Sığınmacı çocukların karşılaştığı zorbalık ve ötekileştirme yaşantılarının sosyal dışlanma bağlamında incelenmesi

Abstract

Sosyal dışlanma bireylerin yoksulluk ya da temel becerilerden ve yaşam boyu öğrenme imkânlarından yoksunluk nedeniyle ya da bir ayrımcılığın sonucu olarak toplumun kenarına sıkıştıkları ve tam olarak katılımlarının engellendiği bir süreçtir. Son yıllarda Türkiye'de de sığınmacı sayısında önemli artış söz konusudur. Bu nüfus hareketliliğinin hem Türkiye vatandaşlarının hem de sığınmacıların yaşamlarına önemli etkileri olduğu düşünülmektedir. Bu durumdan en çok etkilenen gruplardan biri de çocuklardır. Bu nedenle, bu çalışmada, Karabük ilinde yaşayan 8-14 yaş sığınmacı çocukların sorunlarının sosyal dışlanma bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu 2016-2017 yılında, Karabük'te yaşayan 8-14 yaş arasındaki toplam 25 sığınmacı çocuk oluşturmuştur. Kodlamalar yapılırken, akran zorbalığına ve ötekileştirmeye ilişkin tutum ve davranışlar sosyal dışlanmanın bir göstergesi olarak düşünülmüş ve bu çerçevede kodlar oluşturulmuştur. Çalışmada yöntem olarak nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş olup verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde MAXQDA 12 paket programı kullanılmıştır.Çalışma sonucunda, sığınmacı çocukların akran zorbalığıyla karşılaştıkları ve kendilerini ötekileştirilmiş hissettikleri, akran zorbalığının daha çok erkek çocuklar tarafından uygulandığı belirlenmiştir. Ancak sığınmacı çocukların belirtiği durumlar Türk çocuklar içinde geçerlidir. Bu nedenle zorbalığın nedeninin, sığınmacılık olduğunu söylemek güçtür. Ancak sığınmacı çocukların karşılaştıkları zorbaca davranışların nedenini sığınmacı olmalarıyla ilişkilendirdikleri görülmüştür.Ötekileştirme eyleminin sığınmacı çocuğa karşı akranları tarafından ismi dışında bir isim kullanılarak, `bizden değilsin` vurgusu yapılarak gerçekleştirildiği görülmüştür. Sığınmacı çocuklar, sosyal dışlanmayla ilgili olarak, bazı öğretmenlerin ötekileştirici davranışlar göstermesine rağmen bazı öğretmenlerin destekleyici yönde davranışlarda bulunduğunu belirtmişlerdir. Bu durum da yine Suriyeli sığınmacı çocukların, uyrukları nedeniyle ötekileştirildiklerini düşünmeyi güçleştirmektedir. Ancak yine de çocukların sığınmacı olmaları bu tür davranışların sıklığını artırabilir. Öğretmenlere bu tür durumlarda rehberlik edebilecek bilgilerin sunulduğu çalışmalar yürütülmesi önemli görülmektedir.

Social exclusion is the process that the individuals are squashed into the side of the community and prevented from contributing completely because of poverty or lack of basic skills and lifelong learning opportunities or as a result of a discrimination`. In recent years, there has been a significant increase in view of the number of asslyum seekers. Such population movements are considered to have important effects on the lives of both the citizens of Turkey and the asslyum seekers. One of the mostly affected group by this situation is the children. For this reason, in this study, it has been aimed to study the problems of asslyum seeker children between the ages of 8 and 14 in Karabük within the context of social exclusion. Working group consists of totally 25 asslyum seeker children living in Karabük between the ages of 8 and 14 in 2016-2017. While encoding, attitude and behaviors related with peer bullying and othering has been regarded as an indicator of social exclusion and codes have been formed within this scope. Qualitative research method has been adopted in the study and semi-structured interview technique has been used in collecting data. MAXQDA 12 package program has been used in analyzing data. At the end of the study, it has been found out that asslyum seeker children encounter peer bullying which is performed mostly by male children, and feel themselves otherized. However, the situations that are stated by the asslyum seeker children is also valid for Turkish children. Thus, it is difficult to say that the reason of bullying is being asslyum seeker. However, asslyum seeker children associate the reasons of bullying with being asslyum seeker, has figured out. Othering has been carried out in the way that the peers of the asslyum seeker children use other names while calling them and emphasizing that `you aren't one of us`. Asslyum seeker children have stated in relation to social exclusion that some teachers show othering behaviors and some show supporting behaviors. This situation makes it difficult to consider that Syrian asslyum seeker children are otherized because of their nationality. However, being asslyum seeker can increase the frequency of these behaviors. It has been considered significant that teachers are presented some studies that will guide them in such situations.