Çapraz dolaşım tekniği ile glomus caroticum bölgesinin hipoksik, hiperoksik ve hiperkapnik kanla perfüzyonunda solunum ve dolaşım parametreleri ile kan gazları, asit-baz denge parametrelerinde gözlenen değişiklikler

Abstract

- 43 - ÖZET Çalışmanın amacı glomus caroticum bölgesinin hipoksik, hiperoksik ve hiperkapnik kanla p e rfüzy onunda periferik ki- moreseptörlerin solunum ve dolaşım düzenlenmesindeki rolle rinin incelenmesidir. Çapraz dolaşım tekniği ile gerçekleştirilen bu çalış mada, alıcı ve verici olmak üzere iki köpek 30 mg/kg I.V. pentobarbital sodyum ile anesteziye edildi. Uygun bir ameli yat tekniği ile alıcı köpeğin glomus bölgesi kendi sistemik dolaşımından ayrılarak vericinin A. carotis communis' ine bağlandı. Böylece alıcının glomus caroticum* u vericinin ar- teriyel kanı ile perfüze edildi. Alıcı köpeğin Cyon sinirle ri bilateral olarak kesildi. Deney süresince alıcı köpek at mosfer havası soludu. Verici köpeğe sırasıyla normoksik-hipoksik, normoksik- hiperoksik, normoksik-hiperkapnik gaz karışımları solutuldu. Her deney fazında alıcı köpeğin soluk hacmi (VT), solunum frekansı [f (m:m-l/ ]» arteriyel kan basıncı ve EKG' si kayde- 0 dildi. Bulunan değerlerden solunum dakika hacmi (VT), hava akış hızı (Vm/Tj) ve kalp frekansı hesaplandı. Ayrıca her deney fazında perfüzyon kanından alman ar teriyel kan örneklerinde Pa02, PaCOp ve pH ölçüldü. Saptanan uygun değerlerden Siggaard Andersen nomogramına göre baz fazlası (B.E.) ve Std [ HCOZ ] değerleri saptandı.- 44 - Hipoksik, hiperoksik ve hiperkapnik fazlarda belli bir parametre için elde edilen değer, bir önceki normoksik fazın uygun parametresinin değeri ile karşılaştırıldı. Bir önceki normoksik fazda belli bir parametre için sap tanan değer % 100 olarak kabul edildi; diğer fazlarda meydana gelen değişikliğin % oranı buna göre hesaplandı. Hipoksi fazında, perfüzyon kanında Pa02 ve PaCOp değer lerinde bir önceki normoksik faza göre bir azalma oluştu. Alı cı köpekte hipoksi fazında soluk hacmi (Vm), solunum dakika e hacmi (VE) ve Vj/îj değerlerinde artış saptandı. Hiperoksi fazında, verici köpeğe ait perfüzyon kanında PaOp değeri normoksik faza göre arttı. Hiperoksi fazında, alı cı cı köpekte soluk hacmi (Vm), solunum dakika hacmi (VT) ve Vm/Tj- değerlerinde gözlenen artışlar perfüzyon kanında PaCOp nin anlamlı olmamakla birlikte biraz yükselmesine atfedildi. Hiperkapni fazında, verici köpeğe ait perfüzyon kanın da PaOp ve PaCOp değerlerinin bir önceki normoksik faza göre arttığı saptandı. Hiperkapni fazında soluk hacmi (VT), solunum frekansı /f, m4n-l/J » solunum dakika hacmi (VT) ve Vm/Ti değer leri de arttı. Hipoksi, hiperoksi ve hiperkapni fazlarında alıcı köpe ğin kalp frekansı, sistolik arter basıncı ve diastolik arter basıncında, bir önceki normoksik faza göre önemli bir- 45 - değişiklik bulunmadı. Bu bulgular, normal arteriyel basınç düzeylerinde dola şım parametrelerinin düzenlenmesi üzerinde periferik kimorer- septörlerin etkisinin bulunmadığını kanıtlamaktadır.

- 46 - SUMMABY The purpose of this study was to investigate the role of the peripheral che more cep t or s in the control of circulatory and respiratory parameters. A cross circulation technique was used. A donor and a recipient dog were used in each experiment. The animals were anesthetized with intravenous injections of pentothal (30 mg/kg). The carotid body area of the recipient dog was isolated from its systemic circulation and perfused with blood of the donor via the common carotid artery. The Cyon nerves of the recipient were sectioned bilaterally. During the whole experimental period the recipient dog was allowed to breathe the atmospheric air. On the breathing of the donor dog with normoxic, hypoxic, hyperoxic and normoxic-hypercapnic gase mixtures, tidal volume (VT), respir atory frequency Lf7min~1)J, b*00(* Pr«ssıı:re and ECG of the re- cipient were recorded. Ventilation minute volume (VE) was cal culated from (Vm) and L^min-1)]» while air flow ra'fce (Vm/Tr) from (Vg,) and (Tj) values. At the end of each experimental phase, arterial blood samples were obtained from perfusion blood for the determina tion of pHa, Pa02 and PaCOg. Prom the values for pH& and PaCOp, base excess (B.E.) and Std.^HCOZ] were read from Siggaard-Andersen alignment nomogram. The mean value for anyone parameter at the hypoxic, hyperoxic and hypercapnic phases was compared with the corresponding value in the normoxic phase. For calculation of percentage variation of- 47 - anyone parameter at anyone experimental phase, the value for the preceding normoxic phase was accepted as 100 %» During the hypoxic phase, Pa02 and PaC02 values of the perfusion blood were found to be lower than those of the preceding normoxic phase. On the breathing of hypoxic gase mixture by the donor dog, tidal volume (Vm), respiratory e minute volume (Vg) and Vm/Tj values of the recipient dog were increased. During hyperoxic phase, the Pa02 of the perfusion blood from the donor dog was augmented. The increases in Vm, e VT and Vm/Tj values of the recipient dog in the same phase were probably due to the non-significant augmentation of PaCOp of the perfusion blood at this experimental stage. Pa02 and PaC02 values of the perfusion blood during the hypercapnic phase were found to be increased when compared with those in the preceding stage. Tidal volume (Vm), respiratory frequency [ f/min~l^ J » respiratory minute volume e (V`E), and Vm/Tj values of the recipient dog also increased at this hypercapnic phase. No significant variations in cardiac frequency, sys tolic and diastolic arterial pressures of the recipient ani mal were noted at the hypoxic, hyperoxic and hypercapnic phases when compared with the corresponding normoxic stage. These findings indicate that peripheral chemo- receptors are not involved in the control of the indicated circulatory parameters at the normal arterial blood pressure levels.