Türk demiryolu işletmeciliğinin genel yapısı ve demiryolu taşımacılığı-turizm ilişkisi

Abstract

ÖZET Türk turizm sektöründe ulaşım sorunları açısından girilmekte olan dar boğaz gün geçtikçe belirginleşmekte ve daha karmaşık bir hal almaktadır. Tez çalışmasında amaç; bu sorunlara etkin bir çözüm getirebilecek demiryolu ulaşım sisteminin turizm ulaştırmasındaki yerini ve önemini tespit ederek, yapılan tespitler ışığında Türkiye'de demiryolu ulaşım sisteminin mevcut durumunu ve içinde bulunduğu sorunları ortaya koymaktır. Bu çalışmada amaç sadece sorunları ortaya koymakla sınırlı değildir. Önemli olan bu sorunları ortaya koyarken, dünya demiryolu taşımacılığındaki gelişmeler ışığında çözüm yollarına ilişkin ipuçlarını araştırmak ve geleceğe yönelik projeksiyonlarda bulunmaktır. Bu bakımdan yapılan çalışma bize TCDD'nin ( Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları ) turizm sektöründe daha etkin ve verimli bir işlevi yerine getirebilmesi için bu günü ve geleceği açısından hangi stratejilerin benimsenmesi ve hangi politikaların uygulanması gerektiği hususlarına da ışık tutacaktır. Türkiye'de yıllardan beri ihmal edilen, modem anlamda, yolcu ve turistik seyahat taleplerine cevap veremeyen TCDD'nin geliştirilmesi artık bir zorunluluk olarak görülmelidir. Çünkü TCDD'nin geri kalmışlığı Türkiye'nin ekonomik ve sosyal kalkınmasında olduğu kadar turizm sektörünün gelişmesinde de en önemli engellerden biridir. Bu çalışma üç aşamalı bir çalışmadır. Birinci aşamada; demiryolu ulaşım sistemi diğer ulaşım sistemleriyle karşılaştırılmakta, turizm ulaştırması açısından yeri, önemi ve avantajları vurgulanmaktadır. İkinci aşamada; TCDD'nin tarihi perspektif içinde genel bir tanıtımı yapılmakta ve turizm ulaştırması amaçlı hizmetleri incelenmektedir. Ayrıca TCDD turizm ulaştırması bakımından bazı kriterler esas alınarak Avrupa ülkeleri demiryollarıyla karşılaştırılmakta ve içinde bulunduğu durum ortaya konulmaktadır. Üçüncü aşamada; Türkiye'de hızlı demiryolu ulaşım sisteminin turizm ulaştırması bakımından önemi, gerekliliği analiz iiiedilmekte ve uygulanabilirliliğine dair bir model önerisinde bulunulmaktadır. Sonuç kısmında ise; TCDD'nin ülke turizm sektöründe üstüne düşen görevleri yerine getirebilmesi için yapılması gerekenler hakkında öneriler sunulmaktadır. Çalışmanın gerçekleştirilmesinde imkanlar çerçevesinde yurtiçinde geniş yerli ve yabancı kaynak taraması yapılmıştır. Başta Ulaştırma Bakanlığı. Turizm Bakanlığı, DPT ve TCDD kütüphaneleri olmak üzere çeşitli üniversitelerin kütüphanelerinde araştırma ve incelemeler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca konuyla ilgili TCDD Genel Müdürlüğü, Demiryol - İş Sendikası gibi kurum ve kuruluşlarla sürekli temas kurulmuş, ilgili dokümanlar ve raporlar temin edilerek en son gelişmeler takip edilmeye çalışılmıştır. TCDD uygulanan yanlış ulaşım politikaları sonucu büyük ihmale uğramış ve- yatırım yapılmayan, iptidai teknoloji uygulanan, eski yöntemlerle işletilen bir ulaşım sistemi durumuna gelmiştir. Bu şartlarda ulusal seyahat trafiğindeki payı % 4'e, uluslararası seyahat trafiğindeki payı % 1'e düşen TCDD'nin ekonomik, sosyal ve turistik faaliyetlerde işlevini sürdürmesi imkansızdır. TCDD'nin teknik düzeyinin yükseltilmesi, organizasyon hedefinin gerçekleştirilmesi ve modernizasyon politikalarının acilen izlenmesi zorunlu bir ihtiyaç olmuştur. Türkiye'de hızlı, ekonomik, konforlu, emniyetli ve düzenli taşımayı sağlayan demiryolu ulaşım sisteminin gerçekleştirilmesi direkt ekonomik faydanın yanı sıra Türk turizmini canlandıracak ve turizm ulaştırmasındaki sorunları çözecek bir etki oluşturacaktır.

ABSTRACT In the Turkish tourism sector, the crisis being experienced regarding transportation problems is arising and is becoming more complex. The purpose of this thesis, is to find out the position and importance of the railway transportation system within tourism transportation which can effectively solve these problems, and through the light of determinations to put forward the present situation of the railway transportation system in Turkey and it's problems. The purpose in this work, is not limited with just determining the problems. The important thing, while putting this problems forward, is to make research about clues relating the solutions under the light of developments concerning world railway transportation and to make projections about the future. In this regard, the completed work will enlighten us about which strategies and policies the TCDD (Government Railway of the Republic of Turkey ) must carry out.regarding it's present and future in order to do amore effective and prosperous function in the tourism sector. Developing the TCDD, which has been neglected for many years, and which can not satisfy modern passenger and tourism travelling requests should be seen as an obligation. Because the undeveloped TCDD, is one of the most important obstacles preventing economical an social progress in Turkey as well as preventing development in the tourism sector. This written work is made up of three stages. In the first stage; the railway transportation system is compared with other transportation systems, it's position, ' importance and advantages regarding tourism transportation are emphasised. In the second stage; a general ntroduc;:on of TCDD it's historical perspective and it's services regarding tourism transportation are examined. In addition, by depending on some criterion's the TCDD is compared with the railway system of European countries regarding tourism transportation and it's present situation is put forward. In the third stage; in Turkey importance and necessity of the speed railway transportation system are analysed and regarding it's applicability areproposed a model. In the conclusion section, recommendations about what must be done to make the TCDD carry out it's necessary duty in the tourism sector are all presented. In the preparation of this work, within possibilities national and foreign sources are investigated in a widespand inside our country. Research and investigation has been carried out in the libraries of the ministry of transportation the ministry of tourism, DPT and TCDD and in the libraries of different universities. Also in relation with this topic the General Management of TCDD, Railway Labour Union and similar establishments have been contacted, relevant documents and reports have been provided, thus the most recent developments have been followed. In Turkey, as a result of incorrect transportation policies which had been applied, the railway transportation system is greatly neglected and it became a transportation system which didn't get any investment, in which primitive technology is used, which is operated with old methods. In these conditions for the TCDD which lost it's share in national transportation traffic decreasing to 4 percent and which lost it's share in international transportation traffic decreasing to 1 percent, it's impossible to continue operating in economical, social,and tourism activities. Promoting the technical degree of TCDD achieving it's organisation goal, urgently following development and modernisation policies aiming to increase it's prosperity has been a necessity. Achieving the fast economic, comfortable, safe railway transportation system with an orderly functioning transportation, besides direct economical benefits, this will revive tourism in Turkey and will make an influence which will solve the problems in tourism transportation. VI