Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkilerinin incelenmesi, Federal Almanya Anayasa Mahkemesi ile karşılaştırılması

Abstract

Çalışma ilk olarak anayasa yargısı kavramı ve tarihi gelişimini incelemektedir. 1961 anayasası ile hukukumuza giren, yasama organının yargısal denetimini yapan anayasa mahkemesi ile Almanya'daki anayasa mahkemesi karşılaştırılmaktadır.Çalışma giriş ve sonuç bölümleri hariç dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yönetim sistemleri ve kuvvetler ayrılığı teorisi incelenmiştir. İkinci bölümde anayasa yargısının tanımı, tarihi gelişimi ve yargısal denetim sistemleri incelendikten sonra Almanya anayasa mahkemesi incelenmiştir. Üçüncü bölümde Türk anayasa yargısının tarihi gelişimi, dördüncü bölümde ise Türk anayasa mahkemesinin tarihi gelişimi ve yetkileri anlatılmaya çalışılmıştır. Ayrıca anayasa yargısının meşruiyeti konusunda doktrindeki görüşlere yer verilmiştir. Bu bölümde Türkiye ve Almanya anayasa mahkemelerinin görev ve yetkileri karşılaştırılmakta ve genel değerlendirme ile son bulmaktadır.Anayasa yargısı kavramı ilk olarak Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Fakat bu kavram Avrupa'da kabul görmemiştir. Bunun başlıca nedeni Avrupa'da krallara karşı yapılan hak ve özgürlük mücadelelerinde mahkemelerin kralların yanında yer almasıdır. Ayrıca yasama organının yargısal denetiminin mahkemeleri yasama organının üstüne çıkaracağı, bu uygulamanın kuvvetler ayrılığı ve demokrasi ilkelerine aykırı olduğu inancıdır. Ancak ikinci dünya savaşından sonra seçimlerle işbaşına gelmiş liderlerin diktatörleştiği acı örnekleri ile anlaşıldığından yasama organının da yargısal denetimi fikri kabul edilmeye başlamıştır. Anayasa yargısı kavramı ilk olarak 1787 ABD anayasasında açıkça yetki verilmemesine rağmen 1803'de ABD yüksek mahkemesi kendini yetkili görerek anayasal denetim yapmaya başlamıştır.Anayasa yargısı; hukuk devleti, kişi hak ve özgürlüklerinin üstünlüğü ve anayasanın üstünlüğünü sağlamak için yasama ve diğer idare organlarının her türlü işlemlerinin yargısal denetime tabi tutulmasıdır.Doktrinde atama ile işbaşına gelmiş mahkeme üyelerinin seçimlerle işbaşına gelmiş yasama organının yapmış olduğu düzenlemeleri iptal edebilmesini demokrasi ve kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı olduğunu düşünenlerin yanında anayasanın üstünlüğü, hukuk devleti ve kuvvetler ayrılığı ilkesinin bir gereği olduğunu düşünenler de vardır. Yasaların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimi Türkiye'de 1961 anayasası ile hukukumuza girmiştir. Çok partili sisteme geçişle birlikte 1950-1960 yılları arasında parlamento çoğunluğunu elinde bulunduran Demokrat partinin yapmış olduğu düzenlemelerden dolayı 27 Mayıs 1960 askeri darbesi ile işbaşına gelen milli birlik komitesi yasama organının yargısal denetimi uygulamasının hukukumuza girmesini sağlamıştır. 1961 anayasasında hukukumuza giren anayasa mahkemesi 1949 Federal Almanya Bonn anayasasından etkilenilerek oluşturulmuştur. 1982 anayasasında yapılan bazı değişikliklerle birlikte günümüze kadar devam eden süreçte anayasa mahkemesinin verdiği kararlar tartışılagelmiştir.Anahtar Kelimeler: Anayasa Yargısı, Anayasa Yargısının Tarihi Gelişimi ve Meşruiyeti Sorunu, Anayasanın üstünlüğü, Anayasa Mahkemesi

The theses is firstly studing carefully the constitutionel rewiev and missions and authorities? of constitutional court in our country. The Costitutional court which entered to our law with 1961 constitution who is carring out The legaslature?s supervision by judiciary is compared with federal germany constitutional court.The theses is consist of four chapters except the introduction and conclusion chapters. İn first chapter systems of goverment and seperation of powers are analyzed. İn second chapter after studing carefully the description, appearence in the world and the historical improvement of constitutional review and judiciary supervision systems; it was studied for telling the constitutional court of Germany. İn third chapter after analyzed the historical improvement of constitutional review in our country, As in fourth chapter the constitutional court?s historical improvement and its missions and authorities? has been told. Also there is some thoughts in doctrine about the legitimacy of constitutional review. İn this chapter Türkiye and Germany?s constitutional courts are being compared with the respect of missions and authorities? and coming to end.The consitutional review concept is firstly arrised (appeared) in europe. But this concept was not accepted in europe. This main cause is that in europe, in justice and freedom campaigns which has been made against to monarchs, courts, were supported monarchs and takeplace monarchs? party. As well the legislature?s supervision by judiciary makes courts superior than legislatures, and the blief that this statu is adverse to separation of powers. But after second world war, it has been seemed with apologies that the leaders who came to power with elections may becoma as dictators, the legaslatures? supervision by judiciary concept has been accepted. Constitutional review is firstly in 1803, althoug there was not a arrangement in 1787 constitution, ABD supreme court has started to constitutional review. The constitutional review is; the legislature and the other government organ?s all procedures? to supervision by judiciary for provide the constitutional state, supremacy of person justice and freedom and supremacy of the constitution principles.İn doctrine, as well as there is some professional who thinks that it is adverse to separation of powers and demokracy principles that the court whose member are appointed can cancel the decision of legislature whose members are elected; there is some professional who thinks that it is requiremet to provide superiority of constitution, constitutional state and separation of powers principles. İn Türkey, legislature?s supervision by judiciary entered to our law in 1961. As well as transition to multiparty system, between 1950-1960 years, Because of the Regulations that has been made by Democratic Party who won the majority (predominance) of the Legislature (TBMM), national unity committee (Milli Birlik Komitesi) who acceded provided legislature?s supervision by judiciary to our law. Constitutional court organ which entered to our law system with 1961 constitution was constituted as affected from 1949 Federal Germany Bonn Constitution. As well as thre has been made some changes in 1982 constitution, Constitution Court?s decisions has been argued until today.Key Words:Constitutional Review, Constitutional Review?s Historical İmprovement and the problem of legitimacy, Superiority of Constitution, Constitutional Court