Restructuring processes and the city: A case study on İzmir and its region

Abstract

öz Bu tez, temel olarak, 19701er sonundan beri deneyimlenmekte ve halen 21. yüzyıl başında sürmekte olan sosyal, ekonomik, politik ve kültürel 'yeniden yapılanma süreçleri'nden doğan tartışmalar, konular ve gündemler hakkındadır. Bu büyük ve derin süreçlerle kent ve bölge üzerine yapılan kavramsallaştırmalar, analizler ve açıklamalar tezin temel odaklarım oluşturmaktadır. Değerlendirmeler, tartışmalar ve önermelerden çıkarılan temel bulgular, Türkiye'nin en önemli kentlerinden biri olan İzmir ve bölgesi üzerinde araştırılmıştır. Birçok konu içinde, özellikle 'bölgeselcilik', 'yönetişim', 'büyüme yönetimi' ve 'stratejik planlama' dikkat çekilenlerdir. 'Kent-bölge', bütünlüklü stratejik planlama yaklaşımları için uygun bir analiz ve planlama mekansal birimi olarak önerilmiş; 'üretici servisleri', önemli mekansal ilgileri ile ekonomik yeniden yapılanma süreçlerini temsilen, yükselen bir servis alt sektörü olarak belirtilmiş; ve ayrıca, yeniden yapılanma süreçlerinde, yeniden yapılandırılan işbölümü içinde mekansal planlamanın, politikanın ve plancının rolü, yeniden tanımlanan kentler, kent-bölgeler, ve daha geniş bölgeler üzerine yapılan büyük ölçekli projelerin ve stratejik planlamanın yükselişi, tez içinde vurgulanmış planlama ilgileridir. İstanbul bölgesindeki kadar yoğunluk ve çeşitlilik göstermese de, İzmir bölgesinin ve daha geniş ekonomik coğrafi bölgenin, 1980lerin başından beri dünya, ülke ve İstanbul bölgesi merkezli süreçlere eşlik ederek önemli yeniden yapılanmalara konu olduğu saptaması getirilmiştir. İzmir kent-bölgesi üzerine temel bulgular; ülke ekonomik ve mekansal sistemi içinde yemden konumlanıştan, ekonomik sektörlerin GSYİH ve işgücü yapısındaki değişiklilerden, ortaya çıkan önemli mekansal projelerden, mekansal düzen ve arazi kullanım dokusundaki değişim ve dönüşümlerden, ve planlama yaklaşımlarındaki mevcut eğilimlerden aktarılmıştır. CBS, ekonomik, coğrafi ve tarihsel analizlerde temel bir araç olarak kullanılmıştır. Tezin belirttiği önemli noktalardan biri de, özellikle üçüncü dünya olarak adlandırılan coğrafyalarda, yerleşimlerin kompleks ve hiyerarşik karşılıklı ilişkileri içinde, gelişmekte olan yönetişim, büyüme yönetimi ve stratejik planlama çalışmalarında kullanılmak üzere, yeniden yapılanma süreçleri ile kentler, kent bölgeler ve daha geniş bölgeler arasındaki diyalektik üzerine eleştirel ve ampirik çalışmalara duyulan gereksinimdir, Anahtar kelimeler: Yeniden Yapılanma Süreçleri, Yönetişim, Bölgeselcilik, Büyüme Yönetimi, Kent, Kent-Bölge, Bölge, Üretici Servisleri, Mekansal Planlama, Stratejik Planlama

ABSTRACT This thesis is mainly about the debates, issues, and agendas stemming from the social, economic, political, and cultural 'restructuring processes', which have been experienced since the end of the 1970s and are yet ongoing at the outset of the 21?* century. The conceptualizations, analyses, and explanations made on these profound processes, and on the city and the region are the crucial foci within the thesis. The major findings derived from the evaluations, discussions, and propositions are explored in a case study on one of the major cities of Turkey, İzmir and its region. Among many, especially the 'regionalism', 'governance', 'growth managemenf, and 'strategic planning' are the highlighted subjects. The 'city-regiön' is offered to be a proper spatial analysis and planning unit for the integrated strategic planning approaches; the 'producer services' is pointed out as a rising service sub- sector representing the economic restructuring processes with the important spatial concerns; and furthermore, the role of the spatial planning, policy, and the planner within me restructuring division of labor, the rise of strategic planning and of large scale projects on the redefined cities, city-regions, and the wider regions throughout the restructuring processes are the emphasized planning concerns within the thesis. Though not so dense and intensified compared with that of Istanbul region, İzmir region and the wider economic-geographic region are identified to be subject to substantial restructurings coupling with the global, nationwide, and İstanbul region centered processes since the beginning of the 1980s. The fundamental evidences on İzmir region are cited within; the repositioning in the national economic and spatial system, the shifts in the GDP and employment structure of economic sectors, emerging major spatial projects, changes and transformations within the spatial order and land use pattern, and the recent tendencies of planning approaches. GIS has been used as a fundamental tool throughout the economic, geographic, and historical analyses. One of the major points that the thesis points out is the need for critical and empirical work on the dialectics between the restructuring processes, and the cities, city-regions and the wider regions especially in the so-called third world geographies to be of use in the developing governance, management, and strategic planning studies within the complex and hierarchical interrelations of the settlements. Keywords: The Restructuring Processes, Governance, Regionalism, Growth Management, City, City-Region, Region, Producer Services, Spatial Planning, Strategic Planning