Türk kadın yazarların öykülerinde çocuk ve çocuk eğitimi (1950-1970)

Abstract

Çocuk edebiyatı, çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş bir edebiyattır. Araştırmamız, belli bir dönemdeki kadın yazarların öykülerini kapsayan tematik bir çalışmadır. Ele aldığımız dönem, Türkiye'de çok partili döneme geçildiği, sosyal devlet ilkesinin benimsendiği bir dönemdir. Bu çalışmada bizim için önemli olan ise dönem içinde öykü yazan kadın yazarların çocuğa ve eğitime bakışlarıdır.Dönem içinde tespit edebildiğimiz Türk kadın yazarlar; Efzayiş Suat, Nezihe Meriç, Fazıla Atabek, Saadet Timur, Aysel Alpsal, Leyla Erbil, Meral Çelen, Nevin İşlek, Sevgi Soysal, Ferzan Gürel, Münife Baran, Afet Muhteremoğlu, Sabahat Emir, Cahit Uçuk, Mesude Gürel, Sevim Burak, Nursen Karas, Mübeccel İzmirli, Güner Ener, Yıldız İncesu ve Gülten Dayıoğlu'dur. Adı geçen yazarların bu dönemdeki öykü kitabı sayısı otuz altı, bunlardan çocuk temalı olan öykülerin sayısı ise iki yüz kırk beştir.Tespit ettiğimiz kadın yazarların öykülerinde çocuk; aile, eğitim, sokak, okul ve savaş başlıkları altında incelenmiştir. Bahsedilen bu çevrelerin çocuk üzerindeki etkisi ve ona olan yansımaları tespit edilmiştir. Buna göre; dönem içinde incelediğimiz kadın yazarların önem verdikleri çevre aile çevresidir. Bu çevrede çocuk evliliğin kalıcılığı için istenen bir varlık olur. Çocuğu en fazla isteyen ise annedir. Ekonomik yetersizlikler, sağlık koşulları gibi sebeplerle çocuk istenmeyen bir varlık da olabilir. Aile içinde çocuğun üzerinde en etkili olan kişi annedir. Anne karakteri; öykülerde çocuğuna karşı şefkatli ve fedakâr olarak verilirken baba için durum farklıdır. Öykülerde baba, çocuğuna ilgisiz ve otoriterdir. Bunun dışında akraba ve kardeşlerin de çocuğun gelişimde etkili oldukları gözlenmiştir.Sokak ve dış çevre olarak incelediğimiz bölümde ise oyun arkadaşları ve komşular üzerinde durulmuştur. Buna göre; çocukta oyun sevgisinin yüksek olduğu görülür.Öykülerde okul çevresi de az yer tutar. Okul çevresinde çocuk için öne çıkan kişiler ise arkadaş ve öğretmendir.Nevin İşlek ve Sevgi Sosyal dışındaki yazarlar, savaşın çocuk üzerindeki etkisine yer vermemişlerdir.Kadın yazarlar, öykülerinde aile içi eğitime önem vererek böylece toplumun dikkatini bu yöne çekmeyi amaçlamışlardır.Anahtar Kelimeler: Çocuk, Eğitim, Kadın Yazar ve Dönem.

Child literature is organized according to children?s interest and needs. Our research is a thematic study that considers the stories of female authors in a specific time period. In this time period, the ideas of multi-party democracy and social state began to be adopted in Turkey. In this research, the crucial thing for us is the female authors? view of children and education in that time period.The female authors that we can determine in that time period are; Efzayiş Suat, Nezihe Meriç, Fazıla Atabek, Saadet Timur, Aysel Alpsal, Leyla Erbil, Meral Çelen, Nevin İşlek, Sevgi Soysal, Ferzan Gürel, Münife Baran, Afet Muhteremoğlu, Sabahat Emir, Cahit Uçuk, Mesude Gürel, Sevim Burak, Nursen Karas, Mübeccel İzmirli, Güner Ener, Yıldız İncesu, and Gülten Dayıoğlu. The number of storybooks that belong to the mentioned authors is thirty six. Among them, the number of the child thematic stories is two hundred and forty five.Child is analyzed in terms of family, street, school and war in the stories of those female authors. The effects and reflections of these environments on child are determined. According to that, the most important environment that the female authors considered is family. In that environment, child is wanted for the permanence of the marriage. Child is wanted mostly by mother. However, child can not be wanted for some reasons such as economic poverty and poor health conditions. In a family, mother has the greatest influence on child. In stories, the mother is kind and altruistic whereas it is slightly different in father. The father is uninterested to child and authoritarian. Apart from that, it is observed that the role of relatives and siblings are effective in the development of child.Playmates and neighbors are emphasized in the part that we analyze street and outside environment. According to that, the love for games is high in child.In the stories, school is shortly mentioned. In the school, the people that outshine for child are friends and teacher.The authors except Nevin İşlek and Sevgi Sosyal did not address the impact of war on child.Female authors aimed to catch society?s attention by paying attention to education in the family.Keywords: Child, Education, Female Author and Time Period.