Economic globalization and regional inequalities in Turkey: A spatial analysis on productivity growth and convergence

Abstract

Bu çalısma, ekonomik küresellesme ve 1990-2000 döneminde Türkiye'de kisibasınaüretkenlik oranlarındaki bölgesel esitsizlikler üzerinedir. Küresellesmeye iliskintartısmalarda ekonomik eylemlerin yıgılmakta oldugu küresel kentler ve yakınçevrelerindeki bölgelerin olusturdugu ulus-ötesi bir sistemin ortaya çıkısınadeginilmektedir. Türkiye gibi gelismekte olan piyasa ekonomilerinde de metropolitenbölgeler bu sistemin parçası olmaktadır. Bu olgunun ülke-içi bölgesel esitsizliklerdeönemli bir rol oynadıüı düsünülmektedir. Neo-klasik büyüme teorisi mutlak yakınsamave uzun vadede bölgesel esitsizliklerin azalmasını öngörürken, neo-klasik sonrasıteoriler bölelerarası esitsizliklerin içsel teknolojik gelisme ve komsu bölgelere mekansaltasma etkileri nedeniyle azalmayabilecegine isaret etmektedir. Ampirik çalısmalarayrıca dogrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik eylemlerin yıgılmasındakirolüne isaret etmektedir. Dahası, bu yatırımların bölgesel üretkenlik düzeylerine etkisibulunabilir. Bu çalısma, Türkiye'de istihdam artısının metropolitan sehirler veçevresinde kümelendigini ve hızlı nüfus artısı ile iliskili oldugunu göstermektedir. Ancakhızlı nüfus artısı isçi basına düsen üretkenligi azaltmaktadır. Baslangıçta daha fakirolan, ancak daha üretken bölgelere yakın konumdaki bölgelerde üretkenlik daha hızlıartmıstır. Girisimcilik ve beseri sermayede ortalamanın üzerinde artıs üretkenlikartısını olumlu etkilemektedir. Yakın bölgede büyük yabancı sermayeli sirketlerbulunmasının üretkenlik üzerinde hafif etkisi oldugu da gözlenmistir. Kosullu betayakınsaması bulunmakla beraber, Türkiye'nin dogu ve batı kısımları arasındakiüretkenlik farklılıklarının uzun süre kalıcı olacagı beklenmektedir.

The theme of this study is economic globalization and regional inequalities in per capitaproductivity rates in Turkey during 1990-2000. Debates on globalization point toemergence of a transnational system formed by a set of global cities and their immediateneighbour regions, where economic activities continue agglomeration. Metropolitanregions in emerging market economies like Turkey have also become part of this system.This phenomenon is thought to play a key role in evolution of intra-country regionalinequalities. While neo-classical growth theory assumes absolute convergence and adecrease in regional inequalities in the long run, post-neo-classical theory predicts thatregional inequalities may not diminish due to endogenous technological progress andspatial spillovers to neighbouring areas. Furthermore, empirical studies point to the roleof foreign direct investments on agglomeration of economic activities. FDI potentiallyhas an impact on regional productivity growth. This study shows that employmentgrowth is clustered in and around metropolitan areas in Turkey. Excessive populationgrowth and excessive employment growth are positively associated. On the other hand,it also shows that population growth hampers per worker productivity growth. Initiallypoorer regions that were closer to initially developed regions experienced betterperformance. Growth of entrepreneurship, and excessive growth in human capitalpositively effect productivity growth. Presence of large FDI companies nearby is alsofound to have some weak effects on productivity growth. Although conditional betaconvergence is found in regional per worker productivity, the results suggest thatregional inequalities in the West and East are likely to persist.