Büro çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği açısından ergonomi konusundaki bilgi düzeyi ve farkındalığının değerlendirilmesi

Abstract

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) ile ilgili yapılan çalışmaların amacı sağlık ve güvenlik risklerinden, olası tehlikelerden arındırılmış iş ortamlarının tesis edilmesidir. İnsanların yaşam hakkının korunmasını hedefleyen İSG uygulamaları günümüz dünyasında tüm ülkelerde önemli bir hale gelmiştir. Uygunsuz çevresel ve ergonomik koşullar, psikososyal risk faktörlerinin göz ardı edilmesi ve oturma sürelerindeki artış kas iskelet sistemi ve psikolojik rahatsızlıklar gibi çalışanların yaşam kalitesini düşürecek sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı büro çalışanlarının İSG bilgi düzeyi, ergonomi ve psikososyal risk faktörlerine karşı farkındalıklarını ortaya koymaktır. Çalışmaya Mardin Artuklu Üniversitesi merkez kampüsünde çalışmakta olan toplamda 107 akademik ve idari personel (88 erkek, 19 kadın) katıldı. Bireylere iş sağlığı ve güvenliği, ergonomi ve psikososyal risklerle ile ilgili düzenlenen anket uygulandı. Bulgular anketin içsel tutarlılığının yüksek olduğunu gösterdi (α=0.90). Tüm grubun neredeyse yarısında İSG bilgi düzeyi yetersiz bulunmuş (%46) ve ergonomik risk faktörlerinin yüksek olduğu (%43) tespit edildi. Grubun genelinde psikososyal farkındalık düzeyi İSG ve ergonomiye göre yüksek bulundu. Ayrıca çalışma süresi arttıkça psikososyal farkındalık düzeyinin de arttığı gözlendi. Cinsiyete göre İSG bilgi düzeylerinde farklılık olmadığı halde ergonomi ve psikososyal risk düzeyleri incelendiğinde, kadınların farkındalık seviyeleri erkeklere göre daha düşük olduğu ve kadınların ergonomik risk faktörlerine daha fazla maruz kaldığı tespit edildi. Bu bulgular iş yerinde İSG ve ergonomi konularında eğitim ve düzenlemeler yapılması gerektiğini gösterdi.

The aim of the studies in the field of occupational health and safety (OHS) is to sustain work environments free from health and safety risks and possible dangers. OHS applications targeting the protection of living rights of humans have become an important issue today, in most countries. Inappropriate environmental and ergonomic conditions, avoidance of psychosocial risk factors, and prolonged sitting durations give rise to increase in psychological and musculoskeletal disorders, which might decrease the quality of life of employees. The aim of this study is to evaluate the awareness of office workers about OHS knowledge, and ergonomic and psychosocial risk factors. One hundred and seven administrative and academic employees (88 men, 19 women) from the main campus of the Mardin Artuklu University participated in this study. The prepared questionnaire about OHS, ergonomic and psychosocial risks was used. Results showed high internal consistency for the questionnaire (α=0.90). Almost half of the group showed insufficient knowledge of OHS (46%) and high risk for ergonomic conditions (43%). Overall group demonstrated better psychosocial awareness than OHS and ergonomic risk factors. In addition, people, who have been working for longer time, were observed to have better psychosocial adjustment. Women showed decreased psychosocial awareness and adjustment, and were exposed to ergonomic risk factors more than men despite they had enough knowledge about OHS. In conclusion, work places need to organize training opportunities about OHS and to do adjustments about ergonomic risk factors.