The Debate on the transition to flexible production: A case study on manufacturing industry in Turkey and its provinces

Abstract

oz Bu tez temel olarak 1970'lerle birlikte gündeme giren, halen de bilimsel alanının birçok farklı disiplinine konu olan 'esnek üretim' tartışmalarıyla ilgilidir. Tartışma salt üretim süreçleri içinde yaşanan bir dizi değişim olarak değil, kapitalist sistemin bütünsel dönüşümü ile paralel olarak ele alınmış, kapitalizmin tarihsel bir sistem oluşuna ve aynı zamanda modern kapitalizmin 'endüstriyel üretim' ve 'endüstrileşme' süreçleriyle ilişkisine özel bir önem verilmiştir. Bu perspektifte, esnek üretim tartışmalarının yaygın üç teorik yaklaşım, 'neo- Schumpeterian yaklaşım', 'esnek uzmanlaşma yaklaşımı' ve 'düzenlemeci okul yaklaşımı', ayrıntılı olarak incelenmiş, bu teorik yaklaşımların her birinin, halen netleşmemiş olan esneklik tartışmaları içerisinde önemli tespitlere ulaştığı fikri savunulmuştur. Çalışmanın genelinde ise, düzenlemeci okulun yaklaşımı yöntemsel araçlarıyla benimsenmiş, mevcut süreçleri bütünsel açıklama yönünde en yetkin yaklaşımın bu alanda geliştiği fikri öne çıkarılmıştır. Esnek üretim tartışmalarının mekanla ilişkisine kent ve bölge ölçeğinde yoğunlaşılmış, yaşanan geçiş sürecinin mekanda yarattığı değişimler incelenmiştir. Ayrıca, Türkiye'de mekansal organizasyonlarda yaşanan değişimleri ve imalat sanayinin mekansal dağılımını esnek üretim süreçleriyle ilişkili olarak inceleyen geniş kapsamlı bir çalışmayla, mekanın mevcut ekonomik ve sosyal değişimlerin önemli bir parçası olduğu, dahası yaşanan dönüşümlerin kentsel ve mekansal organizasyonlardaki başarılarla eşit olduğu fikri uygulamalı olarak vurgulanmıştır. Bu çalışma sırasında kentsel ve bölgesel ölçekte yaşanan değişimler niceliksel olarak incelenmiş, shift-share analiz tekniği sayesinde büyüme hızları, karşılaştırmalı üstünlük ve mekansal avantajların gelişimi gibi alanlar test edilebilmiştir. ıı

ABSTRACT This thesis is mainly about the 'flexible production' debates, which were introduced by the 1970s and are still concerned in various scientific disciplines. The debate has been considered not only as concerns of the transformations within the production, but also in parallel to the holistic transformation of the capitalist system. The fundamental emphasis has been on the fact that capitalism is a historical system and on its relations with 'industrial production' and 'industrialization' processes. From this perspective, the three widely known approaches to flexible production, namely the 'neo-Schumpeterian approach', the 'flexible specialization approach', and the 'regulation school approach', have been evaluated in detail. It has been firmly emphasized that each of these approaches provided considerable statements within the debates on flexibility. The thesis in general has favoured the regulation school approach with its methodological means, and highlighted that it has developed the most appropriate approach in comprehensively explaining the ongoing processes. The thesis has focused on the spatial relations of flexible production debates at the city and regional levels, and highlighted the transformation on/of space throughout the transition processes. By means of a comprehensive case study on the changes in the spatial organizations of Turkey and on locational distribution of industry in relation to flexible production processes, it has been emphasized that space has a major role in current economic and social changes, and furthermore, that the experienced transformations are quite related with the successes in the urban and spatial organizations. Within the study, the urban and regional level changes have been analyzed quantitatively, and the subjects such as growth rates, comparative priorities, and the development of spatial advantages have been tested by the use of shift-share analysis.