Between deconstructivist architecture and hyper-historicism: daniel libeskind and Turkish architects

Abstract

Kökeni felsefe disiplini ile Jacques Derrida'nın çalışmalarına dayanan ve yirminci yüzyıl sonlarının mimarî sorularından kaynaklanan dekonstrüktivizm, günümüz mimarî kuram ve uygulamasında önemli farklılıklar üretmiştir. Ancak, dekonstrüktivist mimarinin mevcut çözümlemeleri salt biçimsel ve üslûpsal temellere oturmaktadır. Bu tezin I. Ünitesi, üç bölüm halinde, dekonstrüksiyonun erken yirminci yüzyıl döneminin avangard hareketlerinde yer alan kökenleri ile, yine dekonstrüktivizmin tepki olarak meydana geldiği modernizm ve postmodernizm hareketlerinin çözümlemesini gerçekleştirdikten sonra, dekonstrüktivist felsefenin mimariye devşirilerek bir mimarî kurama dönüştürülmesini tartışmaktadır. Ünite aynı zamanda, Derrida'nın geliştirdiği ve mimarî kurama dahil edilen belli başlı kavramların analizini gerçekleştirmektedir.II. Ünite, Daniel Libeskind'in mimarisinin dekonstrüktivist bir duruşta kaynaklandığının sistematik kanıtı ile bu mimarın, `dekonstrüktivist' olarak betimlenen Eisenman, Tschumi, Koolhaas, Hadid, Himmelb(l)au ve Gehry gibi mimarlardan farklarını sunmaktadır. Ünite, Libeskind'in paradigmatik dekonstrüktivist mimar olduğunu kanıtlamayı ve, iki bölüm halinde, gerek mimarî çizim dizilerinden gerek mimarlık tarihini konu alan yerleştirme eserlerinden oluşan Three Lessons in Architecture, Micromegas ve Chamberworks'ün ayrıntılı okuması ile Berlin, Yahudi Müzesinin ampirik incelemesinden oluşmaktadır. Libeskind'in, çağdaşlarından asal farkının; `bellek' ve `tarih' konularında kendini özellikle gösteren farklı bir tasarım yaklaşımı ile mimarî çizim geleneğine ürettiği radikal alternatiflerden oluştuğunu kanıtlamaktadır.İki bölümden oluşan III. Kısım önce, yirminci yüzyıl Türk mimarlık tarihinin ayrıntılı bir özetini sunmakta, çağdaş Türk mimarlarının ne tür bir tarihin içerisinden çıkarak ürettiklerini anlatmaktadır. Bu ardplan üzerine, gerek mülâkatlar gerek proje değerlendirmeleriyle incelenmek üzere seçilen Türk mimarları, Libeskind çerçevesinde tanımlanmış bulunan ölçütlerle dekonstrüktivist olarak betimlenip betimlenmeyecekleri sorusu bağlamında tartışılmaktadırlar.

Having its origins in the discipline of philosophy and the work of Jacques Derrida and emerging from the architectural concerns of the late twentieth century, deconstructivism has profoundly affected architectural theory and practice. In contrast with extant analyses of deconstructivist architecture in formalistic and stylistic terms, this thesis undertakes in Part I in three chapters a survey of the pre-history of deconstruction starting with the early twentieth-century avant-garde movements, and modernism and postmodernism, demonstrating debt and difference, and describes in detail the paths by which deconstructive philosophy was assimilated into architecture, including an extensive reading of Derridean concepts and their implementation in architectural discourse.In two chapters, Part II undertakes demonstration of how and why Libeskind?s architectural design derives from a deconstructivist position and proves his difference from architects like Eisenman, Hadid, Tschumi, Koolhaas, Himmelb(l)au, and Gehry who have been classified as deconstructivist. The thesis identifies Libeskind as the paradigmatic deconstructivist architect by criteria obtained through close reading of Three Lessons, Micromegas, Chamberworks, and the Jewish Museum Berlin. He is shown to differ from his contemporaries by a design approach that attaches fundamental importance to `memory? and `history? as well as a systematically developed alternative to conventional architectural drawing.Part III, in two chapters, offers an overview of Turkish architectural history in the twentieth century in order to identify some contemporary Turkish architects as test cases for descriptive classification as deconstructivist and undertakes analysis of five architects with reference to criteria established in the Libeskindean context.