12 Eylül 1980 Askeri Darbesi`nin Memet Baydur oyunlarına/karakterlerine etkisi

Abstract

Memet Baydur, ülkenin askeri darbeden en çok etkilendiği dönemler olan 80'li ve 90'lı yıllarda eserlerini yazmıştır. Türk tiyatrosunun zorlu bir dönemden geçtiği tarihlerde oyunlarını kaleme almış olan yazarın oyunlarında ve karakterlerinde 12 Eylül 1980 askeri darbesinin izlerini bulmak mümkündür. Bu çalışmanın amacı uygulandığı dönemden itibaren pek çok alanda etkisini gösteren 1980 askeri darbesinin tiyatroya olan etkilerini, Memet Baydur'un yazdığı oyunlar üzerinden araştırmaktır.Çalışmada öncelikle tiyatro, siyaset, politik ortam ilişkisi incelenmiştir. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin yarattığı siyasi, ekonomik, kültürel ortam ve ortaya çıkan olumsuz değişikliklerinin ele alındığı ikinci bölümde, askeri darbenin yarattığı değişimler birey eksenli irdelenmiştir. Yapılan tespitler sonucunda Memet Baydur'un yazdığı oyunlar dikkate alınarak oluşturulan sınıflandırmada askeri darbenin izleri, yazarın oyunlarında takip edilmeye çalışılmıştır. Araştırma darbe, aydın birey, oyun kişileri ve oyunlarda görülen izlekler üzerine yapılan analizlerle tamamlanmıştır.

Memet Baydur wrote his works during 1980s and `90s, a period which the coup d?état influenced Turkey most deeply. In the plays and characters of the writer, who penned his plays when Turkey was undergoing hard times, it is possible to find the traces of military coup of 12 September 1980. This study aims at investigating on the effects of 1980 coup d?étaton theatre through Memet Baydur?s plays.This thesis firstly deals with the relations between theatre, politics and political environment. The second chapter discusses the negative changes caused by 12 September 1980 military coup in political, economic and cultural environment, and scrutinizes these changes around the axis of the Individual. Having established the relevant facts, study makes a classification based on Memet Baydur?s plays and attempts to follow the traces of military coup on the plays written. The study is finalized with analysis of themes of coup d?etat, intellectual individual and traces of the military coup in the characters and plays.