Duygusal güvenlik ve aile iletişim kalıpları ile genel psikopatoloji düzeyi arasındaki ilişki: Prefrontal işlevlerin aracı rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, bireylerde çocukluk çağında oluşmuş olan duygusal güvenlik algısı ve aileleri tarafından benimsenen aile iletişim kalıplarının genel psikopatoloji düzeyi ile olan ilişkisinde prefrontal işlevlerin aracı rolünün olup olmadığını incelemektir. Araştırmanın örneklemini 18-40 yaş aralığındaki 282 yetişkin oluşturmaktadır. Araştırmada bireylerin geçmişte edindikleri duygusal güvenlik algısı, aile iletişim kalıpları, şu anki prefrontal işlev düzeyleri ve genel psikopatoloji düzeyleri değerlendirilmiştir. Bu amaçla Duygusal Güvenlik Ölçeği (DGÖ), Aile İletişim Kalıpları Ölçeği (AİKÖ), Kişilerarası Nörobiyoloji Temelli Prefrontal İşlevler Ölçeği (KANB-PİÖ), Kısa Semptom Envanteri (KSE) ve demografik bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma bulguları, aile iletişim kalıplarından uyum yöneliminin artmasıyla genel psikopatoloji düzeyinin de arttığına işaret etmektedir. Bunun yanı sıra, prefrontal işlev düzeyinin ve aile iletişim kalıplarından diyalog yöneliminin artmasıyla genel psikopatoloji düzeyinde azalma gözlenmektedir. Sınanan yapısal eşitlik modelinin, çalışma örnekleminde, analizin önerdiği bir ilişki dâhil edilmesiyle temsil edildiği bulgusuna ulaşılmıştır. Analiz sonucunda anlamlı olan son modelin bulgularına göre, aile iletişim kalıpları ve genel psikopatoloji düzeyi ilişkisine prefrontal işlevlerin aracılık ettiği; ancak duygusal güvenlik algısı ile genel psikopatoloji düzeyine prefrontal işlevlerin aracılık etmediği görülmüştür. Bunun yanı sıra, önerilen modelde duygusal güvenlik algısı ve aile iletişim kalıplarının birlikte artış veya azalış gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre, duygusal güvenlik algısındaki artış, aile iletişim kalıplarındaki artış ile birlikte diyalog yönelimi alt boyutunun düşüşü ile genel psikopatoloji düzeyinin düşmesini yordamaktadır ve prefrontal işlev düzeyi bu modele çeşitli yollarla aracılık etmektedir. Analizin önerdiği ilişkilendirmeler doğrultusunda (duygusal güvenlik algısından prefrontal işlevlere doğrudan yolun kaldırılması ve duygusal güvenlik algısının genel psikopatoloji düzeyine doğrudan yolu) iyileştirmeler uygulanmış olan alternatif modelin çalışma örneklemine daha iyi uyum gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Sınanan modelin işaret ettiği doğrudan ve dolaylı ilişkilerin ilgili yakın temalı alanyazınla tutarlı olduğu görülmüştür. Araştırma bulguları, geçmişe yönelik erken dönem ailesel faktörlerin yetişkin dönem genel psikopatoloji düzeyine olan katkısının belirlenmesine yardımcı olarak koruyucu/önleyici müdahale programlarına ışık tutabilir. Böylece, anksiyete, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite gibi psikopatolojilerin yaygınlığı azaltılabilir.

The aim of this study is to investigate whether there is a moderator role of prefrontal functions in the relationship between emotional security, family communication patterns and general psychopathology level. The sample of the research is 282 adults aged between 18-40 years. The research investigates the perception of emotional security individuals obtained from their early lives, family communication patterns, current prefrontal functions and current general psychopathology levels. Due to the aim of this study, Emotion Security Scale, Family Communication Patterns Scale, Interpersonal Neurobiology Based Prefrontal Functions Scale, Brief Symptom Inventory and demographic information questionnaire are employed. Results point that when one of the the family communication patterns which is conformity orientation increases, general psychopathology level increases at the same time. Besides, when prefrontal functions and one of the family communication patterns which is conversation orientation increase, general psychopathology level decreases. The structural equation model is represented in the sample when a path between emotional security and family communication patterns is included. According to the findings of the last significant model of the analysis, prefrontal functions mediate the relationship between family communication patterns and general psychopathology level; however, prefrontal functions do not mediate the relationship between emotional security and general psychopathology level. Beside that, in the proposed model, parallel increase or decrease has been observed between the emotional security and family communication patterns. Increase in emotional security and increase in family communication patterns, together with decrease in conversation orientation predict decrease in general psychopathology level; and prefrontal functions show mediation effect in this model. The alternative model obtained in line with the associations proposed by the analysis (removal of the direct relation from emotional security to prefrontal functions, formation of a direct path from emotional security to general psychopathology level), had been found to have a better fit. The direct and indirect relationships in the tested model correspond to related themed literature.Findings of the research may shed light on the determination of early life familial factors that have some effects on adult psychopathology. The results may contribute to the development of protective/preventive early intervention programs. Thus, the prevalence of psyhcopathologies such as anxiety, depression, negative self, somatization and hostility may be decreased.