Temettuat defterlerine göre 19. yüzyıl ortalarında Rumeli Eyaleti Pirlepe Kazası`nın sosyo-ekonomik durumu

Abstract

19.yy'da Osmanlı Devleti'nde Tanzimat fermanı ile birlikte bir takım mali ve iktisadi ıslahatlar yapılmıştır. Bu yenilikler çerçevesinde 1844 yılında yapılan tahrirler sonucu Osmanlı toplumunda hanelerin emlak, arazi ve gelirleri, ödedikleri vergiler ile birlikte temettuât defterlerine kaydedilmiştir. Osmanlı Devleti'nden günümüze kadar gelen zengin arşiv belgeleri içinde Temettuat Defterlerinin önemli bir yeri vardır. Temettuat Defterleri 19. yüzyıl ortalarındaki Osmanlı sosyal ve ekonomik durumunu yansıtacak içerik ve zenginliğe sahiptir. Bu defterlerde hane reisleriyle alakalı kayıtlar, nüfus, meslekler, tarım, hayvancılık ve vergiler gibi konular ayrı ayrı sınıflandırılıp tablo veya grafik haline dönüştürülmekle yorumlanabilir hâle gelebilmiştir. Böylece Pirlepe 'de yaşayan hane reislerinin, meslekleri, işledikleri topraklar, kiraya verdikleri mülkler ile besledikleri hayvanların sayıları ve bu ekonomik faaliyetlerden sağladıkları gelirler ve neticesinde ödemekle mükellef oldukları vergiler ayrı başlıklar içerisinde toplanarak değerlendirilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Temettu Vergisi, Pirlepe, Osmanlı, Ekonomi, Rumeli.

In 19th century, some financial and economic reorganization was performedwith Reform Declaration (Rescript of Gülhane). In the framework of these eforms real estates, lands and incomes of households of Ottoman society were registered in title temettuat register together with taxes they paid according to regulations made in 1844. Temettuat Register have an essential place among archival materials resting from the Ottoman Empire to the present day. The Temettuat Registers has a wide content reflecting social and economic situation of the Ottoman Empire in the 19th century. Data belonging to the `hane's` has been categorized in branches like population, professions, farming, cattle breading and taxes. Afterwards, this data has been transformed into graphics and tables and has made been ready for evaluation. Therefore, the numbers of `hane`s` and heads of families in Pirlepe, their respective professions, arable land, estates which were rented out, the number of cattle as well as incomes which were gained from this kind of economical activities as well as taxes have been categorized separately and evaluated.Keywords: Temettu Tex, Prilep, Ottoman, Economy, Rumeli