Lirin tarihi: Eski ön Asya ve Yunan uygarlıklarında kullanılan lirlerin karşılaştırılması

Abstract

ÖZETHelvacı, Zeynep. Lirin Tarihi: Eski Ön Asya ve Yunan Uygarlıklarında KullanılanLirlerin Karşılaştırılması.Türkiye'de müzik arkeolojisi çalışmalarının son derece yetersiz olduğudüşüncesinden yola çıkılarak gerçekleştirilen ve lirin tarihini ele alan bu araştırmanınkonusu, müzik ve kültür tarihindeki önemleri nedeni ile eski Ön Asya ve Yunanuygarlıkları ile sınırlandırılmıştır. Literatür taramasında müzik bilimi kadar, arkeolojialanına ait kaynaklar da önemli rol oynamıştır. Araştırmada literatür taramasının dışında,arkeolojik buluntularda yer alan lir betimlemelerinin ve söz konusu uygarlıkların yazılıkaynaklarında yer alan lire ilişkin verilerin değerlendirilmesi yöntemi izlenmiştir.Araştırma, farklı lir tiplerinin ortaya çıkış ve gelişim süreçleri ile günümüz YakınDoğu ve Batı uygarlıklarının kökeninde bulunan kültürler arasındaki dağılım veyayılımlarını ortaya koymuştur. Araştırmanın sonucunda ayrıca müzik tarihininçözümlenebilmesinde müzik arkeolojisinin önemli katkılarda bulunabileceği tekrargörülmüştür.Anahtar kelimeler: Müzik arkeolojisi, lir, antik müzikler, Ön Asya müzik tarihi,Anadolu müzik tarihi, Mezopotamya müzik tarihi, Antik Yunan müzik tarihi

SUMMARYHelvacı, Zeynep. The History of Lyre: Comparison of the Lyres Used in AncientNear Eastern and Greek Civilizations.This research, carried on with the awareness of the scarcity of studies on musicarchaeology in Turkey, covers the history of the lyre. Due to their significance in thehistories of both music and culture, the topic is limited with ancient Near Eastern andGreek civilizations. Resources of archaeology, as well as musicology, played animportant role in the course of the study. In addition to examining the former literatureon the subject, studying the depictions of lyre types on archaeological findings and datafound in the literary sources of these civilizations were employed as research methods.The research displays the birth and development processes of various lyre typesand their distribution and diffusion among the cultures, where the roots of currentcivilizations of Near East and West lie. It is also established (or rather, re-established) bythis study that music archaeology is quite capable of contributing to the understanding ofthe history of music significantly.Keywords: Music archaeology, lyre, ancient music, Near Eastern music history,Anatolian music history, Mezopotamian music history, Ancient Greek music history.