik ve öğrenme yaklaşımları arasındaki ilişkide ise, yüksek akademik öz-yeterliğe sahip öğrencilerin, derin öğrenme yaklaşımlarında artış olduğu tespit edilmiştir. Araştırmadaki bir diğer bulgu ise akademik öz-yeterlik ve öğrenme yaklaşımlarını yordamada epistemolojik inancın önemli bir rolü olduğudur.Anahtar Kelimeler: Beden eğitimi öğretmeni adayı, epistemolojik inanç, akademik özyeterlik,öğrenme yaklaşımı

The aim of the study is to examine pre-service physical education teachers' epistemological beliefs, academic self-efficacy and learning approaches based on some variables and to identify relationships between them. A mixed methods approach where both quantitative and qualitative data was integrated was used as the methodology of the study, and out of mixed methods research designs, the explanatory design was employed. The study group consists of a total of 1723 pre-service physical education teachers including 1086 (63%) men and 637 (37%) women studying at 14 different universities in seven different geographical regions, and 14 pre-service physical education teachers from whom interview data was collected. In addition to a personal information form, the Epistemological Beliefs Questionnaire (EBQ), the Academic Self-Efficacy Questionnaire (ASEQ), and the Study Process Questionnaire (SPQ) for quantitative data, and an interview form for qualitative data were used as data collection tools. In the analysis of survey data from the quantitative phase of the research, t-test, analysis of variance (ANOVA), Tukey's multiple comparison test, one-way multivariate analysis of variance (one-way MANOVA), Pearson's correlation test, and regression analysis were used as statistical methods. The data collected through interviews in the qualitative phase was analyzed by content analysis. Results indicated that physical education teachers' epistemological beliefs, academic self-efficacy and learning approaches were at a medium level. There were differences between the variables of gender, grade and parental education level in the EBQ dimension of `the belief that learning depends on effort` as well as between the variables of age, grade, family income and parental education level in the dimension of `the belief that learning depends on ability`, and between the variables of age, grade and family income in the dimension of `the belief that there is only one truth`. However, a low level of positive correlation was found between the EBQ dimensions and academic success. Interviews conducted about epistemological beliefs indicated that individuals who believed in first grade that knowledge can be acquired easily and has a simple structure held a belief, in later grades, that knowledge has a more complex structure. There were differences between students' views on the source of knowledge, whereas the majority was skeptical about the accuracy of knowledge. Students' views on how learning occurs were grouped under 4 main themes, and the majority had a belief that learning occurs through effort. There were differences between academic self-efficacy and the variables of age, grade and father's education level, whereas a low level of positive correlation was found between academic self-efficacy and academic success. Interviews about academic self-efficacy indicated that first and last grade students had lower academic self-efficacy, and last grade students failed to adequately fulfill their academic responsibilities because of the Public Personnel Selection Examination. Significant differences were found between the dimension of deep approach to learning and only age variable as well as between the dimension of surface approach to learning and the variables of family income and parental education level. However, a low level of positive correlation was found between the deep approach dimension of the SPQ and academic success, and a high level of negative correlation was found between the surface approach and academic success. Interviews about learning approaches indicated that third grade students were more likely to adopt a deep approach to learning than other students, and that fourth grade students failed to spare enough time for university courses and exams due to the Public Personnel Selection Examination. In the relationship between the dependent variables of epistemological beliefs and academic self-efficacy, as pre-service physical education teachers' academic self-efficacy increased, a decrease was observed in their belief that learning depends on effort, and an increase was observed in their belief that truth is changeable and knowledge has a complex structure. When the relationship between epistemological beliefs and learning approaches was examined, it was found that students with high epistemological beliefs adopted a surface approach to learning in the dimensions of `the belief that learning depends on ability` and `the belief that there is only one truth`. Considering the relationship between academic self-efficacy and learning approaches, there was an increase in deep approaches to learning of students with high academic self-efficacy. Another finding of the research was that epistemological beliefs had an important role in predicting academic self-efficacy and learning approaches.Keywords: Preservice physical education teacher, epistemological belief, academicself-efficacy, learning approach