Ortaokul 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sosyal kaygıları ile benlik saygısı, anne-baba tutumları, mükemmeliyetçilik özellikleri arasındaki ilişki

Abstract

Ön ergenlikte başlayan ve yaygın bir durum olan sosyal kaygıyı etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, ortaokul yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinde sosyal kaygı ile benlik saygısı, algılanan anne-baba tutumları ve mükemmeliyetçilik özellikleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışmada ayrıca cinsiyet, ekonomik durum, ikamet edilen yer, ebeveyn birlikte olma durumu, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, kardeş sayısı, doğum sırası, sınıf mevcudu gibi değişkenler ile sosyal kaygı arasındaki ilişkiler de araştırılmıştır.Araştırma grubu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Trabzon il merkezinde ve farklı ilçelerdeki ortaokul yedinci ve sekizinci sınıf öğrencileri arasından belirlenen 503 kız ve 467 erkek olmak üzere 970 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında, La Greca ve Stone (1993) tarafından geliştirilen, Türkçe'ye uyarlaması Demir, E. Demir, Türksoy, Özmen, Uysal (2000) tarafından yapılan `Çocuklar İçin Sosyal Anksiyete Ölçeği Yenilenmiş Biçim (ÇSAÖ-Y)`, Tafarodi ve Swann (2001) tarafından geliştirilen Türkçe'ye uyarlaması Doğan (2011) tarafından yapılan `İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği (Kendini Sevme ve Öz-Yeterlik Ölçeği (KSÖÖ)`, Kuzgun (1972) tarafından geliştirilen `Anne-Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ)` ve Kırdök (2004) tarafından geliştirlen `Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği (OOMÖ)` kullanılmıştır. Öğrencilerin demografik özellikleri ile ilgili bilgileri elde etmek için araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu (KBF)` kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 23.0 programı kullanılmış olup, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi, Bağımsız t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi tekniklerinden yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda ortaokul öğrencilerinin sosyal kaygıları ile benlik saygıları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Sosyal kaygı ile anne-baba tutumlarından koruyucu ve otoriter tutum arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu, fakat demokratik tutum ile öğrencilerin sosyal kaygıları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür. Öğrencileirn sosyal kaygıları ile olumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu gözlemlenirken olumlu mükemmeliyetçilikle sosyal kaygı arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Benlik saygısı alt boyutları olan kendini sevme ve öz-yeterliliğin, koruyucu ve otoriter tutumun, olumsuz mükemmeliyetçiliğin sosyal kaygıyı anlamlı bir şekilde yordadığı tespit edilmiştir. Ayrıca sosyal kaygının cinsiyete, ekonomik duruma, ikamet edilen yere, anne-baba eğitim durumuna, kardeş sayısına ve sınıf mevcuduna göre anlamlı farklılıklar gösterdiği; ebeveyn birlikte olma durumu ve doğum sırasına göre ise anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. Araştırma sonuçlarının bir kısmı literatür bulguları ile paralel bir bölümü farklı çıkmıştır. Sonuçlar literatür bulgularıyla tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

There are a lot of factors effecting social anxiety which is a common condition and gets started at early adolescence. The basic aim of this study is to examine the relationship between social anxiety with self esteem, sensed parental attitude and perfectionism traits through seventh and eighth grade students. In addition, how social anxiety relates some variables like gender, economic conditions, residence, mother and father being together or not, sibling number, mother and fathers education level, sibling order and class size is researched. Research environment involves (503 female and 467 male students) 970 students from seventh and eighth grade in secondary school in some towns and city center of Trabzon province in 2016-2017 academic year. `Social anxiety scale for children updated form (ÇSAÖY-Y)` developed by La Greca and Stone (1993) and adapted into Turkish by Demir, E. Demir, Türksoy, Özmen, Uysal (2000), `Two-Dimensional Self-Esteem Scale (Self-Liking/Self-Competence Scale)` developed by Tafarodi and Swann (2001) and adapted into Turkish by Doğan (2011), `Parental Attitudes Scale` developed by Kuzgun (1972) and `Adaptive-Maladaptive Perfectionism Scale` developed by Kırdök (2004) were used to collect the data. The students' information related to demographic features is gained by using `Personal Information Form` developed by the researcher. To analyze the research data, the program SPSS 23.0 was used and the technique of coefficient, the technique of multiple-linear regression analysis and independent samples t-test one-way analysis of variance were applied.The research findings indicate that there is a significant relationship between social anxiety of the secondary grade students and their self esteem in the negative way. Although there is a significant relationship in negative way between social anxiety and authoritative and over-involvement parental attitude, there isn't any significant relationship between students' social anxiety and democratic parental attitude. While the research indicates that there is a significant relationship between the students' social anxiety and negative perfectionist traits in a positive way, there is no significant evidence related to relationship between positive perfectionism and social anxiety. It is confirmed that self-liking and self-competence of two dimensions of the self-esteem, authoritative and over-involvement parental attitude and negative perfectionism predict social anxiety at a significant level. In addition, social anxiety can be varied at a significant level by gender, economic condition, residence, parents' education level, siblings number, and class number but there is not a significant differentiation thanks to the situation of mother and father being together or not or siblings order on social anxiety. Some parts of the research results are parallel to literature findings, the other ones are not in the same way of the literature. There is a discuss part about results and literature findings and the suggestions included.