Ortaokul Türkçe derslerinde anlatım türlerinin yeri, önemi ve işlevleri

Abstract

Bireyleri günlük hayatlarında başarılı kılan en önemli etkenlerden biri dili doğru ve etkili kullanma becerisidir. Duygu ve düşüncelerini etkin bir dil kullanımıyla anlatabilen, okuduğu veya dinlediği bir metni sözlü ya da yazılı olarak ifade edebilen bireyler yetiştirebilmek, günümüz modern eğitim ve öğretim anlayışının temelini oluşturmaktadır. Sözlü ve yazılı anlatım gücüne sahip olan bireyler, toplumla daha sağlıklı ilişkiler kurabilecektir. Bu iyi ilişkiler de eğitim – öğretim kalitesini artıracak ve daha nitelikli bireylerin yetişmesine olanak sağlayacaktır. Sözlü ve yazılı anlatımı güçlü bireyler yetiştirmek, eğitim hayatında önem verilmesi gereken konulardan biridir. Ana dilin sözlü ve yazılı olarak doğru ve etkin bir şekilde öğretilmesi, metinsel bağlama uygun anlatım türlerinin kullanılması Türkçe derslerinin öncelikli meselelerinden biridir. Bireylerin üzerinde durdukları konuya uygun anlatım türlerini kullanmaları, sözlü ve yazılı anlatım çalışmalarının önemli bir yönünü oluşturur. Bu bağlamda çalışmamızda ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuzu ve öğrenci çalışma kitaplarında anlatım türlerine ne kadar yer verildiği, işlevselliği ve bu derslerin öğrencilere ne kazanımlar sağladığı incelenmektedir. Anlatım türlerinin öğrencilerin sözlü ve yazılı anlatım becerilerini geliştirmedeki yeri ele alınmakta, bu konunun Türkçe derslerinde daha işlevsel hale getirilmesi için neler yapılabileceği üzerinde durulmaktadır. Tezin amacı, önemi, yöntemi gibi noktaların belirtildiği giriş bölümünden sonra gelen ikinci bölümde tezin kavramsal çerçevesi oluşturulmakta, üçüncü bölümde ise 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe öğretmen kılavuzu / ders ve çalışma kitapları anlatım türleri bakımından değerlendirilmektedir. Sonuç niteliği taşıyan dördüncü bölümünde ise elde edilen bulgular değerlendirilmekte ve öneriler sunulmaktadır.Anahtar Kelimeler: Anlatım türleri, sözlü ve yazılı anlatım, ortaokul Türkçe dersleri, metin, çalışma kitabı.

One of the most important factors which makes the people successful in their lives, using the language correctly and effectively. Bringing up members who can express a text they have listened in a verbal or written way provides the basis in today`s modern educational and teaching apprehension.Individuals who have verbal and written expression ability will communicate better in social life. These good communication will increase the quality of education and teaching and also this will help to bring up better quality pupils. It is a very important thing in verbal and written expression that students should use the suitable expression types for the subject. In this respect, in our work it is analyzed if expression types are placed in teacher guide books and workbooks of secondary school of 5, 6, 7 and 8th grades or not. And also it is analyzed what achivements these lessons provide for students. It is mentioned that the role of the expression types on developing students` verbal and written expression abilities. In addition it is focused on how this subject can be more functional in turkish lessons. In the first part of the thesis, it is pointed out the aim the importance and the methods of the thesis. In the second part, conceptual framework is created. In the third part of the thesis 5, 6, 7 and 8th grades turkish teacher guide books, course books and workbooks are evaluated in terms of expression types. Finally in the fourth part of the thesis the findings are evaluated and it is offered some suggestions.Key words: Expression types, written and verbal expression, turkish lesson of secondary school, text, workbook.