Bir risk ölçüm aracı olarak kredi derecelendirme ve getiri analizi: İMKB sanayi şirketleri üzerine ampirik bir uygulama

Abstract

Ülkelerin veya şirketlerin temerrüt riskini belirten kredi derece notu derecelendirilenler ve yatırımcılar tarafından dikkatle izlenen bir konudur. Çünkü, derecelendirilen açısından yüksek kredi derece notu borçlanmak için ödemek zorunda olacağı faizi düşürerek borçlanma maliyetini azaltır. Yatırımcı açısından ise birikimlerini düşük riskle düzenli getiri elde edecek şekilde yönlendirmesini sağlar. Burada önemli olan konu derece notunun ilk defa belirlenmesinde veya mevcut notun artı-eksi yöne değiştirilmesinde getirilere etkisinin ölçülmesidir.Bu çalışmada kredi derece notu verilen İMKB sanayi şirketlerinin derece notlarından faydalanılarak derece notu olmayan diğer sanayi şirketlerinin notlarının belirlenmesi ve bu notların getirilere etkisinin incelenmesi amacıyla bir model geliştirilmiştir. Çalışmanın metodolojisi, modelde yer alan değişkenlerin seçilmesi, veri setinin oluşturulması, kullanılacak tekniklerin belirlenmesi ve elde edilen ampirik bulguların değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Çalışmada İMKB'de işlem görmekte olan 141 sanayi şirketi seçilmiştir. Bu şirketlerin 2005-2009 yılları arasındaki üçer aylık bilanço ve gelir tablolarından yararlanılarak 6 grupta 57 adet finansal rasyo ve Fitch tarafından kredi derece notu verilen 9 sanayi şirketine ait derece notları alınmıştır. Ayrıca, getiri analizinde kullanılmak üzere yine aynı dönemde her şirketin aylık getirileri alınmıştır. Kredi derecelendirme uygulamasında, diskriminant analizi yöntemi ile derecelendirme notunun belirlenmesine baz teşkil eden modelin elde edildiği veri setinde %89,5'lik bir sınıflandırma başarısı sağlanmıştır. Getiri analizi uygulamasında ise Stone'un (1974) iki endeks modelinde faiz oranı endeksi yerine derecelendirme notu alınarak çoklu regresyon analizi çalıştırılmıştır. Sonuç olarak kredi derecelendirme uygulamasında elde edilen derece notlarının getiriler üzerine anlamlı herhangi bir etkisi bulunamamıştır.

Credit ratings, which estimate the credit worthiness of corporations or countries, is a subject that carefully followed by investors and rated companies. Because, in terms of rated companies, high grade credit rating notes means lower interest rates and it reduces the cost of borrowing. In terms of investors, it obtains to direct their accumulation with low risk and regular returns. The important factor here is being able to measure the effect of first time rating or the changes downgrade or upgrade of existing ratings on returns.This study develops a model for the purpose of analysing the setting of initial credit ratings on firms and its effects on returns by making use of figures extracted from existing rated industrial companies listed on the ISE (Istanbul Stock Exchange). The methodology of the study consists of selecting the variables to be used in the model, constituting of the data set, determining the techniques and evaluating the empirical findings. In the study, 141 industrial companies traded on ISE have been selected. The collated data includes 6 groups of 57 financial ratios by making use of the quarterly accounts for the years 2005-2009 and credit ratings on 9 industrial corporation rated by Fitch. Also, monthly return reports of the same firms were obtained for purposes of return analysis. According to the credit rating model, the possibility of classifying correctly was found to be 0,875 in the discriminant analysis. For the return analysis application, a multiple regression analysis was worked out using Stone?s (1974) two index model, replacing the interest rate index with credit ratings. The findings showed that the credit ratings worked out from the application did not impact returns in any significant way.