Türk iş sistemindeki değişimin holdingler arası işbirliğine etkisi

Abstract

Bu çalısmada, bir ülkenin kurumsal baglamındaki degisimlerin is sistemiözelliklerine yansıma derecesine iliskin ortaya atılan sıkı-sistem ve gevsek-sistem tezlerisınanmaktadır. Sıkı-sistem tezine göre, kurumsal baglamdaki degisimlere paralel olarak issistemi özellikleri degisirken, gevsek-sistem tezinde böyle bir zorunluluk yoktur.Çalısmada bu tezler, 1990 sonrasında ekonomik sistemde yasanan degisime baglı olarakTürk is sisteminin önemli ekonomik aktörleri olan holdingler arası isbirliginin ne ölçüdedegistigi incelenerek sınanmaktadır.Çalısmada öncelikle, kurumsal baglamdaki degisimler devletin ekonomide oynadıgırol ve finans sistemi açısından incelenmis ve Türkiye'deki kurumsal baglamın, devletindaha çok düzenleyici ve koordine edici bir görev üstlendigi ve banka kredilerinin yanı sırasermaye piyasasının da bir finansman aracı olarak ortaya çıktıgı baglama dönüstügüsaptanmıstır. Buna paralel olarak 1993-2006 yılları arasında 18 holding bazında yapılaninceleme ise konsorsiyum olusturma, ortaklık kurma, ortak yatırıma gitme, karsılıklı hissesenedi alımı, birlesme ve lisans anlasmaları açısından holdingler arası isbirliginin, krizdönemlerinde düsmekle birlikte genel olarak arttıgı saptanmıstır. Ancak bunun yanı sıra,holdinglerin farklı sektörlere girerek olusturdugu örtük isbirliginin zaman içerisindeazaldıgı gözlenmistir. Holdinglerin bu davranıslarını biçimleyen en önemli kurumsalbaglam özelliklerinin özellestirme ve ekonomik krizler oldugu saptanmıstır. Özellestirmeholdingleri isbirligine yöneltirken, krizler isbirliginden uzaklastırmaktadır. SonuçlarTürkiye'deki liberallesme deneyiminin holdingleri hem isbirligine giden hem de rekabeteden aktörlere dönüstürdügünü göstermektedir.

This study the tests tight-system and loose-system theses suggested in relation withreflection of institutional changes in a country especially on characteristics of its businesssystem. According to the tight-system thesis, the characteristics of business systemchanges in line with institutional changes whereas this is not necessarily so in loose-systemthesis. In the study, these theses are tested by examining the extent of the change incooperation between holding companies, which are important economic actors in theTurkish business system, connected with the change experienced in the economic systemafter 1990.In the study, first institutional changes are examined in terms of the finance systemand role of the state in economy and it is determined that the institutional context inTurkey has transformed into a context in which the state mainly take a regulation andcoordination role and bank loans as well as financial markets emerge as financing means.In line with this, the examination of 18 holding companies between the years 1993-2006determines that cooperation between holding companies in establishing consortium,establishing partnership, undertaking joint venture, exchanging stock, executing mergingand license agreements generally increase even though it decreases in economic crisisperiods. In addition, it is also observed that secret cooperation established between holdingcompanies by engaging in different sectors is decreasing in time. It is determined that themost significant institutional characteristics which shape these behaviors of holdingcompanies are privatization and economic crises. Privatization directs holding companiesto cooperation whereas economic crises remove them from cooperation. The resultsdetermine that the liberalization experience in Turkey has transformed holding companiesinto actors which both cooperate and compete with each other.