Obez çocuklarda eritrosit sedimentasyon hızı ve bunu etkileyen faktörler

Abstract

ÖZET Amaçlar 1. Sağlıklı obez çocuklarda eritrosit sedimantasyon hızının (ESH) yüksek olup olmadığını araştırmak, 2. Eğer ESH yüksek ise bu yüksekliği etkileyen faktörleri belirlemek. Tasarım Rasgele yöntemli kontrol gruplu klinik bir çalışma. Ortam İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı Polikliniği. Denekler 1. Hasta grubu: Yasları 6 yıl 9 ay ile 12 yıl arasında değişen (ortalama: 10.05±1.1 yıl), 29'u kız ve 35'i erkek olan toplam 65 sağlıklı obez çocuk. 2. Kontrol grubu: Yaşları 7 yıl 6 ay ile 12 yıl arasında değişen (ortalama: 10.04±1.6 yıl), 17'si kız ve 13'ü erkek olmak üzere toplam 30 sağlıklı çocuk. Ölçümler ve Yöntem Obez ve kontrol gruplarında ESH tayini yapılarak birbiriyle kıyaslandı. Vücut kitle indeksi, boya göre ağırlık yüzdesi ve deri kıvrım kalınlıkları (subskapular, suprailiak, biseps ve triseps) ölçülerek ESH ile ilişkisi irdelendi. Ayrıca her iki grupta; hemoglobin, hematokrit, eritrosit sayısı, ortalama eritrosit hacmi, kan ve serum viskozitesi, fibrinojen, immüng- lobülinler (G, A, M), alfa-1 antitripsin, seruloplazmin, haptoglobin, C-reaktif protein, ferritin, total proten, albumin, protein elektroforezi, total lipid, total kolesterol, trigliserid, LDL- kolesterol, VLDL-kolesterol ve HDL- kolesterol düzeylerine bakılarak birbiriyle kıyaslandı ve anlamlı (yüksek veya düşük) bulunan parametreler ile ESH ilişkisi araştırıldı. Sonuçlar ve Yorumlar 1. Obez grupta (kontrol grubuna göre) yaş ve cinsiyet faktöründen bağımsız olarak ESH yüksek bulundu. Ayrıca ESH vücut kitle indeksi, boya göre ağırlık yüzdesi ve deri 54kıvrım kalınlıkları (subskapular, suprailiak, biseps ve triseps) ile pozitif korelasyon göstermekteydi. Bu sonuç başka bir hastalığı olmayan sağlıklı obez çocuklarda yüksek ESH'nın klinik uygulamada mutlaka göz önüne alınması gerektiğini göstermekte dir. 2. Kan viskozitesi obez olgularda (kontrol grubuna göre) yüksek bulundu. Aynı zamanda ESH ile pozitif korelasyon göstermekteydi. Bu durum teorik olarak bilinen ESH ile kan viskozitesi arasındaki paralelliğin obez olgularda da değişmediğini göstermektedir. 3. Obez grupta kontrol grubuna kıyasla hemoglobin, eritrosit sayısı, serum viskozitesi, fibrinojen, haptoglobin, total lipid, total kolesterol, trigliserid, LDL-kolesterol, VLDL- kolesterol düzeyleri yüksek, HDL-kolesterol düzeyi ile ortalama eritrosit hacmi ise düşük bulundu. 4. ESH ile sadece fibrinojen, haptoglobin, serum viskozitesi ve LDL-kolesterol arasında pozitif korelasyon bulundu. Ancak ESH'yı ön planda serum fibrinojen ile haptoglobin düzeylerinin etkilediği görüldü. 5. Obez olgularda (konrol grubuna göre) hem sistolik hem de diastolik kan basınçları yüksek bulundu. Ayrıca arteryel kan basınçları ile ESH, kan ve serum viskozitesi, fibrinojen ve haptoglobin düzeyleri arasında pozitif korelasyon mevcuttu. Bu durum çocukluk çağından itibaren başlayabilecek vasküler bozukluklar için bunların birer haberci (prediktör) olabileceğini düşündürmektedir. 55