Konaklama işletmelerinde ISO 14000 standartlarının uygulanması ve sürdürülebilir turizm ilişkisi

Abstract

Ill ÖZET Bu çalışmada turizm ve çevre ilişkisi tüm yönleriyle ele alınmış, ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi (ÇYS) kavramı, tarihsel gelişimi, ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi Standartları, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Standartlarının unsurları, ISO 14001 ÇYS standardını uygulamanın konaklama işletmelerine olan katkıları üzerinde durulmuş ve konaklama işletmelerinde ISO14001 Standardının uygulanmasına yönelik bir çerçeve çizilmiştir. Ayrıca ISO 14001 ÇYS ile sürdürülebilir turizm arasındaki ilişkiye yönelik değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde ; konaklama işletmelerinde üst yönetimin turizm-çevre ilişkisine yönelik görüşlerini tespit etmek ve ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi'ne hazır olup olmadıklarını belirlemek amacıyla bir araştırma yapılmıştır. Araştırma sonucunda konaklama işletmeleri tarafından turizmde sürdürülebilirliği sağlamak için çevre koruma faaliyetlerinin çok önemli olduğu; ancak turistik faaliyetlerin çevreyi olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ancak işletmeler münferit olarak çevreyi olumsuz yönde çok fazla etkilemediklerini düşünmektedirler. İşletmelerin çoğunda doğrudan çevre korumaya yönelik uygulamaların olmadığı; ancak bazı işletmelerde maliyetleri düşürmek amacıyla su ve enerji tasarrufuna yönelik uygulamaların olduğu görülmüştür. Diğer yandan işletmelerin bir kısmının da pazarlama aracı olarak gördüğü çevre ödüllerini almak için çevre koruma adına belirlenmiş kriterleri yerine getirdikleri tespit edilmiştir. Ayrıca konaklama işletmelerinin ÇYS hakkında bilgi sahibi olmadığı ortaya çıkmıştır.

IV ABSTRACT In this study tourism and its relation with environment has been studied carefully with its all aspects and considered on the concept of ISO 14000 Environmental Management Systems (EMS), its historical development, International Organisation of Standardisation (ISO) 14000 EMS Standards, ISO 14001 components of EMS, the contributions of practises of ISO 14001 Environment Management Systems on accomodation establishments and framework related to the application of ISO 14001 standarts on accommodation establishments have been drawn. On the other hand some evaluations on relations between sustainable tourism and ISO 14001 EMS have been done. In the field study section of this study, a survey has been done for determining the opinions of the top management at the high rank at accommodation establishments through the relations between tourism and environment and defining whether they are ready for ISO 14000 EMS or not. As a result of this study, it has been found out that environment protection activity is very important for assuring continuity on tourism by accommodation establishments; but touristic activities have devastating effects, however, touristic establishments consider that they do not affect environment in a negative way. In most of the touristic establishments, it has been identified that there are no practices aimed at protection directly; but it has been found out that some touristic establishments have practices in relation to water and energy savings in order to decrease the costs. On the other hand, it has been determined that some touristic establishments carry out some defined criteria which they see as means of marketing. Moreover, it has been found out that some accommodation establishments do not have enough knowledge of ISO 14000 EMS.