Türkiye Büyük Millet Meclisi tutanaklarına göre aşar vergisinin kaldırılması

Abstract

Ekonomisi hayvancılığa ve özellikle de tarımsal faaliyetlere dayanan, sanayileşme anlamında fazla bir yol alamamış Osmanlı Devleti için aşar vergi gelirleri oldukça önemli bir yer tutmuştur. Fakat zamanla toplanma ve tahsil usullerinden kaynaklanan sıkıntılar yaşanmaya başlamış ve kaldırılması söz konusu olmuştur. Ancak devlet gelirlerinin %25'ine yakın bölümünü oluşturan bu vergiyi kaldırmayı hiçbir Osmanlı hükümeti başaramamıştır. Aşar vergisinin köylü ve tarım kesimi üzerinde yarattığı tüm sorunlar yeni Türkiye Cumhuriyeti'ne tüm aksaklıklarıyla birlikte devrolmuştur. Tüm bu sorunlar İzmir İktisat Kongresi'nde gündeme getirilmiş ve sonuçta aşar vergisinin kaldırılması ve yerine daha adil bir vergi konulması için hükümete öneride bulunulması kararlaştırılmıştır. Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar yürürlükte kalan aşar vergisi nihayetinde 17 Şubat 1925 Salı günü, Meclis'in 58. İçtimasında, 552 sayılı `Aşarın İlgasıyla Yerine İkame Edilecek Vergi Hakkında Kanun` ile kaldırılmıştır. Bu çalışmada, tarım alanında yapılan inkılâp hareketleri doğrultusunda devletin en önemli gelir kaynaklarından birini oluşturan ve çiftçiyi rahatlatacak en önemli gelişmelerden biri olan aşar vergisinin, Cumhuriyet'in ilk yıllarında 17 Şubat 1925 tarihinde kaldırılması meclis tutanaklarına göre değerlendirilmiş ve aşar vergisinin kaldırılmasının ekonomik ve sosyal sonuçları üzerinde durularak, bu dönemin kırsal kesimine yönelik sorunlar ve tarım politikaları ile ilgili çalışma yapacak araştırmacılar için bir kaynak oluşturması amaçlanmıştır.Araştırma sürecinde konu ile ilgili kitap ve makaleler, TBMM tutanakları, arşiv belgeleri ve dönemin basınından yararlanılmıştır.

Ottoman Empire didn't get much of a road in terms of industry and its economy was based on a livestock and especially agricultural activities. So tithe incomes kept a relatively important place for the Ottoman Empire. But in time it began to experience problems arising from the collection and collection methods so its removal has been on the carpet. But Any Ottoman Government has succeeded to remove this tax which was forming nearly %25 of government incomes. All the problems which tithe's created on peasants and agricultural sector were transferred to the new Republic of Turkey with its all troubles. All these issue was brought up in İzmir Economy Congress. Ultimately it was decided to abolish the tithe and to make a suggestion to the government for a farirer tax instead of tithe. The Tithe remaining in place to the first years of republic was removed in February 17th, 1925 in 58th Assembly by `the law 552 number about the tax which will substitue the tithe`.In this study in February 17th,1925 (in the first years of Republic) in line with the revolutionary movements made in the agricultural sector, the abolition of tithe constituing one of the most important sources of state's income and one of the most important development which would relieve the farmers was evaluated according to the parliamentary proceedings. It was aimed to create a resource for researchers who will work on the problems of rural areas of that period and agricultural policy by emphasizing the economic and social consequences of abolition of tithe.During the search process, the boks and articles related with subject, proceedings of parliament, archieve documents and media of its time were benefited.