Normal ve patolojik gebelerde glikozillenmiş hemoglobin (HbA1C) değerleri ve bebek ağırlığı ile olan ilişkisi

Abstract

81 - ÖZET VE SONUÇ Protein moleküllerine, karbonhidrat molekülleri, enzimatik ve nonenzimatik reaksiyonlarla bağlanırlar. Nonenzimatik olarak ise, proteinlerin N-terminal amino ve lizin amino asidlerinin a-amino gruplarına, glikoz, galak- toz, mannoz, fukoz, fruktoz, riboz, sialik asidler ve bazı heksozların f osf orillenmiş şekilleri serbest karbonik grupları ile bağlanırlar. Genel olarak `nonenzimatik glikozillenme` ve glikozun bağlanması halinde `nonenzimatik glukozillenme` olarak adlandırılan, in vivo olduğu gibi, in vitro da gerçek leşir. Diabetes mellitusta, hücre dışı ortamının ve hücre membranlarmın proteinleri ile hücreye glikoz girişinin insü- line bağımlı olmadığı dokularda (lens, beyin, sinirler, erit rositler, böbrek, aorta ve kapiller damarlar) hücre içi pro teinleri nonenzimatik glikozillenir. Nonenzimatik glikozillenme ile in vitro ve in vivo de ğişime uğradığı ilk olarak gösteri-1-en protein hemoglobindir. Hemoglobin kan glikoz düzeyinin belirlediği ölçüde, eritrosit ömrü süresince glikozillenmektedir. Normal erişkinlerde total hemoglobinin % 5'ini, diabetik hastaların % 15'ini oluşturur. Kanın glikozillenmiş hemoglobin değerinin, kan glikozunun kısa süreli değişimlerinden etkilenmediği ve kanın alınmasından önceki 4-8 haftalık bir sürenin ortalama kan glikoz düzeyini yansıttığı görülmüştür.- 82 Çalışmamızdaki diabetik gebelerin ortalama glikozil- lenmiş hemoglobin konsantrasyonu, preeklamptik ve normal ge belerin ortalama glikozillenmiş hemoglobin konsantrasyonlarından daha fazla olduğu görüldü. Bu çalışmada referans olarak gösterilen araştırmacı lar; diabetik gebelerde glikozillenmiş hemoglobin değerleri ile bebek ağırlığı arasında doğru orantılı bir korelasyonun varlığını tesbit etmişlerdir. Çalışmamızda, diabetik, preeklamptik ve normal gebeler de glikozillenmiş hemoglobin değerleri ile bu değerlerin be bek ağırlığı ile olan ilişkisi araştırıldı; diabetik gebeler de orta güçte bir korelasyon, normal ve preeklamptik gebeler de ise zayıf bir korelasyonun olduğu görüldü. Çalışmamızdaki diabetik gebelerin açlık kan glikoz konsantrasyonu ile glikozillenmiş hemoglobin arasında litera türe uygunluk gösteren, fakat zayıf derecede, olan bir korelasyon görüldü. Glikozillenmiş hemoglobin değerleri, normal gebelerde genelde düşük olmakla birlikte, I. trimestirde azalan, II. trimestirde hafif artan, III. trimestirde yine azalarak ve miadında tekrar artarak devam eden bir değişiklik gösterdi. Preeklamptik gebelerde glikozillenmiş hemoglobin kon santrasyonunun preeklampsinin izlenmesinde önemli ancak diğer parametrelerle birlikte faydalı bir parametre olacağı görüldü. Kanın glikozillenmiş hemoglobin değerinin saptanması ile diabet tanısının konulamayacağı, fakat diabetiklerin me- tabolik durumlarının sağlıklı olarak kontrol edilebileceği ve tedavisinin düzenlenmesinde en iyi bir parametre olduğu sonucuna varıldı.- 83 - Yine bu çalışmada referans olarak gösterilen diğer bir grup araştırmacılar ise yüksek riskli gebelerde (diabetik, preeklamptik ve plasenta previa gibi) konjuge olmamış plazma östriol ölçümleri yapmışlar, bunun içinde günlük ölçümlerin yapılması ve sonucun 12 saat içinde alınması, bu sonuçların günden güne giderek % 40-45'in üzerindeki bir düşüşü bulması halinde `fetal distres'sin` değerlendirilmesinde en iyi bir gösterge olduğunu belirtmişlerdir. Biz de çalışmamızda bu perspektif içinde diabetik ge belerde ikinci bir parametre olarak konjuge olmamış plazma östriol ölçümleri yaptık; elde edilen sonuçlar incelenilen diabetik grubun gestasyon yaşma uyan normal sınırlar dahilinde bulundu.