Uzaktan öğretici yeterliliklerinin ve yeterlilik boyutlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, 2000 ile 2016 yılları arasında alan yazında mevcut olan uzaktan öğretici yeterliliklerine yönelik yapılan çalışmalar incelenerek uzaktan öğretici yeterlilikleri ve bu yeterliliklere ait boyutlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın birinci boyutunda uzaktan öğreticilere yönelik yeterlilikler belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci boyutunda ise belirlenen yeterliliklere yönelik boyutlar ortaya çıkarılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini ise 2000 ile 2016 yılları arasında `Web of Science`, `ERIC` ve KTÜ abone veri tabanlarında yer alan uzaktan öğretici yeterlilikleriyle ilişkili makaleler oluşturmaktadır. İlgili veri tabanlarında `online teaching competency` , `online teaching role`, `distance instructor competencies`, `distance instructor roles`, `online ınstructor competencies`, `online instructor roles` anahtar kelimeleri aratılmıştır. Ardından araştırmacı tarafından belirlenen arama filtrelerinin uygulanmış ve çalışmaların her birinin özet ve başlıklarının değerlendirilmesi sonucu toplamda 35 makaleden oluşan dokümanlar elde edilmiştir.Toplanan verilerin analizi nitel veri analiz yöntemlerinden içerik analizi yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Analiz aşamasında doküman analizinden elde edilen makalelerin amaç, bağlam, yöntem ve sonuç kısımları incelenerek yeterlilik listesi ve yeterlilik boyutları oluşturulmuştur. Çalışmalarda belirlenen yeterlilik listesi ve yeterlilik boyutları bir araya getirilerek incelenmiş nihai yeterlilik listesi oluşturulmuştur. Yapılan analizlerden elde edilen bulgulara göre, elde edilen yeterlilik boyutları analiz edilerek `Teknolojik Yeterlilikler`, `Kolaylaştırıcı`, `Değerlendirme`, `Öğretim Tasarımı`, `Sosyal`, `Yönetim` ve `Pedagojik` olmak üzere toplamda 7 ayrı yeterlilik boyutu ve bu boyutlar altında 62 adet yeterlilik maddesi elde edilmiştir. Bu çalışma sonucunda ortaya çıkan yeterlilik listesi uzaktan öğreticilere yönelik değerlendirme aracı olarak kullanılabilir.Anahtar Kelimeler: Uzaktan Öğretici, Yeterlilik, Çevrimiçi Öğretmen Yeterlilikleri, Uzaktan Öğretici Rolleri.

In this study, it was aimed to determine distance instructor competencies and dimensions of these competencies by examining the studies on distance learning competencies that existed in the field between 2000 and 2016. For this purpose in the first dimension of the research, competencies for distance teachers have been determined. In the second dimension of the research dimensions for the determined competences were revealed. In the study, one of the qualitative research methods, document analysis, was used. The sample of the research is the articles which is related to the distance learning qualifications in the databases of `Web of Science`, `ERIC` and Karadeniz Technical University databases between 2000 and 2016. Key words of `online teaching competency`, `online teaching role`, `distance instructor competencies`, `distance instructor roles`, `online instructor competencies` and `online instructor roles` were searched in related databases. Then, the search filters determined by the researcher were applied and the summary and titles of each of the studies were evaluated and documents consisting of 35 articles in total was obtained.The analysis of the collected data was done by using the content analysis method from qualitative data analysis methods. Competency list and competency dimensions were created by analyzing the purpose, context, method and result parts of the articles obtained from the analysis of the document in the analysis stage. The final competency list was created by combining the competency list and competency dimensions determined in the studies. According to the findings obtained from the analyzes made, the obtained competency dimensions are analyzed and 7 different competency dimensions in total, namely `Technological Expertise`, `Facilitator`, `Evaluation`, `Instructional Design`, `Social`, `Management` and under these dimensions, 62 competency items were obtained. A list of competencies resulting from this study can be used as an evaluation tool for distance teachers.Keywords: Distance Instructor, Competency, Online Teaching Competency, Distance Instructor Roles.