Zonguldak`ta hava kirliliği (PM10 & SO2) ve solunum yolu hastalıkları ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amaçları: Zonguldak şehir merkezinde hava kirliliğine neden olan parametrelerden partikül madde ve kükürt dioksit konsantrasyonu ile üst solunum yolu hastalıklarından sağlık kuruluşlarına müracaat arasındaki ilişkinin incelenmesi, genellikle yüksek oranlara ulaştığı alanları göstermek için üst solunum yolu hastalıkları nedeniyle hastaneye başvuranların zamansal ve alansal dağılışının betimlenmesi, harita üzerinde üst solunum yolu hastalıkları nedeniyle hastaneye başvuranların yoğunlaştığı alanların tespit edilmesi, bu yoğunlaşma üzerinde hava kirliliğinin kontrolünün ortaya konmasıdır. Çünkü bir maden kenti olan Zonguldak'ta madencilik, endüstriyel ve evsel faaliyetlerden kaynaklanan hava kirliliği sorunu yaşanmaktadır. Analizlerde 2006-2009 dönemi boyunca Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi, Zonguldak Uzun Mehmet Göğüs ve Meslek Hastalıkları Hastanesi ile Zonguldak Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi'ne solunum yolu hastalıkları şikayeti nedeniyle başvuranlar ve Zonguldak İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Zonguldak Sağlık Müdürlüğü ile Halk Sağlığı'ndan alınan hava kirliliği (PM10 ve SO2) verileri kullanılmıştır. Solunum yolu hastalıkları ile PM10, SO2 konsantrasyonları arasındaki ilişki betimsel istatistik, korelasyon ve doğrusal regresyon yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Poisson regresyon analizi hava kirleticileri ile hastane başvuruları arasındaki zamansal ilşkiyi göstermek amacı ile kullanılmıştır. Solunum yolu hastalıklarının kent merkezindeki kümelenmesi ve mekansal oto-korelasyonun tespitinde Moran I, Geary Oranı, Global G İstatistiği, Moran Saçılım Grafiği analizleri kullanılmıştır. Solunum yolu hastalıklarının mekansal deseninin ortaya konmasında, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) analizleri kullanılmıştır.Sonuç olarak Zonguldak kentinde üst solunum yolu hastalıkları dışında astım, bronşit, KOAH ve tüm solunum yolu hastalıkları ile PM10 ve SO2 konsantrasyonlarının aylık değişimi arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. SO2 konsantrasyonu ile hastane başvuruları arasında PM10 konsantrasyonuna göre daha yüksek anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Mekansal oto-korelasyon analizleri sonucunda kentteki topoğrafik farklılıklar, solunum yolu hastalıkları şikayeti nedeniyle hastaneye başvuranların mekanda eşit dağılmamasına neden olmuştur.

Objectives of this study were to: investigate the association between particulate matter and sulfur dioxide concentration from parameters that cause air pollution with upper respiratory diseases hospitalization, describe the spatial and temporal distribution of upper respiratory diseases cases in order to identify areas with usually to show reaches the fields high rates, identify concentrated area of applicants to hospital because of upper respiratory diseases on the map and, to evaluate the control of air pollution on this concentration. The Zonguldak city has air pollution problems resulting from mining, industrial and domestic activities, because the city is the main coastal mining area. Analyses were done using upper respiratory diseases data reported during 2006-2009 from Maternity and Child Diseases Hospital, Ataturk Government Hospital, Chest and Occupational Disease Hospital and also during the same period air pollution (SO2-PM10) data from Zonguldak Province Directorate of Environment and Forests, Public Health and Zonguldak Health Directorate. The relationship between PM10, SO2 concentrations and hospital admission for respiratory diseases has been examined utilizing descriptive statistics, bivariate correlation and linear regressions methods. Used for the purpose of the show for temporal relationships between air pollutants and hospital applications were assessed by Poisson regression analysis. Moran?s I, Geary?s Ratio, Global G Statistics and Moran Scatterplot analysis were used to detect spatial autocorrelation and clusters of respiratory diseases. Geographical Information Systems (GIS) analysis were used to revealing spatial patern of respiratory diseases. As a result, the city of Zonguldak, a positive relationship monthly changes between asthma, bronchitis, COPD and all respiratory diseases except the upper respiratory diseases with PM10 and SO2 concentrations were found. SO2 concentration has higher significant positive association with hospitalization than PM10. As a result of spatial auto-correlation analysis, topographical differences in the city, caused unequal spatil distribution of hospital applicants with complaints of respiratory diseases.