Türkiye demir çelik sektöründe ulaştırma modeli ile maliyet optimizasyonu ve uygulaması

Abstract

En basit tanımıyla kar; belirli bir dönemde elde edilen gelirden, bu geliri elde etmek için katlanılan maliyetlerin çıkarılması ile elde edilen, yani dönem sonunda elde kalan paradır. Kar elde etmek amacıyla kurulan işletmeler, maliyetlerini olabilecek en düşük seviyeye çekerek karlarını mevcut düzeylerinin üzerine çıkarmak istemektedirler. Bu sebeple çalışmanın esas konusu olan, maliyet kalemlerinin en önemlilerinden biri olan ulaştırma maliyetleri optimize edilerek kara katkı sağlaması hedeflenmiştir. Ağır sanayi sektörlerinden biri olan demir çelik sanayisinde, ürünlerin tüketicilere dağıtımında katlanılacak olan ulaştırma maliyetleri önemli bir gider kalemidir. Bu sebeple dağıtımı yapılacak olan çeşitli ürünlerin tek kaynaklı üretim merkezinden tüketim merkezlerine minimum maliyetle optimal ürün dağıtımı yapılmıştır.Tez çalışmasının birinci bölümünde demir çelik sektörü, demir çelik ürünleri ve demir çelik sanayisinin ekonomideki önemi ve bu sektörün dünyadaki ve Türkiye'deki güncel durumu incelenmiştir.Ulaştırma modeli doğrusal programlamanın özel bir türü olduğu için ikinci bölümde doğrusal programlama ile ilgili bilgiler verilerek ulaştırma modeli de çözüm yöntemleriyle birlikte incelenmiştir. Tezde çözümlenen, ulaştırma probleminin çözümünde kullanılan simpleks yöntem de bu bölümde ayrıntılı olarak incelenmiştir.Tezin uygulama çalışmasının yer aldığı son bölümde ise problemin verilerinin elde edildiği, demir çelik sanayisinde varlığını sürdüren Alter Demir Çelik Endüstri Sanayi Ticaret A.Ş. hakkında genel bilgilere, üzerinde çalışılan ulaştırma probleminin matematiksel modellemesine, problemin VAM yöntemi ve simpleks yöntemiyle çözümlenmesine yer verilmiştir. Simpleks yönteminin çözümü R/Simplex programı yardımıyla yapılmıştır. VAM yöntemi ve R/Simplex programıyla çözümü yapılan problemin sonucunda işletmeye minimum maliyetle optimal bir dağıtım şebekesi sunulmuştur. Kurdaki %5'lik bir değişimin ulaştırma maliyetlerine etkisi de incelenerek ulaştırma maliyetinin önemine bir kez daha değinilmiştir.

Profit in its simplest definition; It is calculated by subtracting the costs incurred to obtain this income from the income obtained in a certain period, ie the money remaining at the end of the period. Established to make a profit, businesses want to increase their profits above their current levels by minimizing their costs. For this reason, it is aimed to contribute to the profit by optimizing transportation costs, which is one of the most important cost items, which is the main subject of the study.In the iron and steel industry, which is one of the heavy industry sectors, transportation costs to be incurred in the distribution of products to consumers are an important expense item. For this reason, optimal product distribution has been made at minimum cost from single-source production centers to consumption centers of various products to be distributed.iron and steel industry in the first part of the thesis, the economic importance of the iron and steel products and iron and steel industry and the current state of the world and in Turkey in this sector.Since the transportation model is a special type of linear programming, in the second part, the information about linear programming is given and the transportation model is examined together with the solution methods. The simplex method, which is used in the solution of the transportation problem, is also examined in detail in this section.In the last part of the thesis, Alter Demir Çelik Sanayi Sanayi Ticaret A.Ş. general information about the problem, mathematical modeling of the transportation problem studied, and the solution to the problem with VAM and simplex method. The solution of the simplex method was made with the help of the R / Simplex program.As a result of the problem solved by the VAM method and R / Simplex program, an optimal distribution network was offered to the enterprise with minimum cost. The effect of a 5% change in the exchange rate on transportation costs was also examined and the importance of transportation costs was again mentioned.