Türk bankacılık sektörünün kar kaynaklarının 2001 öncesi ve sonrası karşılaştırılması

Abstract

Araştırmada 1990-2011 yılları arasında, Türk bankacılık sektörüne ait finansal veriler, kârlılık kalemleri değerlendirilerek gözlemlenmiştir. Literatür araştırmasında saptanan kârlılığın belirleyici unsurlarının karşılaştırılması sonucu, 21 Şubat 2001 Bankacılık Krizi öncesi ve sonrası sektörün kârlılıklarını belirleyen finansal göstergeler,regresyon eğrisi tahmini modellemesi ile gözlemlenerek farklılıkları tespit edilmiştir.Analizde aktif kârlılık oranı, özkaynak kârlılık oranı ve net faiz marjı bağımlı değişken olarak kullanılmış, belirlenen bağımsız değişkenler ile kriz öncesi ve kriz sonrası dönemlerde görülen anlamlılık oranları ayrı ayrı karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Belirlenen bağımsız değişkenler ise; net çalışma sermayesinin toplam aktiflere oranı, yabancı para pozisyonunun toplam özkaynaklara oranı, toplam mevduatın toplam aktiflere oranı, finansal varlıkların toplam aktiflere oranı, toplam kredilerin toplam aktiflere oranı, toplam kredilerin toplam mevduata oranı, takipteki kredilerin toplam kredilere oranı ve özkaynakların toplam aktiflere oranıdır.Analiz sonucunda ulaşılan veriler doğrultusunda, Türk bankacılık sektörünün 21 Şubat 2001 Bankacılık Krizi öncesinde kâr kaynaklarının, kârlılık belirleyicileri ile olan ilişkileri incelendiğinde gerçek bankacılık faaliyetlerinden uzaklaşılmış olduğu düşünülmektedir. Kriz sonrası dönemde sektör toplamı verilerinde gözlenen, bankaların kâr kaynaklarında yaşanan değişimlerin; krizin ardından uygulanan politikalarla gerçek bankacılık faaliyetlerini yürütmeye başlamalarının, yeni makroekonomik stratejilerin, alınan yasal önlemlerin sektör kârlılığına yansımalarının ve bankaların kendi risk yönetim politikalarının birer sonucu olduğu kanısına varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Banka Kârlılığı, Kârlılık Belirleyicileri, Kâr Kaynakları, Regresyon Eğrisi Tahmin Modelleri.

In this research, between years of 1990-2011 the financial data of Turkish banking sector were observed by considering profitability tools. After the comparison of the profitability factors which were determined after literature researches, the financial indicators of profitability; before and after the 21st February 2001 Banking Crisis, were evaluated by the regression models technique, the differences were determined.In the analysis the dependent variables are set as return on assets, return on equity, and net interest margin. The correlation of the significance levels between dependent variables and independent variables are tested in periods of before crisis and after crisis. The independent variables are set as ratios between; net current assets and assets, foreign currency position and equity, total deposits and assets, securities portfolio and assets, total loans and assets, total loans and total deposits, non-accrual loans and total loans, equity and total assets. According to the data received after analyzing profitability factors and sources, in periods of before and after the Banking Crisis at 21st February 2001, it is observed that the operations performed by banks has moved away from the real banking activities since the crisis. After the crisis, the changes on banks profit sources which are observed according to the sector's total data are results of the politics implemented after the crisis on the real banking activities, also new macroeconomic strategies, the reflections of the legal actions that has effected the profitability sources and banks own risk management policies.Key Words: Bank Profitability, Determinants of Profitability, Sources of Profit, Curve Estimation Regression.