Uyku apne hastalarının tanısında negatif ekspiratuar basınçla (nep)akım kısıtlılığı tayininin yeri

Abstract

ÖZETObstrüktif uyku apne sendromu (OUAS) hava yolu kollapsına ve/veya daralmasına bağlıtekrarlayan hava akımı kısıtlılığı (hipopne) veya durması (apne) ile karakterize bir hastalıktır.Tekrarlayan solunum durmaları akut gaz değişim anormalliklerine (desatürasyonlara) ve uykubölünmelerine neden olarak nöro-davranışsal ve kardiyak sonuçlar doğurmaktadır. Üst solunumyollarında obstrüksiyon ve kollapsın gelişiminde 3 önemli faktör vardır. Bunlar; üst solunumyollarının anatomisi, inspirasyon sırasında oluşan negatif basınç ve farengeal hava yolunu dilateeden adalelerde aktivite kaybıdır.Çalışmamızda OUAS tanısında negatif ekspiratuar basınç (NEP) tekniğinin yerinin tayiniamaçlanmıştır. NEP tekniği ile saptanan akım kısıtlılığını (AK) ile başta hava yolu rezistansı (Raw)olmak üzere tüm solunum fonksiyon testleri (SFT) ile polisomnografi (PSG) ile saptanan apne-hipopne indeksi (AHI) ve desatürasyon indeksi (DI) arasındaki korelasyon araştırılmıştır.İki ayrı üniversite (İ.Ü İstanbul Tıp Fakültesi ve İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi) göğüshastalıkları kliniğinde uyku laboratuarlarına başvuran 46 klinik olarak OUAS olan hastalar tümgece boyunca polisomnografik incelemeye alınarak tanıları doğrulanmıştır. NEP ile intratorasikakım kısıtlılığı yaratabilecek hastalıklara sahip olanlar çalışmaya dahil edilmemişlerdir. Vücutpletismograf ile SFT (spirometri, difüzyon testleri, akciğer volümleri, solunum kas fonksiyonlarıve hava yolu direnci (Raw) ölçümleri), NEP cihazı ile oturur ve yatar pozisyonlarda akım kısıtlılığıtayini yapılmıştır. Ortalama AHI 31±22 olan hastalardan ikisi (%4,3) AHIâ¤5 saptanarak basithorlama olarak kabul edilmiştir. 10 kişi (%21,7) hafif, 14 kişi (%30,4) orta derece, 20 kişi (%43,5)ise ağır derecede uyku apne sendromu tanısı almıştır. AHI ile spesifik hava yolu direnci (sRaw)değeri ve yüzdesi arasında zayıf korelasyon (r =0,42) aynı şekilde Raw total ve yüzdesi ile de zayıfkorelasyon (r =0,46) saptanmıştır. DI ile sRaw (r =0,43) ve Raw değerleri arasında (r =0,44) yinezayıf korelasyon görülmüştür. Hastaların otururken %15.2'sinde (7 hastada) AK varken yatarpozisyonda %45.7'sinde (21 hastada) AK saptanmıştır. NEP'in oturur pozisyonda OUAS olanhastayı saptamadaki duyarlılığı % 15,9, seçiciliği %100 ve pozitif prediktif değeri [(+)PD] de%100'dür. Yatar pozisyonda ise duyarlılığı % 45,5, seçiciliği % 50,0 ve (+)PD %95,2'dir. AK olanve olmayan olgular arasında hiçbir uyku parametresi açısından istatistiksel fark saptanmamıştır.AHI açısından ne oturur pozisyonda (p=0.59) ne de yatar pozisyonda (p=0,61) AK olanlarlaolmayanlar arasında istatistiksel bir fark gösterilememiştir. AHI'ne göre gruplar arasında AKyüzde farkına bakıldığında sadece oturur pozisyonda AHI 15-30 arasında olan grupta anlamlı ola-39rak AK daha yüksek bulunmuştur (p=0,048). AK olmayanlarda BMI (p=0,022), FVC yüzdesi(p=0,010), FEVB1yüzdesi (p=0,012), FEFB25-75 (p=0,046), VC yüzdesi (p=0,033) ve TLC yüzdesiB B(p=0,038) daha yüksek iken; sRaw ve yüzdesi (p=0,016), Raw total ve yüzdesi (p=0,002),DLBCO/VA ve yüzdesi (p=0,022) ve RV/TLC (p=0,024) AK olanlarda daha yüksek bulunmuştur.BBu sonuçlar bize intratorasik kısıtlılık yapıcı herhangi bir hastalığı olmayan ve OUAS'danşüphelendiğimiz kişilerde oturur ve yatar pozisyonda meydana gelen AK'nın OUAS hastalarındaÜSY kapanabilirliğini yansıttığını ettiğini göstermektedir. AK olan olguların tamamında OUAStanısının olması ve AK olan olgularda Raw değerlerinin yüksek olması intratorasik obstrüksiyonundışlandığı bu vakalarda NEP'in OUAS tanısında basit, non-invazif bir yöntem olarakkullanılabilirliğini desteklemektedir.40

