Hipertiroidli olgularda osteodansitometrik ölçüm, biyokimyasal değerlendirme ve risk faktörlerin sorgusu ile osteoporoz irdelenmesi

Abstract

40 ÖZET VE SONUÇ Hipertiroidizm sekonder osteoporoz nedenleri arasında yer alır. Bu çalışmada hipertiroidi tanısı konmuş premenopozal dönemde yaşlan 20-50 arasında değişen 39 kadm hastanın kemik mineral yoğunluğu değerleri ve kemik turnover markerlan, kendi yaş ve cinsiyetleri ile uyumlu sağlıklı 19 kontrol ile karşılaştırılarak hipertiroidizmin kemik metabolizması üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Î.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Endokrinoloji polikliniğinde teşhis ve tedavi edilen hastalar, yeni tam konmuş ve antitiroid tedavi (propylthiouracil, methimazole,propranolol) almamış, tedavi gören fakat ötiroid döneme girmemiş ve girmiş olanlar şeklinde 3 gruba ayrılarak kontrol olguları ile birlikte lomber AP, femur ve kalkaneustan kemik mineral yoğunlukları ölçülmüştür.Bu amaçla Lunar Dual Energy X-Ray Absorbsiyometri (DEXA) ve Achilles ultrason aletleri kuUamlmıştır. Olguların boy, kilo, yaş, boy/kulaç oram gibi antropometrik ölçümleri yapılmış, özgeçmiş, ilaç kullanımlan, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktiviteleri, jinekolojik ve obstetrik profilleri sorgulanmışür.Laboratuar parametreleri olarak serum T3,T4,TSH,PTH değerleri ve Tec-99 ile yapılan tiroid sintigrafisi ölçümlerine ek olarak hemogram, tam idrar tahlili, sedimentasyon, serum glukoz, üre, kreatinin, total protein, albumin, SGOT, SGPT enzimlerine ve kemik turnovenm tespit için serum Ca, iyonize Ca, P, alkalen fosfataz, 24 saatlik idrarda Ca, P, kreatinin/Ca atılımına bakılmıştır.41 Yapılan dansitometrik inceleme sonucunda: 1) Dört grup arasında L2, L3, ÎA, L2-4 ve femur trokanterinde BMD değerleri arasmda anlamlı fark bulunmuştur (p<0.01). 2) Gruplara göre değerlendirildiğinde 1. ve 2. gruplar arasmda trokanterde (p<0.05),l. ve 3.grup arasmda L2, L3, L4, L2-4 ve trokanterde (p<0.05),2. ve 4. grup arasmda L3, L4, L2-4'te (p<0.05), 3. ve 4. grup arasında L2, L3, L4 ve L2-4'te (p<0.01) ve trokanterde (p<0.05) istatistiksel olarak anlamlı farklar gözlenmiştir. 3) Tüm hipertiroidili olguları toplam olarak kontrol grubu ile kıyaslayınca L3 ve L4 BMD değerleri kontollerden anlamlı olarak düşüktür (p<0.05). 4) Dört grubun kalkaneus kantitatif ultrasonografik ölçümlerinde anlamlı farklılık yoktur. 5) Her üç hasta grubunun T3,T4 hormon düzeyleri ile BMD değerleri arasmda korelasyon yoktur. Yalnızca tedavi görmemiş hipertiroidili hastaların TSH düzeyi ile L2- 4 BMD'si arasmda korelasyondan söz edilebilir (r=0.70, p<0.05). 6) Kırk yaş altı hipertiroidili hastalarda lomber bölgede, kırk yaş üzeri hastalarda ise femur Ward alanında kemik mineral yoğunluğu kontrollerden düşük bulundu (p<0.05). Laboratuar parametreleri arasmda: 1) Serum Ca, P, alkalen fosfataz, parathormon, 24 saatlik ikrarda inorganik P, kalsiyunı/kreatinin oram değerlerinde dört grup arasmda istatistiksel anlamlı fark yoktur. 2) Tedavi görmemiş hipertiroidili olguların 24 saatlik idrar Ca miktarı tedavi ile ötiroid döneme giren olgulannkinden fazladır (p<0.05). 3) Tüm hipertiroidili hastaların ortalaması ile tedavi görmeyen ve tedaviye rağmen ötiroid döneme girmemiş olguların toplamının alkalen fosfataz ortalaması kontrol grubundan fazladır (p<0.05). Sonuç olarak, premenopozal dönemdeki hipertiroidili olgularda laboratuar parametrelerini fazlaca etkilemeyen fakat kemik mineral yoğunluğunda azalma ile seyreden bir osteopeni-osteoporozdan söz etmek mümkündür.