Öğretmenlerin işle bütünleşme düzeylerinin beş faktör kişilik özellikleri, iş doyumu ve öznel iyi oluşla ilişkisi

Abstract

Öğretmenlerin işle bütünleşme durumlarına etki eden çeşitli kişisel, psikolojik değişenler ve yaşamsal olaylar vardır. Bu araştırmada öğretmenlerin işle bütünleşme düzeyleri ile beş faktör kişilik özellikleri, iş doyumları ve öznel iyi oluşları arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada ayrıca cinsiyet, medeni durum, kıdem, idarecilik deneyimi, mezun olunan okul türü, sağlık durumu, mesleği isteyerek seçip-seçmeme durumu, alınan ücretten memnuniyet, sahip olunan çocuk sayısı, branş, okulun bulunduğu yerleşim yeri, resmi-özel kurumda çalışma durumu gibi çeşitli demografik ve sosyal değişkenler ile işle bütünleşme arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırma grubu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında, Trabzon ilinde devlet kurumlarında ve özel kurumlarda (anaokulu-ilkokul-ortaokul-lise) çalışan okul öncesi, sınıf ve branş öğretmenleri olmak üzere toplam 516 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Utrecht İşe Bağlılık Ölçeği Türkçe Formu (UWES-TR), Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi, İş Doyumu Ölçeği (Batıgün ve Şahin, 2006), Yaşam Doyumu ve Pozitif-Negatif Duygulanım Ölçeği (PANAS) kullanılmıştır. Veri analizleri için SPSS 20.0 paket programından yararlanılmıştır. Örneklem grubuna ve faklı araştırma değişkenlerine ait bulgular tanımlayıcı istatistik teknikleri ile elde edilmiştir. Diğer analiz işlemlerinde Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı, çoklu doğrusal regresyon analizi, bağımsız t testi, tek yönlü ANOVA teknikleri kullanılmıştır.Elde edilen bulgulara göre işle bütünleşmeyi açıklaması bakımından ele alınan değişkenler önem sırasına göre öznel iyi oluş, olumlu duygulanım, hizmet yılı, olumsuz duygulanım, iş doyumu, sorumluluk ve nevrotizmdir. Söz konusu değişkenler öğretmenlerin işle bütünleşme düzeylerini anlamlı düzeyde açıklamaktadır. Buna karşın dışadönüklük, yumuşak başlılık, deneyime açıklık ve cinsiyet değişkenlerinin işle bütünleşmeyi yordamada anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin cinsiyet, branş, aldıkları ücret, resmi ya da özel kurumda çalışma, sağlık durumu ve idari görev deneyimi özellikleri ile işle bütünleşmeleri arasında anlamlı farklılığa ulaşılmamıştır. Bununla birlikte medeni durum, mezun olunan okul türü, mesleği isteyerek seçme durumu, sahip olunan çocuk sayısı ve okulun yerleşim yeri değişkenleri ile işle bütünleşme arasındaki ilişkilerde anlamlı farklılıklar olduğu gözlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili alan yazın ile karşılaştırılarak tartışılmış ve ulaşılan bulgular doğrultusunda çıkarımlarda bulunulmuştur.

Several individual and psychological variables and various vital concepts that affect teachers' work engagement exist. This study aims to examine the relation between teachers' work engagement levels and five factor personality traits, job satisfaction and subjective well-being. The study also examines the relation between work engagement and various demographic and social variables such as sex, marital status, seniority, administrator experience, type of the graduated school, health status, choice of profession, satisfaction with salary, number of children, branch, settlement of the school, working for a government agency or private corporation. Findings obtained from this part of the research have been discussed by comparing with relevant literature and made inferences in line with the findings.In terms of accessibility in 2016-2017 academic year, research sample were composed of preschool, classroom and branch teachers working for government agencies and private corporations (pre-school-primary school-secondary school-high school) in Trabzon. Research data were gathered through Personal Information Form, Utrecht Work Engagement Scale Turkish Form (UWES-TR) to measure the work engagement, Adjective Based Personality Test to identify the five factor personality traits, Job Satisfaction Scale developed by Batıgun and Şahin (2006) to measure job satisfaction and Satisfaction with Life Scale and the Positive-Negative Affect Schedule to measure subjective well-being. For data analyses, it was benefited from SPSS 20.0 package. Information related to the sample group and different research variables were made with descriptive statistical techniques. Pearson product-moment correlation coefficient, Multiple Linear Regression Analysis, Unpaired t Test and One-way ANOVA technique were used as data analysis techniques.According to the findings, the variables discussed in terms of explaining work engagement are subjective well-being, positive affect, period of service, negative affect, job satisfaction, responsibility and neuroticism in order of priorities. The said variables meaningfully clarify teachers' work engagement level. Nevertheless, it has been found out that the variables such as extroversion, tender-mindedness, openness to experience and sex are not meaningful to predict work engagement. There is no meaningful difference between work engagement and the characteristics of teachers such as sex, branch, salary, working for a government agency or private corporation, health status and administrator experience. However, it is observed that there are meaningful differences on relations between work engagement and variables such as marital status, type of the graduated school, choice of profession, number of children and settlement of the school. The findings have corresponded to some research findings. The research findings have been discussed with literature findings.