Toplam kalite yönetimi ilkeleri uygulamalarının işletme performansı üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Hızlı küreselleşmenin, uluslararası pazar yapılarını değiştirmesi sonucu kalite önemli bir rekabet unsuru haline gelmiştir. Günümüz işletmeleri için üretilen mal ve hizmetlerde kalite ve güvenilirliği sağlama, her geçen gün değişen tüketici zevkleriyle uyum sağlayarak, tüketicinin talep ettiği ya da edebileceği ürünü mümkün olan en kısa sürede ve en iyi kalitede sağlayabilmek önemlidir. Bu sebeple işletmelerin küresel pazarlarda rekabet edebilir mal ve hizmet üretebilmeleri her şeyden önce belirli bir kalite seviyesine ulaşmaları ile mümkündür. Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen ihtiyaçları karşılama kabiliyetini oluşturan özelliklerin toplamıdır. Yani kalite, kullanıma ve ihtiyaçlara uygunluktur. Yönetim ilkeleri ve kalite ile ilgili bilgiler, işletmelerde sanayi devriminden sonra üretimin artması ve teknolojinin ilerlemesiyle birlikte durmadan gelişmiştir. Doğal olarak yönetim ve kalite süreci birbirleri ile etkileşim içinde olmuşlar ve bugün ` Toplam kalite yönetimi ` noktasında buluşmuşlardır. Toplam Kalite Yönetimi, bir yandan müşteri istek ve beklentilerine en iyi şekilde cevap vermek bir yandan da işi ilk defasında doğru yaparak ve prosesleri sürekli iyileştirerek maliyetleri azaltmak suretiyle kuruluşları daha rekabetçi kılan bir yönetim anlayışıdır. Yani, işletmenin tamamında kalitenin sağlanmasıdır. Toplam kalite yönetimi verimli ve kârlılık getiren bir yönetim şekli olarak işletmenin rekabet edebilirliğini, etkinliğini ve esnekliğini geliştirme yaklaşımıdır. TKY anlayışını başarıyla bünyelerine kazandıran ve uygulayan işletmeler, performanslarındaki artışla pazardaki yerlerini güçlendirmişlerdir. Bu bilgiler ışığında, araştırmamızda toplam kalite yönetimi uygulamalarının işletme performansı üzerine olan olumlu etkilerini yapmış olduğumuz anket sonucu elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile tespit etmeye çalıştık. Bu tez 4 bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kalitenin tanımı, tarihsel gelişimi, boyutları ve kalite guruları hakkında bilgi verilmiştir, ikinci bölümde kalitenin ekonomik yönü başlığı altında kalite maliyetleri incelenmiş ve kalite iyileştirme araçları anlatılmıştır. Üçüncü bölümde toplam kalite yönetiminin tanımı, sekiz ilkesi ve işletme performans kriterlerinden fînansal, operasyonel ve yenilik performansları hakkında detaylı bir şekilde bilgi verilmiştir. Dördüncü yani son bölümde ise yapmış olduğumuz araştırmanın amacı, araştırma yöntemi, saha araştırması ile ilgili bulgular, değerlendirme ve sonuçlara yer verilmiştir.

ABSTRACT Quality has become a significant competitive factor depending on rapid globalization and the changes taking place in the international market structures. It is critical for today's organizations to assure quality and credibility of the produced goods and services, and supply best quality products demanded or may be demanded by customers as soon as possible in harmony with ever changing consumer tastes. In this respect, these organizations must achieve some level of quality in order to be able to produce the goods and services which can compete in global markets. Quality is the sum of total features which make up the capacity of a product to meet the needs as mentioned or expected. In other words, quality is conformity to usage and needs. Management principles and quality-related information have continuously developed in line with the production increases and technological advances experienced since industrial revolution. As the management and quality processes are interrelated, the point at which they meet today is called as `Total Quality Management`. Total Quality Management is an administrative approach which enables organizations more competitive by either responding to the demands and expectations of customers in a most appropriate manner or by cutting the expenditures as works are done correctly at the first time and the procedures are improved continuously. In other words, it is the assurance of quality within the whole organization. As an administrative understanding leading to productivity and profitability, total quality management is an approach through which organization can develop competitiveness, effectiveness and flexibility. The organizations are able to strengthen their positions in the market after adopting and implementing TQM approach successfully. Under the light of this information, we have attempted to establish the fact that the applications of total quality management create favorable effects over management performance by means of the assessment of the results obtained through the questionnaire that we performed. This thesis is comprised of four parts. In the first part, description, historical development and dimensions of quality concept are provided and some information about quality gurus is included. In the second part, the costs for quality are examined under the heading of economical aspect of quality and then quality betterment tools are described. In the third part, description and eight associated principles of total quality management are provided in a detailed manner in addition to financial, operational and innovative performances as being organizational performance criteria. In the fourth part, the purpose and method of our research, findings, assessment and conclusions out of our site research are provided. 11