Yöneticilerde yeni liderlik becerileri ile stres ilişkisi: KOMB (VUCA) ve öz yeterlilik etkileşimi

Abstract

Bu araştırmada, yöneticilerin sahip oldukları yeni liderlik becerileri ile iş ortamlarında yaşadıkları stres arasındaki ilişki incelenmiştir. Ayrıca söz konusu liderlik becerileri ile iş ortamında algıladıkları karmaşık, oynak, muğlak ve belirsiz durum ve koşullar ile öz yeterlilik düzeyleri arasında bir etkileşim kurulduğunda, yaşadıkları stresin ne oranda değiştiği de incelenmiştir.Bu amaçla, araştırmanın birinci bölümünde, Johansen'in (2012) ortaya attığı ve 21. yüzyıldaki iş ortamlarının gerektirdiği yeni liderlik becerileri ele alınmış ve on yeni liderlik becerisi detaylı olarak incelenmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde, yöneticilerde stres konusu ele alınmış ve stres kaynakları, stres belirtileri ve stresin sonuçları gibi konular incelenmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümünde, günümüz iş dünyasını tanımlayan, yeni normal olarak kabul edilen ve karmaşık, oynak, muğlak ve belirsiz bir ortamı ifade etmek için kullanılan VUCA kısaltması ele alınmıştır. Bu kavram, çalışmada KOMB olarak Türkçe'ye çevrilmiş ve KOMB'u oluşturan her bir bileşen ayrıntılı olarak açıklanarak günümüz KOMB Dünyası ve bu dünyada izlenmesi gereken stratejiler açıklanmıştır. Araştırmanın dördüncü bölümünde ise öz yeterlilik kavramı ve öz yeterlilik inancının kaynakları ile öz yeterlilik süreci incelenmiştir.Araştırmanın beşinci ve son bölümünde ise İSO500 – 2016 listesine girmiş sanayi işletmelerinde çalışan 794 orta ve üst düzey yöneticiden e-posta yoluyla elde edilen anket verileri ışığında, araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Analiz sonucunda yöneticilerin sahip oldukları yeni liderlik becerileri ile yaşadıkları stres arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki gözlenmiştir. Yeni liderlik becerileri ile KOMB ve öz yeterlilik değişkenlerinin etkileşimi ise stres üzerinde anlamlı bir etki ortaya çıkarmamıştır.

In this research, the relationship between managers' new leadership skills and the stress they experience in business environments is examined. In addition, when the interaction between these leadership skills and the complex, volatile, ambiguous and ambiguous conditions and self-sufficiency levels perceived in the work environment is established, the extent of the stress they experience is examined.For this purpose, in the first part of the research, new leadership skills required by Johansen (2012) and 21st century business environments were discussed and ten new leadership skills were examined in detail. In the second part of the research, the subjects of stress were dealt with and the sources of stress, stress symptoms and the results of stress were examined. In the third part of the research, the abbreviation VUCA, which defines today's business world, is considered as the new normal and used to express a complex, volatile, ambiguous and uncertain environment, has been discussed. This concept, translated into Turkish as the KOMB in the study and each component of the KOMB is explained in detail, explaining today's KOMB World and the strategies that need to be followed in this world. In the fourth part of the research, self-efficacy concept and self-efficacy process are examined.In the fifth and last part of the research, with the survey data obtained from 794 middle and senior managers working in industrial establishments listed in İSO500 - 2016 through e-mail, the relations between research variables were analyzed. As a result of the analysis, a negative significant relationship was observed between new leadership skills and stress experienced by the managers. Interaction of new leadership skills with KOMB and self-efficacy variables did not have a significant effect on stress.