ÖZETObstrüktif uyku apne sendromu (OUAS) hava yolu kollapsına ve/veya daralmasına bağlıtekrarlayan hava akımı kısıtlılığı (hipopne) veya durması (apne) ile karakterize bir hastalıktır.Tekrarlayan solunum durmaları akut gaz değişim anormalliklerine (desatürasyonlara) ve uykubölünmelerine neden olarak nöro-davranışsal ve kardiyak sonuçlar doğurmaktadır. Üst solunumyollarında obstrüksiyon ve kollapsın gelişiminde 3 önemli faktör vardır. Bunlar; üst solunumyollarının anatomisi, inspirasyon sırasında oluşan negatif basınç ve farengeal hava yolunu dilateeden adalelerde aktivite kaybıdır.Çalışmamızda OUAS tanısında negatif ekspiratuar basınç (NEP) tekniğinin yerinin tayiniamaçlanmıştır. NEP tekniği ile saptanan akım kısıtlılığını (AK) ile başta hava yolu rezistansı (Raw)olmak üzere tüm solunum fonksiyon testleri (SFT) ile polisomnografi (PSG) ile saptanan apne-hipopne indeksi (AHI) ve desatürasyon indeksi (DI) arasındaki korelasyon araştırılmıştır.İki ayrı üniversite (İ.Ü İstanbul Tıp Fakültesi ve İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi) göğüshastalıkları kliniğinde uyku laboratuarlarına başvuran 46 klinik olarak OUAS olan hastalar tümgece boyunca polisomnografik incelemeye alınarak tanıları doğrulanmıştır. NEP ile intratorasikakım kısıtlılığı yaratabilecek hastalıklara sahip olanlar çalışmaya dahil edilmemişlerdir. Vücutpletismograf ile SFT (spirometri, difüzyon testleri, akciğer volümleri, solunum kas fonksiyonlarıve hava yolu direnci (Raw) ölçümleri), NEP cihazı ile oturur ve yatar pozisyonlarda akım kısıtlılığıtayini yapılmıştır. Ortalama AHI 31±22 olan hastalardan ikisi (%4,3) AHIâ¤5 saptanarak basithorlama olarak kabul edilmiştir. 10 kişi (%21,7) hafif, 14 kişi (%30,4) orta derece, 20 kişi (%43,5)ise ağır derecede uyku apne sendromu tanısı almıştır. AHI ile spesifik hava yolu direnci (sRaw)değeri ve yüzdesi arasında zayıf korelasyon (r =0,42) aynı şekilde Raw total ve yüzdesi ile de zayıfkorelasyon (r =0,46) saptanmıştır. DI ile sRaw (r =0,43) ve Raw değerleri arasında (r =0,44) yinezayıf korelasyon görülmüştür. Hastaların otururken %15.2?sinde (7 hastada) AK varken yatarpozisyonda %45.7?sinde (21 hastada) AK saptanmıştır. NEP?in oturur pozisyonda OUAS olanhastayı saptamadaki duyarlılığı % 15,9, seçiciliği %100 ve pozitif prediktif değeri [(+)PD] de%100?dür. Yatar pozisyonda ise duyarlılığı % 45,5, seçiciliği % 50,0 ve (+)PD %95,2?dir. AK olanve olmayan olgular arasında hiçbir uyku parametresi açısından istatistiksel fark saptanmamıştır.AHI açısından ne oturur pozisyonda (p=0.59) ne de yatar pozisyonda (p=0,61) AK olanlarlaolmayanlar arasında istatistiksel bir fark gösterilememiştir. AHI?ne göre gruplar arasında AKyüzde farkına bakıldığında sadece oturur pozisyonda AHI 15-30 arasında olan grupta anlamlı ola-39rak AK daha yüksek bulunmuştur (p=0,048). AK olmayanlarda BMI (p=0,022), FVC yüzdesi(p=0,010), FEVB1yüzdesi (p=0,012), FEFB25-75 (p=0,046), VC yüzdesi (p=0,033) ve TLC yüzdesiB B(p=0,038) daha yüksek iken; sRaw ve yüzdesi (p=0,016), Raw total ve yüzdesi (p=0,002),DLBCO/VA ve yüzdesi (p=0,022) ve RV/TLC (p=0,024) AK olanlarda daha yüksek bulunmuştur.BBu sonuçlar bize intratorasik kısıtlılık yapıcı herhangi bir hastalığı olmayan ve OUAS?danşüphelendiğimiz kişilerde oturur ve yatar pozisyonda meydana gelen AK?nın OUAS hastalarındaÜSY kapanabilirliğini yansıttığını ettiğini göstermektedir. AK olan olguların tamamında OUAStanısının olması ve AK olan olgularda Raw değerlerinin yüksek olması intratorasik obstrüksiyonundışlandığı bu vakalarda NEP?in OUAS tanısında basit, non-invazif bir yöntem olarakkullanılabilirliğini desteklemektedir.40