Radyoterapiye bağlı ağız kuruluğunu önlemede pilokarpinin etkisi

Abstract

21 6.ÖZET Baş-boyun bölgesi tümörlerinin radyoterapi ile tedavisi sırasında sık olarak ortaya çıkan ağız kuruluğunun tedavisi oldukça güçtür. Ağız kuruluğunu önlemek için kliniğimizde Temmuz 1996'da bir çalışma başlatılmıştır. Çalışmaya alınan 24 hastanın 12'sine radyoterapi başlangıcından itibaren 3 ay boyunca % 4'lük pilokarpin solüsyonundan 3 kez 5 mg/gün verilmiştir. Hastaların belirli aralıklarla uyanlmamış ve uyarılmış tüm tükrük miktarları ve tükrük pH değerleri ölçülmüştür. Ayrıca her ölçüm sırasında ağız kuruluğu ile ilgili sorular sorulmuş ve sübjektif değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın sonunda uyanlmamış tükrük miktarı kontrol grubunda başlangıçtaki değerlerin ortalamasının % 49'una inerken, pilokarpin grubunda % 40'a inmiştir. Uyarılmış tükrük miktarları kontrol grubunda % 48'e inerken, pilokarpin grubunda % 43'e inmiştir. Uyanlmamış tükrük pH değerlerinin ortalaması da 3. ayda kontrol grubunda 6.41±1.04, pilokarpin grubunda 6.54±0.32'ye inerken; uyanlmış tükrük pH değerleri kontrol grubunda 6.22±0.79'a, pilokarpin grubunda 5.8±0.69'a inmiştir. Gruplar arasında hiç bir ölçümde istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Sübjektif değerlendirmede de gruplar arasında fark bulunmamaktadır. Radyoterapi sırasında ağız kuruluğunu önlemeye yönelik, tükrük bezlerini radyasyonun hasarından koruyucu yöntemlerle ilgili çalışmalar kısıtlıdır. Bu amaçla gerek pilokarpin ile gerekse çeşitli radyoprotektif ajanlar, değişik fraksiyonasyonlar ve 3-boyutlu tedavi planlamaları ile daha çok hasta sayılı, prospektif, randomize çalışmalara ihtiyaç vardır.