Şile Balibey Mahallesi sit koruma projesi

Abstract

İstanbul İli'nin merkezine ve boğaza yakınlığı, doğal bir limana, ılıman bir iklime vekendine özgü floraya sahip olması Şile'nin sosyo-ekonomik ve coğrafi bakımdanstratejik bir konumda olduğunu göstermektedir. Bu konumundan dolayı ilçe,kurulduğu tarihten itibaren günümüze kadar birçok farklı uygarlığa ve halktopluluklarına ev sahipliği yapmıştır. İlçede uzun bir dönem yaşam sürmüş Rumlar1923 yılında bölgeyi terk etmiş, Şile, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilkbelediyelerinden biri olma unvanına sahip olmuştur.Geçmişte küçük bir yerleşim alanına fakat kozmopolit bir kültüre sahip olan Şile'ninKentsel Sit Alanı içerisinde yer alan Balibey Mahallesi'nde yapılan alan çalışmasıyla,mevcut durumun belgelenmesi, sorunların tespit edilmesi ve potansiyellerinbelirlenerek sentezlenmesi amacıyla, alanın gereksinim gördüğü kentsel mekânanalizleri yapılmış ve bu potansiyelleri açığa çıkarmaya yönelik önerilergeliştirilmiştir.Tez kapsamında çalışılan Balibey Mahallesi, günümüzde ayakta kalmış önemlimahallerden biridir. Yapı stoğunda ahşap karkas evlerin bulunduğu mahallede, denizfeneri yapısı dikkati çekmektedir. Plan şemaları, malzeme ve yapım teknikleri, genişve güzel sebze bahçeleriyle önem taşıyan Balibey Mahallesi, II Numaralı İstanbulKültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 28.01.1992 tarih ve 2796sayılı karar ile Şile Merkezi Kentsel Sit ve I. ve II. derece doğal sit alanı olarak ilanedilmiştir. Alanda 50 adet tescilli parsel yer alırken, bunlardan 3 âdeti günümüzeulaşamamıştır. Şile'de halen 1992 yılında hazırlanan 12.04.2001 tarih ve 6001 sayılıkarar ile revize edilen koruma amaçlı imar planı hükümleri uygulanmaktadır.Alanda yürütülen belgeleme çalışmasıyla, kentsel sit alanının Balibey Mahallesiyerleşiminde bulunan tüm yapılar üzerinde incelemeler yapılarak 1/1000 ölçeklihazırlanan analiz paftaları sentezlenerek, öneri paftaları oluşturulmuştur. Bölgenin enkorunmuş aksı olan Camii Sokağı'nda yürütülen 1/200 ölçekli plan ve siluetçalışmasıyla mevcut durum belgelenmiş ve öneriler sunulmuştur. Özgünlüğünükoruyan yapılarda tek yapı ölçeğine inilerek plan, cephe ve yapı elemanlarıtipolojilerine göre sınıflandırılarak incelenmiştir. Koruma amaçlı imar planı ilekentsel imar planının bütünleşmediği Şile'de, uygulama sürecinde kent bütünüyleçalışma alanının etkileşiminden doğan sorunların giderilmesine, yasal sürece dedeğinilerek öneriler belirlenmiştir. Bu kararlar sonucunda çalışmada, Şile BalibeyMahallesi Kentsel Sit Alanı'nın sıhhileştirilerek kent ile bütünleşip, niteliğinikaybetmeden, özgün kullanıcısıyla yaşayan bir alan olarak gelecek nesillereaktarılması sürecinde izlenecek yolun belirlenmesi amaçlanmıştır.

Şile has a strategic socioeconomic and geographical location due to its equable climate, distinctive flora and closeness to central Istanbul and straits. Owing to its geographical location, this town played host to several civilizations and societies since its establishment. Şile, which remained under Turkish administration after Romans left the town in 1923 following a long settlement, has the honor of being one of the first municipalities of the newly-established Turkish Republic. Necessary urban space analyses were made in order to report the present situation, identify the problems and assess the potentials by field survey which was conducted in Balibey district of urban site of Şile which had a small settlement but a cosmopolitan culture in the past. The suggestions were developed to reveal these potentials.Balibey district, which was analyzed in the scope of this thesis, is one of the important surviving districts. The lighthouse draws attention in the district, which has frame houses in the structural stock. The Second Council for the Conservation of Cultural and Natural Heritage of Istanbul approved Balibey district, which has an importance with plans, building materials, construction techniques and beautiful large gardens, as Şile urban conservation site as well as primary and secondary natural conservation site in 01.28.1992 dated and 2796 numbered resolution. 50 registered parcels take place in the field. 3 of them could not remain so far. Decrees of the conservative reconstruction plan, which was prepared in 1992 and revised with 04.12.2001 dated and 6001 numbered resolution, is still in force.By land study and investigations of all buildings as well as assessing of analysis maps in 1/1000 scale in Balibey district of urban conservation site, proposal maps were prepared. The present situation is documented and suggestions are presented by plans in 1/200 scale and silhouettes in the most preserved axis named `Camii Sokağı`. In buildings, which preserved its originality, plans, facades and building materials were investigated according to their typologies in building scope. By mentioning the legal process, suggestions were developed in order to resolve the problems which arise from interaction between the whole district and the work field in Şile, where conservation plan and reconstruction plan do not coalesce. In conclusion, during the field is handed down next generations, it is aimed to define the path, which is to be followed to integrate Balibey urban conservation site into the district by gentrifying and preserving its originality as a land with inhabitants.