Alandan ve alan dışından atanan sınıf öğretmenlerinin öğretmende bulunması gereken özellikler açısından karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Osmanlı Devleti'nden yansıyan ve Cumhuriyetle devam eden bir problem günümüzde de önemini korumaktadır. Atalarımızdan aldığımız ve günümüze taşıdığımız bu problem öğretmen yetiştirme ve öğretmen atamadır. Gelecek nesillerin yetiştirilmesinde birinci derecede sorumlu olarak görülen öğretmenlik mesleği, bu sorumluluğunu taşıyacak kişilere verilmelidir. Öğretmenlik mesleğine alınacak bu kişilerin hangi nitelikleri taşımaları gerektiğinin önceden düşünülmesi ve ihtiyaç sayısının önceden planlanması gereklidir. Eğitim süreci sonunda bireylerde istendik davranış değişikliklerinin gerçekleşmesi gerekmektedir. Ancak bu istendik davranış değişikliklerini gerçekleştirecek öğretmenlerde de bir takım istendik davranış örüntülerinin bulunması gerekmektedir. Öğretme-öğrenme sürecinin istenen nitelikte olması için, bu süreçte en etkili rol oynayan faktörlerden biri olan öğretmenlerin atanmasında son yıllarda bir çok kaynaktan yararlanılmıştır. Üniversitelere bağlanan öğretmen yetiştirme kurumlarının yanısıra sınıf öğretmeni olarak yararlanmak üzere Ziraat, Su Ürünleri, Siyasal Bilgiler, Mühendislik Fakülteleri gibi üniversitelerin çeşitli fakültelerinden mezun olan kişiler sınıf öğretmeni olarak atanmıştır. Üniversitelere bağlı sınıf öğretmeni yetiştiren öğretim kurumlan ve bunların dışındaki bölümlerden atanan bu öğretmenler halen ilköğretim okullarımızda sınıf öğretmeni olarak görev yapmaktadırlar. Aynı görevi yapan farklı kaynaklardan alınan bu öğretmenler bu görevi yaparken hizmet öncesinde aldıkları farklı eğitime rağmen bir öğretmende bulunması gereken özellikleri taşıyorlar mı? Bu öğretmenler ile alandan atanan öğretmenler arasında fark var mı? Bu amacı gerçekleştirmek için Balıkesir İli kapsamında 18 ilçede görev yapan 19 alandan, 19 alan dışından gelen sınıf öğretmeninin ders gözlem sonucu değerlendirilmesi ile 25 ilköğretim okulu yöneticisi ve 31 ilköğretim müfettişinin görüşlerine başvurulmuştur. ivElde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda; alandan ve alan dışından gelen sınıf öğretmenleri arasında bir öğretmende bulunması gereken özellikler yönünden anlamlı fark bulunduğu belirlenmiştir. Gelecek nesillerimizi yetiştirecek öğretmenlerin nicelik ve nitelik yönünden yetiştirilmesi için bir takım öneriler geliştirilmiş ve önerilmiştir.

ABSTRACT A problem reflecting from ottoman era and continuing in the era of Turkish Republic preserves its importance even today: This problem inherited from our fathers and carried on to our days is the teacher education and teacher appointing. As a job the profession of teaching reguires much planning on prospective teachers and their expected personal characteristics before appointing them as teachers since this job has the most important place in bringing up young generations. At the end of education period it is reguired that an individual diplays the expected behavioral changes. In the same way these expected behevior structure has to be in presence in teachers who are going to realise these expected behavioral changes in students. In order for teaching-learning period to be in a desired quality, many different sources have been used in appointing teachers who are one of the most effective factors in this process. Besides the institutions where prospective teachers are educated and which has been put under the structural hieararchy of University after 1982 Constitution, graduates from many different branches such as Agriculture, Water Sciences, Political Sciences, Engineering have been appointed as primary school teachers. Teachers who are special primary school education or a different branch graduates are still actively working in Primary Schools. Have those teachers graduated from different branches well adopted the teaching job in spite of different education back grounds? Are there any differences between those teachers? In order to answer this question we studied slass reports of 1 9 primary school teachers non-branch graduate, and 19 branch graduate working in 18 different towns in the borders of the city of Balıkesir. We also consulted 25 primary school principles and 3 1 primary school inspectors regaroling this matter. Under the light of gathered data it became apparent that there are significant differences between non-branch and branch graduate teachers with regard to the characteristics that a teacher should possess. In this study we propose some guide lines for the education of teachers who are going to bring up our young generations. VI