1999,2000, 2001 ve 2008 kriz dönemlerinde Türk ticari bankalarının karlılıklarının lojistik regresyon analizi ile incelenmesi

Abstract

Dünya genelinde daha sık periyotlar ile meydana gelen ve özellikle 1990 sonrası yaşanan finansal krizler, Türk Bankacılık Sistemi başta olmak üzere tüm finansal sistemi oldukça ağır zararlarla karşı karşıya bırakmış ve araştırmacılar tarafından daha ciddi şekilde incelenmesine neden olmuştur.Bu doğrultuda çalışmanın amacı; 1999, 2000, 2001 ve 2008 yıllarında yaşanan finansal krizlerin karşılaştırılarak Türk Bankacılık Sistemi?ndeki ticari bankaların karlılık performansı üzerine etkisini araştırmaktır. Oluşturulan çerçevede, öncelikle ekonomik krizler ve bunun içerisinde finansal krizlere dair bir kavramsal açıklama yapılmış, daha sonra 1980 yılı finansal serbestleşme sonrası yaşanan finansal krizler ve alınan önlemler detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Çalışmanın son bölümünde; Türkiye Bankalar Birliği?nce yayınlanan karlılık oranları (Aktif Karlılığı, Özkaynak Karlılığı ve Net Faiz Marjı) bağımlı değişkenler, 4 grup halinde yayınlanan finansal rasyolar (sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, likidite ve gelir gider grubu rasyoları) ise bağımsız değişkenler olarak alınmıştır. Uygulama aşamasında öncelikle bağımsız değişkenler Pearson ve Faktör Analizleri?ne tabi tutularak değişkenler azaltılmış, daha sonra bu değişkenler bağımlı değişkenlerle birlikte Lojistik Regresyon Analizi?ne alınarak finansal krizlerin karşılaştırılması yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar genel bir çerçevede değerlendirilmiştir.Yapılan çalışmanın sonucunda, analizi yapılan söz konusu yıllarda aktif karlılığı ve özkaynak karlılığı bağımlı değişkenleri için gelir gider grubu rasyoları ön plana çıkmıştır. Net faiz marjı bağımlı değişkeni için ise 1999, 2000 ve 2008 yılları için herhangi bir rasyo grubu ön plana çıkmamakla birlikte, 2001 yılı için gelir gider grubu rasyoları ve sermaye yeterliliği grubu rasyoları ön plana çıkmıştır.Anahtar Sözcükler: Finansal Serbestleşme, Finansal Kriz, Türk Bankacılık Sistemi, Lojistik Regresyon Analizi

Financial crisis which were occured more frequent intervals and have been encountered especially after 1990, damaged particularly Turkish Banking System then all financial system and caused to be determine by researchers seriously.In this line, the aim of this study is searching the effect of the commercial banks? profitability performance in Turkish Banking System comparing with the financial crisis which were occured in 1999, 2000, 2001 and 2008. In this frame, at first a conceptual framework was made about financial crisis and economic crisis, then financial crisis which were occured and the measures which was taken after 1980 were explained detailed. The last part of this study, three profitability ratios were published in the Banks Association of Turkey (the profitability of asset, the profitability of equity and the margin of net interest) were taken as dependent variables, financial ratios which were published as four groups (the group of the adequacy of capital, the group of the quality of asset, the group of liquidity and the group of income and expense) were taken as independent variables. In the implementation phase, firstly independent variables were included the analyze of Pearson and Factor and they were decreased, then those variables with dependent variables were taken into analyze of binary logistic regression and the comparison of financial crisis was made. The results of analyze were evaluated in the general frame.As a result of this study, the ratio group of income and expense took over for dependent variables which are the profitability of asset and the profitability of equity at these years which were analyzed. The margin of interest didn?t stand out at 1999, 2000 and 2008 but at 2001, the ratio group of income and expense and the ratio group of adequacy of capital took over for dependent variable which is the margin of net interest.Keywords: Financial Liberalization, Financial Crisis, Turkish Banking System, Logistic Regression Analysis