Temsiliyet krizi: Çek yeni dalga filmlerinde sistem karşıtı kadınlar

Abstract

Bu tezde, 1962'den 1968'e kadar Çekoslovakya'da üretilmiş, Yeni Dalga sinema akımının etkilerini taşıyan ve kadın figürlerin anlatılarının merkezinde olduğu filmlerdeki kadın temsilleri, sistem karşıtı hareketler bağlamında tartışılıyor. Bu araştırmada, Çek Yeni Dalga sineması olarak tarif edilen akımın etkilerini taşıyan filmlerdeki kadın figürleri performansları, ve hem filmlerin anlatısı, hem anlatım biçimleri bakımından üstlendikleri fonksiyonlar bağlamında incelenmiştir. Tezde, bu figürlerin, Çekoslovakya'da vatandaşların özgürlük ve eşitlik haklarını sınırlandıran sisteme karşı bir reform hareketi ve liberalleşme sürecini temsil ettikleri savı araştırılmıştır. Michel Foucault'nun özne ve iktidar ilişkisi ve 'biyo-iktidar' kavramı ile Judith Butler'ın 'performatif' kimlik kavramı bağlamında, Věra Chytilová'nın Bir Torba Dolusu Pire (Pytel Blech, 1962), Farklı Bir Şeyler (O něčem jiném, 1963) ve Miloš Forman'ın Bir Sarışının Aşkları (Lásky jedné plavovlásky, 1965) filmlerini inceleyen bu tezde, kadın figürlerin, ülkede yaşanan demokratikleşme ve liberalleşme sürecini temsil ediyor olabileceği önermesi tartışılmıştır. Bu tez özellikle, Chytilová'nın Papatyalar (Sedmikrásky, 1966) filminin detaylı formal analizi yaparak, filmin ana karakterleri olan Marie I ve Marie II'nin toplumsal kuralları nasıl ihlal ettiklerini ve filmin biçiminin de bu kural bozucu tutumu nasıl desteklediği göstererek, bu figürlerin, Çekoslovakya'da liberalleşme sürecini imleyen Prag Baharı'nın gelişini haber veren papatyalar olduğu iddiasını yapıyor. Anahtar Kelimeler: Judith Butler, Michel Foucault, performativite/edimsellik, biyo-iktidar, Dadaizm, Nihilizm, Prag Baharı, Çek Yeni Dalga

This thesis aims to debate the anti-system movements of the woman representatives in the woman themed movies which bear the impacts of Czech New Wave cinema developed in Czechoslovakia from 1962 to 1968. In this paper, all the anti-system behaviours of the different woman representatives bearing the effects of this current so called Czech New Wave have been analyzed, and it was concluded that Czech nationals are representing a reform movement and liberalization process against the system which was confining their freedom and equality rights. This paper has also studied the movies Pytel Blech, 1962, O něčem jiném, 1963 of Chytilova and Lásky jedné plavovlásky, 1965 of Milos Forman over the subject and power, 'bio-power' of Michel Foucault and 'performative' identity of Judith Butler and within the context of anti-systemic movements of woman representatives under the effects/impacts of the New Wave and claimed especially by a scrutinized formal movie analysis of Sedmikrásky, 1966 of Chytilová, that these women represent the democratic reform movement and liberalization process occurred throughout the country and that Marie I and Marie II, by breaching all the rules in the stories became anti-system woman representatives due to their anti-systemic movements and also precursory daisies of the Prague Spring, the so called countrywide liberalization process.Key Words: Judith Butler, Michel Foucault, performativite, bio-power, Dadaism, Nihilism, Prague Spring, Czech New Wave