Gümrük Birliği`nin Türkiye`nin dış ticareti üzerine etkileri

Abstract

21. yy'da ülkeler ekonomik ve siyasal amaçlarını gerçekleştirebilmek için ekonomik bütünleşme sürecine girmişlerdir. Böylece kendilerini rekabet piyasasında ki risklerden korumayı ve dayanışma halinde oldukları ülkelerle güçlü bir ülke olmayı hedeflemişlerdir. Türkiye'de bu amaçla AB'ye üye olmak istemiştir ve 1 Ocak 1996 yılında Gümrük Birliği anlaşmasını imzalayarak bu sürece dahil olmuştur. Bu çalışmamın amacı; Gümrük Birliği'nin; Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerinin Türkiye dış ticareti üzerine etkisinin çekim modeli yardımıyla incelenmesidir. Bu doğrultuda Türkiye'nin; ticaret yapısının, diğer ülkelerle siyasi ilişkilerinin ve ekonomisinde meydana gelen değişimleri analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda Türkiye'nin ihracatında milli gelir, nüfus ve ülkeler arasındaki mesafe belirleyici pozitif rol oynayan faktörlerdendir. İthalatında ise milli gelir ve nüfus pozitif etkilerken, ülkeler arasındaki mesafe ithalatı negatif etkilemektedir. Kurulan modellerle birlikte Model 1'de katsayılar ihracata katkı yapan ülkelerin nasıl bir ilişkide olduğunu göstermektedir. İspanya, Fransa, İngiltere ve Rusya gibi ülkelerin Türkiye'nin ihracatına katkısı negatiftir. Bunun anlamı Türkiye'den ihracat yerine, diğer ülkelerden kendine yakın olan ihracatı tercih etmektedirler. Pozitif ilişkili olan ülkeler ise İtalya, Hollanda ve Almanya'dır. Bu ülkeler için Türkiye'den ihracat önemlidir. Model 2 için ise elde edilen katsayılar Türkiye'nin ithalatına katkı yapan ve yapmayan ülkeleri göstermektedir. Fransa, İngiltere, İtalya, Rusya ve Almanya gibi ülkeler için ithalata katkı negatiftir. İspanya ve Hollanda ise ithalata pozitif katkı vermektedirler. Her iki modelde de Türkiye'nin ihracat ve ithalatına negatif katkı sağlayan ülkeler Fransa, İngiltere ve Rusya iken, pozitif katkı sağlayan ülke ise Hollanda'dır. Negatif katkı sağlayan ülkelere Türkiye ihracatından çok daha fazla ithalat yaptığı için bu ülkelere bağımlı kalmaktadır.

In the 21st century, countries entered an economic integration process in order to realize their economic and political goals. Thus, they aimed to protect themselves from the risks in the competitive market and become a strong country in the countries where they are in solidarity. He wanted to be a member of the EU in Turkey for this purpose and he was involved in this process by signing the Customs Union agreement on 1 January 1996. The purpose of this study is; The Customs Union; The relationship between Turkey and the EU is examined with the help of the attraction model of Turkey on foreign trade. In this direction, Trade structure, political relations with other countries, and changes in the economy. As a result of the study, the national income, the population and the distance between the countries in the exports of Turkey are the determinant positive influencing factors. Imports, on the other hand, have negative impacts on imports from countries with positive impacts on national income and population. The coefficients for model 1 along with the models established show how the countries contributing to the exports contribute. Countries such as Spain, France, Britain and Russia have negative contributions to Turkey's exports. This means that Turkey chooses exports from countries that are closer to oneself than other countries instead of exporting. The countries that are positively related are Italy, the Netherlands and Germany. Exports from these countries are important for these countries. For Model 2, the coefficients obtained show the countries that do and do not contribute to Turkey's imports. Import imports are negative for countries like France, England, Italy, Russia and Germany. Spain and the Netherlands are positive imports. In both models, Turkey, which contributed negatively to Turkey's exports and imports, was France, the United Kingdom and Russia, while the Netherlands contributed positively. Negative contributors are dependent on these countries as they import much more than Turkey's exports.