Meme kanserinde oksidatif aktive, onkogenler ve tümör markerlerinin tümör evrelerine göre karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Meme kanseri kadınlar arasında sık görülen kanser tipidir. Meme kanserinin tedavisi cerrahidir. Kemoterapi ve radyoterapideki büyük ilerlemelere rağmen ölüm oranı değişmemiştir. Bu nedenle uygun tedavi seçimi için yeni prognostik faktörlerin bulunması önem taşımaktadır. Aksiller lenf düğümü metastazı olmaması prognozun iyi olduğunun belirtisi sayılmama rağmen bu hastaların %25-35'inde 10 yıl içinde (lokal ya da sistemik) nüks görülür ve pek çoğu bu hastalıktan ölür. Bu %30'luk hasta grubunu ortaya koymak için başka prognostik parametreleri bulma çabası vardır. Meme karsinomunda standart prognostik faktörler tümör çapı, aksiller lenf düğümü tutulumu, histopatolojik tümör tipi ve grade'i, östrojen reseptörü (ER) ve progesteron reseptörü (PR) durumlarıdır. Yukarda saydığımızı standart prognostik faktörler yanında son yıllarda yapılan çalışmalarda DNA ploidi, %S faz fraksiyonu, C-erb B-2 amplifikasyonu ya da overekspresyonu, P53 gen mutasyonun prognozda etkili olabileceği gösterilmiştir. Aktif hidroksil radikalleri karsinogenezde rol aldıkları yapılan birçok çalışmada bildirilmiştir. CEA ve CA 15-3 tümör markerlerinin özellikle metastatik meme kanserlerinde yükseldiği gösterilmiştir. Sonuç olarak biz bu çalışmada selim ve habis meme tümörlerinde C-erb B-2, P53 mutant protein, DNA miktarı (ploidi), %S faz fraksiyonu, DNA index superoksid dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz, malon dialdehit, operasyon öncesi alınan hasta plazma örneklerinde CEA ve CA 15-3 ayrıca habis meme tümörlerinde östrojen ve 76progesteron reseptörü tayini yaparak habis tümör evrelerine ve selim tümör grubuna göre dağılımlarını inceledik. Buna ilaveten habis meme tümörlerinde parametrelerin birbirleri ile ilişkilerini araştırdık. Selim meme tümörlü hastalarda C-erb B-2 onkoproteini, P-53 mutant proteini, DNA aneupoloidi, % S faz fraksiyonu, DNA index, CEA, CA 15-3 laboratuvar düzeylerinde anlamlı bir artma tespit edilmedi. C-erb B-2 onkoproteini, P 53 mutant proteini, DNA aneuploidi, DNA index, yükselmiş %S faz fraksiyonu ve progesteron reseptörünün habis meme tümör evrelerinden bağımsız oldukları görüldü (p>0.05). Evre IV (ileri evre) habis meme tümör hastalarının plazma CEA ve CA 15-3 düzeylerinin anlamlı olarak daha sık yükseldiği tespit edildi. Evre I'deki östrojen reseptörü pozitif habis meme tümörlü hastaların diğer evrelere göre daha çok olduğu bulundu (p<0.05). Selim meme tümör grubu ile bazı habis meme tümör evreleri arasında antioksidan enzimlerin aktiviteleri (SOD, GPx) ve lipid peroksidasyon ürünü (MDA) miktarına göre anlamlı fark bulunmadı. Aynı zamanda selim meme tümör grubu ile habis tümör evreleri arasında katalaz enzim aktivitesine göre anlamlı fark tespit edilmedi. Bu konuda yeterli çalışma yapılmamasına karşın selim meme tümörlerinde bozulmuş antioksidan enzim aktivitesi ve lipid peroksidasyonunun bulunabileceği yorumunu yapabiliriz. Hatta bozulmuş antioksidan enzimlerin ve lipid peroksidasyonunun habis meme tümör oluşumunda etkili olabileceği gibi selim meme tümör oluşumunda da etkili olabileceğini düşünebiliriz. İncelediğimiz parametreler arasındaki bağıntılar zayıf olarak tespit edildi. Dolayısıyla her parametrenin önemi ayrı olarak düşünülmelidir.C-erb B-2 onkoprotein ile P53 mutant protein varlığı birbirinden bağımsız prognoz belirleyiciler olduğunu söyleyebiliriz.Yaptığımız çalışmada meme kanserlerinin %25'inde C-erb B-2 77onkoproteini, %30'unda P53 mutant protein ve %77,5'inde DNA aneuploidi bulunması meme kanseri patogenezine katıldıklarını destekler nitelikte olduğunu bize düşündürdü. Yapılan çalışmalarda bunlardan başka prognoz belirleyici çok fazla parametre bulunmuştur. Bu parametrelerin hepsinin aynı hastada araştırılması hem maddi açıdan hem de özellikle küçük tümörlerde doku yetmeyeceğinden çok zordur. Bunların yerini alacak prognozu belirleyecek tek parametreyi bulmak için büyük çaba harcanmaktadır. Henüz prognozu tek başına belirleyecek ideal bir parametre bulunamamıştır. 78