Representations of the Turks in 20th century british travel writing on Asia minor

Abstract

Batılı, Hıristiyan yazarlar tarafından asırlar önce oluşturulmuş bir 'Türk' imajı vardır. Buna göre; Batı'da zalim ve gaddar olarak tanımlanan, barbar ve vahşi davranışlar içinde bulunan birine 'Türk' denir Özellikle 19. yüzyılda, İngilizlerin Türk algısı iyice kötüleşmiş, Balkanlar'daki Yunan ve diğer bağımsızlık hareketlerine verilen destek neticesinde Türk düşmanlığı yeni boyutlar kazanmıştır. Bu nedenle, İngilizler, 1. Dünya Savaşı başlayana kadar, Türkleri, güçlü bir Oryantalist bakış açısı ile, kendilerine taban tabana zıt ve düşman olarak tanımlamayı sürdürmüştür. Benzer şekilde, pek çok İngiliz seyyah da kendi benlik algısına kıyasla, Türk imajını Doğulu Öteki olarak tanımlanmayı yeğlemiştir. Özellikle, İngiliz seyahat edebiyatında, pek çok önemli seyyahın Türk imajına dair anlatılarını, içerisinde geri kalmışlık, bayağılık, ilkellik ve zorbalık gibi öğeler barındıran Doğulu bir stereo tip kaplamıştır. Ancak, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı sonrası yıkılıp, yerine 1923'te Türkiye Cumhuriyeti kurulmasından sonra, modern Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından başlatılan modernleşme ve batılılaşma hareketi neticesinde Türkler, sosyal, siyasal ve kültürel olarak büyük bir değişim sürecine girmiştir. Bu bağlamda, Türkiye ile ilgili olarak yazılmış İngiliz seyahat edebiyatında Türklerin temsiline dair yaklaşımda bir değişiklik olup olmadığını araştırmak üzere bu çalışma temel olarak farklı zaman dilimlerinde yayımlanmış olan İngiliz seyahatnameleri incelemektedir. On sekiz ve on dokuzuncu yüzyılda Türkiye'ye gelen ilk seyyahların emperyalist yaklaşımlarından başlamak kaydıyla, çalışmada İngiliz seyyahların Türkiye ve Türk imajına dair algılarındaki değişiklikler kronolojik olarak yansıtılmaya çalışılmıştır. Edebi tür olarak seyahat edebiyatının tarihini ve yine tür olarak yazınbilimsel kuramları içeren geniş bir literatür taramasının ardından, çalışma, oryantalizm ve emperyalizm tartışmalarını da içerecek şekilde kolonicilik sonrası ortaya atılan kuramlar çerçevesinde özellikle Türkiye'nin farklı bölgelerine seyahat etmiş olan İngiliz seyyahların temsillerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu analizlerde, bazen odak noktası, İngilizlerin ülkenin Güneybatı sahillerinde bulunan antik eserlere olan yoğun ilgisine kaymıştır. Ancak, çalışma ana olarak özellikle yirminci yüzyılın ikinci yarısında ülkeye gelen önemli İngiliz seyyahların eserlerinde yansıttıkları Türk imajı ve stereotipinde meydana gelen değişiklikleri ortaya çıkarmayı hedef almaktadır. Anahtar Kelimeler: İngiliz seyahat edebiyatı, yirminci yüzyıl, Türkler, eski yapıtlar, Türk imajı ve stereotipi

For centuries, Western and Christian writers have constructed an image of 'the Turk'. In these images, defined as a cruel or tyrannical person, any one behaving barbarically or savagely can be called a 'Turk'. Especially during the nineteenth-century, British perceptions of the Turks deteriorate drastically and Turcophobia takes new forms alongside support for Greek and other independence movements in the Balkans. As a result, with a powerful Orientalist tradition, the Britons view the Turks to be a nation which has been in permanent and sometimes hostile contrast to them till the breakout of World War I. Similarly, the Turkish image is often depicted by many British travellers as the Oriental Other when compared to Western self. Particularly, in British travel writing, an oriental stereotype that involves backwardness, inferiority, primitivism and tyranny dominate representations of prominent travellers. However, after the collapse of the Ottoman Empire - owing to their defeat in the war and the emergence of a new Republican Turkey in 1920s - the Turks as a nation undergo a huge social, political and cultural change as a result of the modernization and westernization process launched by Mustafa Kemal Ataturk, the founder of the modern Republic of Turkey. In these contexts, in order to explore whether there is any change in the representations of the Turks in British travel literature on Turkey, this study examines selected British travelogues published in different time periods. Starting with the imperialist representations of early travellers in the eighteenth and nineteenth centuries, it aims to demonstrate the chronological change in perceptions of British travellers regarding Turkey and the Turks. Following a broad literature review of both the history of travel writing as a genre and theoretical studies regarding its poetics, the study analyses representations of British travellers to many parts of Turkey within the framework of post-colonial theories including orientalism and imperialism debates. In these analyses, the main focus is sometimes on Britons' preoccupation with antiquity and ancient relics during their visits to southwest Turkey. However, the study primarily seeks to reveal how the change in the image and stereotype of the Turks is reflected by eminent British travellers in the second half of the twentieth century. Key Words: British travel writing, twentieth century, the Turks, antiquity, Turkish image and stereotype