Marmara bölgesi geniş bant mikro-deprem kayıtlarından (TÜRDEP) kaynak parametrelerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, TÜBİTAK, Marmara Araştırma Merkezi, Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü'nün yönettiği TÜRDEP Projesi (Türkiye'nin Deprem Riski Yüksek Jeo-Stratejik `ancak tektonik rejimleri farklı' Bölgelerinde Deprem Davranışının Çok Disiplinli Yaklaşımlarla Araştırılması Projesi) kapsamında Marmara Bölgesi'nde kurulan 8 adet 3D geniş band sismografa ait sayısal kayıtlar kullanılarak, Ekim 2006-Şubat 2007 tarihleri arasında yerleri bulunan 510 adet depremden seçilen 41 deprem için spektral ortamda kaynak parametreleri hesaplanmıştır. Kaynak parametrelerinin hesaplanması için literatürde tartışılan spektral modellerden Brune Kaynak Modeli bu çalışmada esas alınmıştır.Kaynak parametrelerinin belirlenmesi için seçilen hız kayıtlarının önce yatay bileşenleri geri azimut kullanılarak, radyal (SV) ve transvers (SH) bileşenleri elde edilmiştir. Daha sonra depremin P ve S dalgası varış zamanlarından 1 sn öncesinden başlayarak 4-5 saniyelik paketler halinde pencereleme işlemi yapılmıştır. Bu veri üzerinden trend etkisi giderildikten sonra, %5 işleçli kosinüs çanı törpüsü uygulanmıştır. Sonraki aşamada soğurma ve cihaz etkisi giderilerek yerdeğiştirme kaydı elde edilmiştir. Yerdeğiştirme verilerine Hızlı Fourier Dönüşümü uygulanarak yerdeğiştirme genlik spektrumları bulunmuştur. Bu spektrumlar üzerinden yüksek frekans azalımı, köşe frekansı ve düşük frekans seviyesi saptanarak kaynak parametreleri sismik moment (M0), gerilme düşümü (sigma), kaynak yarıçapı (r) ve sismik enerji (Es) hesaplanmıştır. P ve S dalgaları kaynak spektrumlarından hesaplanan kaynak parametreleri arasında bağıntılar bulunmuş. Bulunan bağıntılar daha önceki yayınlarda önerilen bağıntılarla karşılaştırılarak tartışılmıştır.

In this study, the seismic records of digital 3-D broad-band seismographs, deployed in Marmara Region, are examined in the project TURDEP (Multi-Disciplinary Earthquake Researches in High Regions of Turkey Representing Different Tectonic Regimes) directed by TUBITAK, Marmara Research Center, Earth and Marine Science Institute. The spectral source parameters are calculated using the records of 41 earthquakes which are sorted from 510 earthquakes that occured in and around the Marmara Region between the time period of October 2006-February 2007.The radial (SV) and transverse (SH) components are obtained by rotating to back azimuth using the two horizontal components of the recorded velocity records. The P and SH waves are windowed with 4 or 5 second intervals which are cut from 1 second earlier from first arrival time. Afterwards, the DC trends on the waveforms are removed from the windowed phases and filtered with %5 tapered cosine window. In the next step, the instrument and attenuation effects are corrected and displacement amplitude records are derived. Following that, the displacement amplitude spectrums are calculated by using Fast Fourier Transform to the derived P and SH displacement records. The corner frequency, high frequency decay rate, and the low frequency level values are determined from the amplitude spectrums. Seismic moment (M0) , stress drop (sigma), source radius (r) and seismic wave energy (Es) values are calculated using the estimated spectral parameters.The equations obtained between the source parameters are calculated and discussed with the equations given in the past studies.