1995 yılı Türkiye şehir nüfusu hayat tablosunun cinsiyetler ayrımında brass logit hayat tablosu yöntemi ile hesaplanması

Abstract

Bu tezin amacı, Brass logit hayat tablosu sistemini kullanarak, 1995 yılı Türkiye şehir nüfusunun hayat tablosunu cinsiyetler ayrımında hesaplamaktır. Bu amaçla veri olarak, 1990 ve 2000 yıllarının genel nüfus sayımları ve 1995 yılının ölüm istatistikleri kullanılmıştır. İlk önce, 1995 yılı Türkiye şehir nüfusu ve 1995 yılı ölüm sayıları kullanılarak, Reed-Merrell yöntemi ile 1995 yılı Türkiye şehir nüfusu hayat tablosu hesaplanmıştır. Sonra, 1990 ve 2000 yılı Türkiye şehir nüfusları kullanılarak, Preston-Bennett yöntemi ile iki nüfus sayımı arası yani 1995 yılı Türkiye şehir nüfusu hayat tablosu tahmin edilmiştir. Daha sonra ise, Coale ve Demeny bölgesel model hayat tablolarının Batı modeli kullanılarak interpolasyon yapılmak suretiyle, Preston-Bennett yöntemi ile tahmin edilmiş olan 1995 yılı Türkiye şehir nüfusu hayat tablosu interpole edilmiştir. Böylece, Brass logit hayat tablosu sistemini uygulayabilmek için gerekli olan veriler elde edilmiştir. Buna göre, tahmin edilmiş hayat tablosu olarak Reed-Merrell yöntemi ile hesaplanan hayat tablosu, standart hayat tablosu olarak da Preston-Bennett yöntemi ile hesaplanan hayat tablosunun interpole edilmiş şekli seçilerek, Brass logit hayat tablosu sistemi ile 1995 yılı düzgünleştirilmiş Türkiye şehir nüfusu hayat tablosu oluşturulmuştur.Sonuç olarak, ülkemizde nüfus sayımlarından elde edilen verilerle yapılan ölümlülük hesaplamalarında erken yaşlarda hatalar ve sapmalar olduğu, ileri yaşların (erkeklerde 35, kadınlarda 45 yaş ve üzeri) ölümlülük seviyesini daha iyi temsil ettiği ve Brass logit hayat tablosu sisteminin, uygun model ve seviyesi (Coale-Demeny, Birleşmiş Milletler, genel standart, vb.) seçildiği takdirde doğruya yakın düzeltme yaptığı söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Genel nüfus sayımı, ölüm istatistikleri, Reed-Merrell yöntemi, Preston-Bennett yöntemi, Brass logit hayat tablosu sistemi

The thesis aims to compute the life table of the urban population in Turkey of the year 1995 with the gender differentiation by using Brass logit life table system. To achieve this goal, the censuses of population of the years of 1990 and 2000 and the death statistics of the year 1995 are used as the data. First of all, the life table of the urban population in Turkey of the year 1995 is computed with the data of the urban population in Turkey and the death statistics of the year 1995 by using the Reed-Merrell method. Moreover, with the data of the urban population in Turkey of the years 1990 and 2000, the life table of the urban population in Turkey is estimated for the intercensal period, i.e. the year of 1995, by using the Preston-Bennett method. Furthermore, the life table of the urban population in Turkey of the year 1995, previously estimated by using Preston-Bennett method, is interpolated by using the West model of Coale and Demeny regional model life tables. By this way, the data is obtained to apply the Brass logit life table system. Finally, the smoothed life table of the urban population in Turkey of the year 1995 is constructed by using the Brass logit life table system, for which two life tables are chosen: the first one is the estimated life table, which is computed by Reed-Merrell method, and the second is the standard life table, which is the interpolated version of the one computed by Preston-Bennett method.In conclusion, it can be stated that for mortality computations, that is performed by using the data obtained from the censuses of population in our country, it happens errors and deviations for early ages, yet later ages (35 and over for males, 45 and over for females) represent the mortality level better. Additionally, it can be said that if a proper model and its level (Coale-Demeny, United Nations, general standard etc.) are chosen, the Brass logit life table system smooths the results close to the correct ones.Keywords: Census of population, death statistics, Reed-Merrell method, Preston-Bennett method, Brass logit life table system