İthalat - döviz kuru ilişkisine farklı bir bakış: Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de ithalat – döviz kuru ilişkisi, DİR kapsamında yapılan ithalat ve DİR hariç ithalat ayrımında ele alınmıştır. 2001:1 – 2018:1 dönemini kapsayan çeyreklik verilerin kullanıldığı çalışmada ithalat, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ve döviz kuru değişkenleri kullanılmıştır. VAR modeli çerçevesinde Granger Nedensellik Testi, Etki – Tepki Analizi ve Varyans Ayrıştırması kullanılarak analiz yapılmıştır. Granger Nedensellik Testi sonuçlarına göre, DİR hariç ithalat için oluşturulan modelde GSYH ve reel döviz kurundan DİR hariç ithalata tek yönlü bir nedensellik söz konusu iken, DİR kapsamında yapılan ithalat modeli için sadece GSYH'den ithalata tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Bu sonuç, beklentilerle uyumludur. Ayrıca, Etki – Tepki Analizi ve Varyans Ayrıştırması sonuçları da Granger Nedensellik Testi Sonuçları ile uyum göstermektedir.

In this study, the relationship between import and exchange rate is analyzed within the perspective of Inward Processing Regime (IPR). Quarterly data covering the period 2001:1 – 2018:1 on import, real effective exchange rate and Gross Domestic Product (GDP) have been employed. Within the VAR model, Granger Causality Test, Impulse Response Functions and Variance Decomposition have been carried out. Based on the Granger Causality Test, while the model for the imports excluding IPR suggests one-way causality from both GDP and real exchange rates to imports, there is one-way causality only from GDP to imports within the model for the IPR-based imports. These results are in line with the expectations. Additionally, Impulse Response and Variance Decomposition analysis are also in line with the Granger Causality Test results.