Normal ve periodontal hastalıklı dişlerin pulpalarının histolojik olarak incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada normal ve periodontal hastalıklı dişlerin pulpa dokuları histolojik yönden karşılaştırılmalı olarak incelenmiştir. Çalışmada yaşları 21 ile 73 arasında değişen 16 hastanın kesici ve üçüncü molar olmak üzere toplam 24 adet insan dişi kullanılmıştır. Dişlerden 12 tanesi basit veya bileşik kronik marjinal periodontitis tipi periodontal hastalıklı, geri kalan 12 tanesi ise gelişimini tamamlamış ama hiç sürmemiş ya da yarım sürmüş normal 20 yaş dişleriydi. Dişler rutin histolojik laboratuvar işlemlerine tabi tutularak ışık mikroskobunda incelenmek üzere takip edildi. Alınan kesitlere, Hematoksilen-Eozin, Masson ve May-Grünwald-Giemsa boyaları uygulandı. Işık mikroskobunda incelenerek fotoğrafları elde edildi. Normal dişlerle kıyaslandığında periodontal hastalıklı diş pulpaları; normal, hafif, orta ve şiddetli değişiklik gösterenler olmak üzere 4 grupta değerlendirildi. Gözlenen başlıca değişiklikler; odontoblast diziliş ve şekillerinde bozulma, tabakalı görünümlerinde kayıp, aralarında vakuolizasyon, kollagen lif yoğunlaşması, ayrıca kronik iltihabi hücre varlığı, damarlarda dilatasyon, retiküler dejenerasyon, tamir dentini oluşumu, nekroz ve atrofik görünümlerdir. Bu değişikliklerin varlığı ve şiddetine göre normal, hafif, orta dereceli ve şiddetli değişiklik adı altında gruplara ayrıldı. Normal grupta 1 diş, hafif değişiklik gösteren grupta 3 diş, orta dereceli değişiklik 5 tanesinde, geri kalan 3 tanesinde de şiddetli değişiklik tespit edildi. Bu bulguların ışığında çürüksüz ve restorasyon görmemiş fakat periodontal hastalıklı dişlerin pulpalarında histopatolojik değişiklikler görülebileceği ortaya konmuştur. 43