Kistik fibroz olgularında akciğer grafisi ve yüksek rezolüsyonlu akciğer tomografisi bulgularının değerlendirilmesi, radyolojik ve klinik bulguların karşılaştırılması, radyolojinin tedaviye ve prognoza olan .....

Abstract

41 ÖZET: Amaç. AC tutulumu olan İristik fibrozlu hastalarda akciğer grafisi ve HRCT bulgularının değerlendirilmesi, bu iki radyolojik yöntemin birbiriyle uyumlu olup olmadığının, varsa birbirlerine olan üstünlüklerinin araştırılmasıdır. Radyolojik bulguların hastanın klinik durumu ile korelasyonunun ortaya çıkarılması, tedavinin planlanmasında ve prognozun belirlenmesindeki olası rollerinin tespiti diğer amaçlanmızdır. Materyal ve Yöntem. Kistik fîbroz tanısı ile kliniğimizde takip edilen ve akciğer tutulumu yakınma ve bulguları olan 0-19 yaş grubunda 38 hasta (18'i erkek,20'si kız) vaka grubumuzu oluşturmuştur. Ön-arka ve lateral akciğer grafileri Brasfıeld skorlama sistemine sadık kalınarak değerlendirilmiş, HRCT bulguları modifiye Bhalla sistemine göre skorlandınlmıştır. Hastaların klinik durumu Shwachman-Kulczycki skorlama sistemi ile değerlendirilmiş, koopere olabilen 27 hastaya akciğer fonksiyon testi uygulanmıştır. Radyolojik ve klinik skorların ve akciğer fonksiyon testlerinin birbiriyle uyumluluğunun gösterilmesi amacıyla korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Bulgular. Shwachman skorlarının Modifiye Bhalla (r:-0.7005, p:0.000) ve Brasfıeld (r> 0.6984, p:0.000) skorlanyla korelasyonun, radyolojik skorların birbiriyle (r:0.5706, p:0.000) korelasyonundan daha iyi olduğu belirlendi. Ortalama Shwachman skoru 75. 3 9± 15.26, ortalama FEV1(%) 85.07±22.78, ortalama FVC(%) ise 86.52±20.85 bulundu. Hastalığın süresi FEVİ ve FVC değerleri ile yakın ilişkili, klinik ve radyolojik skorlarla ise ilişkisiz bulunmuştur. FEVİ ve FVC değerleri birbiriyle ileri derecede, (r.0.9397, p:0.000) HRCT skorları ve Shwachman klinik skorları ile orta derecede korele iken, akciğer grafi skorları ile korele bulunmamışlardır. Cinsiyetin, hastaların skorları üzerinde anlamlı etkiye sahip olmadığı görülmüştür. Balgamda üretilen mikroorganizmanın türü ile hastaların klinik skorları arasında kuvvetli bir ilişki (p:0.0025) varken, radyoloji ve akciğer fonksiyonları ile olan ilişki zayıf bulunmuştur. Sonuç: Radyolojik yöntemlerden HRCT, konvansiyonel radyolojiye göre klinikle daha yakın ilişkili bulunmuş, kistik fîbroz hastalarında başvurulması gereken bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır. HRCT ve akciğer grafisi bulgularının birbiri ile ve klinikle uyumlu bulunması, birlikte değerlendirildiklerinde tedavinin yönlendirilmesine ve belki de prognozun tayinine yardımcı olabileceklerini göstermiştir. îlk ortaya atılan sistem olmasına rağmen Shwachman sisteminin akciğer fonksiyon testleri ile en güçlü korelasyonu göstermesi ve balgamda üreyen psödomonas ile kuvvetli ilişkisi, sonrasında pek çok radyolojik ve klinik sistem ortaya atılmış olmasına rağmen, hala en sık kullanılan doğrulama yöntemi oluşunu açıklamaktadır.