Epileptik hastaları değerlendirmede komputerize tomografinin yeri

Abstract

55 SONUÇ VE ÖZET Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Epilepsi Polikliniğinde izlenmekte olan 143'ü kadın, 202'si erkek 345 hasta, CT bulguları ve klinik özellikleri açısından değerlendirildiğinde şu sonuçlar bulunmuştur. 1- Hastalarımızın % 57'sinde CT normal bulunurken, % 43'ünde patolo ji saptanmıştır. 2- En sık görülen bulgu serebral atrofidir. Bunu vasküler lezyonlar, ventrikül asimetrisi, neoplazm, patolojik kalsifikasyon, hidrosefali ve araknoid kist izlemektedir. 3- Primer jeneralize epilepsi nöbeti geçiren hastalarda CT'de yaklaşık % 12 oranında patoloji saptanırken, parsiyel epilepsilerde bu oran % 43 olmak tadır. 4- Elemanter semptomla parsiyel nöbet geçiren hastalarda % 50 oranın da CT'de patoloji bulunurken, kompleks semptomlu parsiyel nöbetlerde bu oran % 38'dir. 5- Nöbet başlama yaşma göre CT bulguları karşılaştırıldığında, 25 ya şından önce başlayan epilepsilerde anormal CT oranı % 38, 25 yaşından sonra başlayanlarda % 56 olarak bulunmuştur. 6- Parsiyel epilepsilerde nöbet başlama yaşma göre CT'de patoloji sap tama oranı ilk 10 yaşta % 46, 10-20 yaş arasında % 27, 20-40 yaşları arasın da yaklaşık % 45 bulunurken, 50 yaşın üstünde % 84'e ulaşmaktadır.- 56 7- CT bulguları ve özgeçmiş özellikleri değerlendirilerek muhtemel et- yoloji belirlenmeye çalışıldığında, 25 yaşın altında başlayan nöbetlerde perina tal patoloji, santral sinir sistemi enfeksiyonu ve kafa travması önem kazanır ken, geç epilepsilerde altta yatan neden genellikel vasküler patolojiler ve be yin tümörleridir. 8- Nöbet sûresi ve CT'de patoloji saptama arasında bir ilişki bulunma mıştır. Ancak beyin tümörleri ve vasküler patolojiler daha çok nöbet süresi bir yıldan az olanlarda, atrofi ise nöbet üsresi bir yıldan fazla olanlarda gö rülmektedir. 9- Nöbet sıklığı ile CT'de patoloji saptama arasında bir ilişki bulunma mıştır. 10- Nöbet sıklığı ve süresiyle atrofi arasında direkt bir ilişki bulunma mıştır. 11- Nörolojik muayene bulguları ile CT bulguları büyük ölçüde korelas yon göstermekte ancak % 30 vakada nörolojik muayene normal olduğu halde CT'de patoloji saptanmaktadır. 12- EEG ve CT bulguları karşılaştırıldığında, EEG'nin patolojik ya da normal olmasıyla, CT'nin normal ya da patolojik bulunması arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Ancak EEG'si normal olan hastaların % 68'inde CT' de normal bulunmuş, EEG'de fokal bulgu varsa CT'de % 53 oranında patoloji saptanmıştır. 13- EEG ve nörolojik muayene birlikte değerlendirildiğinde CT ile kore lasyon daha belirgin olmakta ancak her ikisi de normal olduğu halde, hastala rın % 25'inde CT'de vasküler lezyon, hidrosefali ve beyin tümörü saptanabil- mektedir. 14- CT'de patoloji saptanması ile hastaların tedaviye cevabı arasında an lamlı bir ilişki bulunmamıştır.- 57 15- Nöbet tipi gözönüne alındığında primer jeneralize nöbet geçiren hastalarda CT normal ise, hastaların % 83'ünde tedaviye cevabın iyi olduğu,. CT'de patoloji saptanmışsa bu oranın % 50'ye indiği görülmüştür. Parsiyel epilepsilerde CT normal iken tedaviye cevabın iyi ya da kötü olduğunun belirlenmesi güç iken, CT'nin patolojik bulunması halinde hastaların % 62'sinde tedaviye cevap kötü olmaktadır. 16- CT'de ventrikül asimetrisi saptanan hastaların klinik ve EEG özel likleri değerlendirildiğinde, bu görünümün normalin varyasyonundan ziyade, üze rinde durulması gereken, CT çekimlerinin tekrarı ile daha iyi aydınlatılabilecek bir durum olduğu sonucuna varılmaktadır. Bütün bu sonuçlar literatür ile birliket gözden geçirildiğinde, hasta par siyel epilepsi nöbeti geçiriyorsa, nöbet başlama yaşı ne kadar geç ise, EEG ya da nörolojik muayenede taraf seçen bulgu saptanıyorsa, hekime başvurduğunda nöbet süresi bir yılı aşmamışsa nöbet sıklığına bakılmaksızın CT çektirmenin zorunluluğunu açıkça ortaya koymaktadır. Ancak az bir oranda da olsa nöbet başlama yaşı, nöbet süresi, nörolojik muayene, EEG bulguları ve anamnez hiç bir özellik göstermediği halde CT'de patoloji saptanması özellikle beyin tümö rü, arteriovenöz malformasyon, hidrosefali, kitle etkisi gösteren parensefali, anevrizma gibi cerrahi olarak tedavi edilebilir bir etyolojinin saptanması, epi- leptik bir hastayı değerlendirmede CT'nin önemini bir kat daha artırmaktadır. CT tedaviyi değiştirecek bir katkıda bulunmasa bile, hekime prognoz ve pato- genezi belirlemede yardımcı olacaktır. Bu nedenle organik bir lezyonu sapta mak kadar ekarte etmek için de CT'nin, EEG gibi, epilepsi rutinine girmesi inancındayız.